Torba Yasa'yla gelen matrah ve vergi artırımı, artırımda bulunulan vergiler yönünden 'sigorta' özelliği taşıyor.

Mükelleflerin önemli bir bölümü, ilgili yıllar için matrah ve vergi artırımında bulunarak incelemeye dayalı vergi tarhiyatı yapılması ve ceza kesilmesinin önüne geçmeyi amaçlıyor. Bu bakımdan, özellikle ilgili dönemler için incelenme endişesi taşıyan mükelleflerin bu olanağı değerlendirmelerini öneriyoruz.

Torba yasanın kapsam genişliği nedeniyle başlangıçta öngörülmeyen birçok durum, uygulamada karşımıza çıkabiliyor. Bunlarda birisi de, matrah ve vergi artırımından vazgeçilip geçilemeyeceği.

MALİYE VAZGEÇİLMEZ DİYOR
İdare, matrah ve vergi artırımında bulunup hemen sonrasında bundan vazgeçmek isteyen mükelleflere vermiş olduğu cevapta, bunun mümkün olmadığını belirtiyor. Bu cevabın dayanağı olarak da 2011/1 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması Hakkında 6111 sayılı Kanun İç Genelgesi gösteriliyor.

Söz konusu İç Genelge'de; 'Kanunun pişmanlıkla veya kendiliğinden verilen beyannamelere, matrah ve vergi artırımına ve stok beyanlarına ilişkin hükümlerinden yararlanmak üzere beyan ve bildirimde bulunanların bu beyan ve bildirimlerinden vazgeçmeleri mümkün bulunmamaktadır' açıklaması yer alıyor.

İÇ GENELGE NEDİR?
Matrah ve vergi artırımında bulunan, ancak daha sonra vazgeçen mükelleflerin taleplerinin reddine dayanak olarak, 2011/1 sayılı İç Genelge gösteriliyor. İç Genelge, idarenin farklı birimleri arasında uygulama birliğini sağlamak üzere kendi örgütüne gönderdiği yazılı emirdir. İlgili idari birimler, uygulamalarını iç genelgeye uygun olarak yapmak zorundadır. Yani, iç genelge idari birimler açısından bağlayıcıdır.

Ancak, iç genelgeler mükellefler ve yargı açısından bağlayıcı değildir. Bunların bağlayıcılığı olmaması nedeniyle iptal davasına konu edilmeleri de söz konusu değildir.

KANUN NE DİYOR?
Matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümlerin düzenlendiği 6111 sayılı Kanun'da, matrah ve vergi artırımından vazgeçilip vazgeçilemeyeceğine dair bir hüküm yer almıyor. Yani, İdare'nin dayanak olarak gösterdiği İç Genelge, Kanun'da olmayan bir konuyu düzenlemiş durumda. Bağlayıcılık taşımayan ve 'yardımcı hukuk kaynağı' durumunda olan İç Genelge'nin, Kanun'a aykırı olması mümkün değil.

Kanunların yorumlanmasında kullanılan teknikler açısından bakıldığında da, matrah ve vergi artırımından vazgeçilemeyeceği yönünde bir sonuca ulaşılamıyor.

GÖRÜŞÜMÜZ
Bize göre, başvuru süresi içinde (son yapılan uzatma da dahil) kalmak kaydıyla, matrah ve vergi artırımında bulunanların bundan vazgeçmelerini engelleyen bir hüküm bulunmuyor. Yani, matrah ve vergi artırımında bulunanların 31 Mayıs 2011 Salı gününe kadar (31 Mayıs dahil) bu başvurularından vazgeçmeleri kesinlikle mümkün.

Bu noktada, vergi incelemesine tabi olup, matrah ve vergi artırımına bağlı olarak incelemesi tamamlanan mükellefler bakımından özellikli bir durum söz konusu. Bu durumdaki mükellefler için inceleme sonucu bulunan matrah (veya vergi) farklarından; matrah (veya vergi) artırımı dolayısıyla bildirilen miktar düşülüyor.
Bu durumdaki mükelleflerin matrah veya vergi artırımından vazgeçmelerinin mümkün olup olmadığı tartışılabilir. Bununla beraber, bu kapsamadaki mükelleflerin de başvuru süresi içinde kalmak (ve inceleme sonucuna dayalı olarak tarh edilen vergilerden mahsup edilen miktarlar düzeltilmek) kaydıyla matrah veya vergi artırımından vazgeçmelerinin mümkün olduğu görüşündeyiz.

Kaldı ki, inceleme nedeniyle vergi tarhiyatı ve cezaya muhatap olanların matrah ve vergi artırımından vazgeçmeleri de pek akılcı değil. Kanun'da yer alan başvuru süreleri geçtikten sonra matrah ve vergi artırımından vazgeçilmek istenilmesi ise durumun özelliğine göre 'hakkın kötüye kullanımı' olarak değerlendirilebilir. Örneğin, 2006 yılına ilişkin matrah ve vergi artırımında bulunan bir mükellefin bu yıla ilişkin zamanaşımı süresi dolduktan sonra matrah ve vergi artırımından vazgeçmesi mümkün değildir.

Metin Taş/Sezgin Özcan

http://www.aksam.com.tr/matrah-ve-vergi-artirimindan-vazgeci...