Ücretler esas olarak stopaj (vergi kesintisi) yoluyla kaynakta vergilendiriliyor. Vergi, işveren tarafından ücretten kesilip, vergi dairesine ödeniyor.

Buna göre de tek işverenden alınan ücretlerin tutarı ne olursa olsun beyan edilmesi gerekmiyor. Ancak birden fazla işverenden ücret alan ve birden sonraki işverenlerden aldığı ücret toplamı 2010 yılında 22 bin TL'yi aşanların, 25 Mart Cuma akşamına kadar ücret gelirlerini yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmeleri gerekiyor.

Ayrıca, yıl içinde stopaj yoluyla vergilendirilmemiş olan ücretlerin de beyan edilmesi gerekiyor.

BİRDEN FAZLA İŞVERENDEN ÜCRET ALANLAR
2010 yılında birden fazla işverenden ücret almış olanların, birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı 2010 yılında 22 bin TL'yi aşıyorsa, birinci işverenden aldıkları ücret de dahil olmak üzere, tüm ücretlerini yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmeleri gerekiyor.

Birden fazla işverenden ücret geliri elde edilmesi halinde 22 bin TL'lik sınırın aşılıp aşılmadığı belirlenirken, dikkate alınmayacak ilk işverenden alınan ücretin nasıl belirleneceği önemli. Bu konuda ücret tutarı ya da çalışma süresi gibi ölçütler dikkate alınmıyor. Birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı ücretli tarafından belirleniyor.

Örneğin, bir fabrikada işçi olarak çalışan Ahmet Bey, akşamları ve hafta sonları bir inşaat firmasında çalışmaktadır. Çalışması karşılığında 2010 yılında fabrikadan 30 bin TL, inşaat şirketinden de 18 bin TL ücret geliri elde etmiştir. Ahmet Bey 30 bin TL ücret aldığı işvereni birinci işveren olarak belirlediğinde, diğer işverenden aldığı ücret (18 bin TL), 22 bin TL'lik beyan sınırını aşmadığı için beyanname vermesi gerekmiyor.

ÜCRETİNİ YURTDIŞINDAN ALANLAR
Yabancı ülkelerde bulunan işverenlerden alınan ve stopaj yoluyla vergilendirilmemiş olan ücretlerin beyan edilmesi gerekiyor. Ancak kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan dar mükellef işverenlerin Türkiye dışında elde ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödemiş oldukları ücretler gelir vergisinden istisna olup, beyan edilmesi gerekmiyor.

KONSOLOSLUKTA ÇALIŞANLAR
Yabancı ülkelerin Türkiye'de bulunan elçilik ve konsolosluklarında çalışan ve karşılıklılık anlaşması bulunmadığı için ücret istisnasından yararlanamayan Türk uyruklu hizmet erbabı (ücretli), ücretinden vergi kesintisi yapılmadığı için ücret gelirini yıllık beyanname ile beyan etmek zorunda.

ÜCRETİN VERGİSİ NASIL HESAPLANACAK
l Yıl içinde elde edilen ücret gelirlerinin tamamı beyannameye dahil edilecek.
l Yıl içinde kesilen sosyal sigorta ve işsizlik sigortası primi işçi payı indirilecek.
l Varsa diğer indirimler (sakatlık indirimi, şahıs sigorta primi ve bireysel emeklilik katkı payı vb) yapılacak.
l Kalan tutar üzerinden gelir vergisi hesaplanacak.
l Yıl içinde kesilen gelir vergisinin asgari geçim indirimi mahsup edilmeden önceki tutarı, hesaplanan vergiden mahsup edilecek.
l Ücreti yıl içinde kesinti yoluyla vergilendirilmemiş olanlarda ise asgari geçim indirimi tutarı, hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecek.
l Kalan tutarın yarısı Mart, diğer yarısı ise Temmuz aylarında iki taksitte ödenecek.

Ücret gelirinden yapılacak indirimler
ÜCRETLERİN vergilendirilmesinde vergi, ücretin safi tutarı üzerinden hesaplanıyor.

Ücretin safi tutarı, bazı indirimlerin yapılmasından sonra kalan tutar olup, bu indirimler;

l Emekli aidatı ve sosyal sigorta primleri,
l Sosyal güvenlik destek primi,
l Borçlanma (askerlik vb.) primleri,
l OYAK ve benzeri kamu kurumlarınca yapılan yasal kesintiler,
l Şahıs sigorta primleri (ücretin yüzde 5'ini aşmamak üzere)
l Bireysel emeklilik katkı payları (ücretin yüzde 10'unu aşmamak üzere),
l Sendikalara ödenen aidat,
l Sakatlık indirimidir.

Metin Taş/Sezgin Özcan

http://www.aksam.com.tr/kimler-ucret-gelirlerini-beyan-edece...