İşte ana başlıklarla 2010 yılında bazı menkul sermaye iratlarından elde ettiğimiz kazançların vergilendirilmesine ilişkin işleyişler.

Bu yazıda mart ayı sona ermeden menkul sermaye iratlarının vergilendirilmesini masaya yatıracağız. Bu tanıma mevduat faizi, repo, tahvil-Hazine bonosu faizi, kâr payı gibi alanlar giriyor.

Ancak konu biraz karışık olduğu için teknik detaya çok girmeden herkesin anlayabileceği temel uygulamaları aktaracağım.

İşte ana başlıklarla 2010 yılında bazı menkul sermaye iratlarından elde ettiğimiz kazançların vergilendirilmesine ilişkin işleyişler.

Mevduat faizi ve repo kazançlarının vergilendirilmesi

Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67. maddesine göre vergi kesintisine tabi tutulan mevduat faizleri, katılım bankalarınca kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları, repo kazançları için beyanname verilmesi söz konusu olmayacak.

Ayrıca aynı kanunun 86. maddesi hükmü gereğince, tüzelkişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından yapılan ödemeler için beyanname verilmeyecek.

1.090 TL’yi aşan off-shore geliri beyana tabi

Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri ile paramızı borç olarak vermemiz sonucunda elde ettiğimiz alacak faizleri 1.090 TL’nin üzerinde ise beyana konu olacak. Bu rakam bir istisna değil beyan haddidir, yani bu tutar aşılırsa elde edilen gelirin tamamı beyan edilir.

Devlet tahvili ve Hazine bonosu faizlerinin beyanı

Beyan için öncelikle bu tahvil veya bonoların ihraç tarihlerine bakılacak. Çünkü Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67. maddesi 1 Ocak 2006 tarihinden sonra ihraç edilen devlet tahvili ve Hazine bonoları için ayrı bir vergileme sistemi tanımlıyor. Ayrıca aynı kanunun 86. maddesinde hüküm altına alınan beyan haddini de unutmamak gerekiyor. Buna göre:

1 Ocak 2006 tarihinden önce ihraç edilenlere yüzde 93.4 oranında indirim uygulandıktan sonra kalan tutar 22.000 TL’yi aşıyorsa beyan şart. Beyanname verme sınırı olan 22.000 TL’nin hesabında, indirim oranı uygulanabilecek menkul sermaye iradı tutarı, indirim oranı uygulandıktan sonra kalan kısım itibarıyla dikkate alınacak. Bu durumda, başkaca beyanı gereken gelirlerin bulunmaması halinde, indirim oranı uygulamasından yararlanabilecek menkul sermaye iradından, gayri safi tutarları toplamı 333.333,33 TL’yi aşmayan tutarlar için yıllık beyanname verilmeyecek.

1 Ocak 2006 tarihinden sonra ihraç edilenler ise tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek.

239.200 TL’yi bulan kâr payına bile vergi çıkmıyor

2003 ve sonraki yıllara ilişkin kârların dağıtımından elde edilen kâr paylarının yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan yarısı 22.000 TL’yi aşarsa beyan edilecek. Beyanname üzerinde hesaplanan vergiden kâr dağıtan kurum bünyesinde yapılan yüzde 15 oranındaki stopajın tamamı mahsup edilecek. Mahsuptan sonra kalan tutar olursa bu tutar, kâr payını beyan eden mükellefe ret ve iade olunacak.

Bu durumda artan oranlı gelir vergisi tarifesi, istisna uygulaması ve dağıtım aşamasında yapılan kesintinin tamamının mahsup edileceği göz önünde bulundurulursa 2010 yılı içinde elde edilip beyana konu edilen 239.200 TL’ye kadar kâr payları için beyanname verilmesi durumunda stopaj iadesi doğuyor.

1998 ve önceki yıllara ait kârların dağıtımı sonucunda elde edilen kâr paylarının tutarı ne olursa olsun beyana dahil edilmeyecek.

1999 – 2002 yılları kârlarının dağıtımı için getirilen sistem ise tam bir matematik formülünü ifade etmekte. Buna göre, elde edilen kâr paylarının net tutarına elde edilen kâr payının 1/9’u eklendikten sonra bulunan tutarın yarısı vergiye tabi gelir olarak dikkate alınacak. Beyan edilen tutarın 1/5’lik kısmı hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilecek.

Gördüğünüz gibi durum biraz karmaşık. Geçen haftaki yazımın sonundaki dileğimi tekrarlamaktan başka bir çarem yok. “Herkes için anlaşılır, basit ve kolay bir vergi sistemini” bu ülke insanları gerçekten hak ediyor.

Yahya Arıkan

http://www.patronlardunyasi.com/haber/Banka-ve-repo-faiz-gel...