Vergiler devlet açısından en önemli gelir kaynağı durumunda. Vergilerin bu özelliği, zamanında ve doğru olarak ödenmesine de ayrı bir önem kazandırıyor. Vergilerin zamanında (vadesinde) ödenmemesi halinde, devlet mahrum kaldığı süre için mükelleften faiz talep ediyor. Vadesinde ödenmeyen vergiler için mükelleflerin aylık yüzde 1,40 faiz ödemeleri yasa gereği. Piyasa koşullarındaki değişime bağlı olarak geçmişte birkaç kez düşürülen bu oran, halen yüksek düzeyde.

Vadesinde ödenmeyen vergilere uygulanan bu yüksek faiz nedeniyle, mükellefler özellikle vergi incelemesi sonucu tarh edilen vergileri ihtirazi kayıtla ödeyip dava açma yoluna gidiyor. Yapılan yargılama sonucunda mükellefin ödemiş olduğu fazla vergilerin mükellefe geri verilmesi gerekiyor.

FAİZ ÖDENİYOR MU?
Fazla ve yersiz ödenmiş olan vergi için faiz de ödeniyor. Ama biraz farklı usullerle ödeniyor. Konu, Vergi Usul Kanunu'nun 112. maddesinin dördüncü fıkrasında hükme bağlanmış durumda. Söz konusu hükme göre;

'Fazla veya yersiz olarak tahsil edilen veya vergi kanunları uyarınca iadesi gereken vergilerin, ilgili mevzuatı gereğince mükellef tarafından tamamlanması gereken bilgi ve belgelerin tamamlandığı tarihi takip eden üç ay içinde iade edilmemesi halinde, bu tutarlara üç aylık sürenin sonundan itibaren düzeltme fişini mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre için aynı dönemde 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz, 120. madde hükümlerine göre red ve iadesi gereken vergi ile birlikte mükellefe ödenir.'

Yani, önce gerekli bilgi ve belgeler tamamlanacak. Sonra 3 ay beklenecek. Eğer üç ay içinde ödenmezse faiz hesaplanacak. Kanuna göre faiz hesabı, belge ve bilgilerin tamamlanmasından sonraki 3. ayın bitiminden itibaren başlıyor. Uygulanacak faiz oranı ise aylık yüzde 1.

İTİRAZ BAŞVURUSU
Mükellef borçlu olduğundaki faiz uygulaması ile devletin borçlu olduğu durumlardaki faiz uygulamasındaki bu çelişki üzerine Aydın Bölge İdare Mahkemesi konuyu 2008 yılında Anayasa Mahkemesi'ne taşıdı.

Başvuruda, itiraz konusu düzenleme ile fazla veya yersiz alınan vergilerin iadesinde istenen bilgi ve belgelerin tesliminden üç ay sonra başlamak üzere tecil faizi verildiği, oysa eksik beyan edilen ve ödenen vergiler için ödenmesi gereken günden itibaren gecikme faizi alındığı belirtilerek düzenlemenin, Anayasa'nın 2, 10 ve 35. maddelerine aykırı olduğu ileri sürüldü.

İPTAL KARARI
Anayasa Mahkemesi, yapılan başvuruyu yerinde görerek, söz konusu fıkrayı iptal etti. Anayasa Mahkemesi'ne göre: 'Fazla veya yersiz tahsil edilen vergilerin iadesinde, tahsilatın yapıldığı tarih yerine başvuru tarihinden üç ay sonra başlamak üzere işleyecek faizin ödenmesine ilişkin kural, kişinin belli bir dönem için faiz gelirinden mahrum kalması sonucunu doğurarak genel yarar ile kişi yararı arasındaki dengenin bozulmasına yol açmakta, bu durum hukuk devletinde korunması gereken mülkiyet hakkının ihlaline neden olmaktadır'

Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı, 14 Mayıs 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayınlandı. Mahkeme vermiş olduğu iptal kararı nedeniyle hukuksal boşluk doğmaması için, kararın yayımı tarihinden 1 yıl sonra yürürlüğe girmesini kararlaştırdı. Yani, yeni bir yasal düzenleme yapılmadığı sürece mevcut uygulama 1 yıl daha aynen devam edecek.

Metin Taş/Sezgin Özcan

http://www.aksam.com.tr/fazla-ve-yersiz-alinan-vergilerde-fa...