|
Yeni yatırım teşviklerini düzenleyen mevzuat büyük ölçüde 2009 yılında tamamlandı. Bu kapsamda;
Kurumlar Vergisi Kanunu'na indirimli kurumlar vergisi oranını getiren bir madde ile 5510 Sayılı Kanun'a sigorta primi desteği konusunda Bakanlar Kurulu'na yetki veren bir madde eklendi. Ayrıca, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararı yürürlüğe koyan bir Bakanlar Kurulu kararı ile bu kararın uygulanmasına ilişkin bir tebliğ yayımlandı.
İlk düzenlemelerden bugüne kadar, Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yer alan maddede bir, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda üç, bu kararın uygulanmasına ilişkin tebliğde de dört değişiklik yapıldı.
Özetlenen değişikliklerden en önemlisi 14 Nisan 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2011/1597 Sayılı Kararla yapıldı. Yapılan değişiklikler de 11 Mayıs 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2011/1 Sayılı Tebliğle açıklandı.
Son yapılan değişikler ve düzenlemelerden önemli bulunanlar aşağıda özetlenmiştir.
KOBİ tanımı
2011 yılında yapılan değişiklikle 2009/1 Sayılı Tebliğe KOBİ tanımı eklenmiştir.
Bu düzenlemeyle, teşvik uygulamasında KOBİ'lere bazı ayrıcalıklı uygulamalar yapılacağı anlaşılmaktadır. Bu ayrıcalıklardan bir tanesi 2011/1 sayılı Tebliğ ile yapılmış, sigorta primi desteğinden yararlanmada getirilen üst sınır KOBİ'ler için 5 puan fazla öngörülmüştür. Konu aşağıda ilgili bölümde açıklanacak olup KOBİ'ler için daha sonra da benzer farklılıkların yaratılması olasıdır.
Vergi İndirimi
İndirimli kurumlar vergisi oranı yoluyla yararlanılacak teşvik tutarı, Bakanlar Kurulunca belirlenen yatırıma katkı oranı ve indirimli kurumlar vergisi oranına bağlı bulunmaktadır.
Teşvikten yararlanan kurumların bu yatırımlardan elde ettikleri kazançlar, her bir bölge için Bakanlar Kurulunca belirlenen yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar (Yatırıma katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarıdır.) yine Bakanlar Kurulunca belirlenen indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulmaktadır.
2011/1597 sayılı Kararla, vergi indirimi teşvikine esas olan yatırıma katkı oranları ve uygulanacak indirimli kurumlar vergisi oranları yeniden belirlenmiştir.
2011 ve sonrasında başlanan yatırımlar için uygulanacak yatırıma katkı oranları ile kurumlar vergisi oranları, yatırıma başlama tarihi itibariyle aşağıdaki tablolarda yer almaktadır.
a) 2011 yılında başlanan yatırımlar için
Bölge Yatırıma Katkı Oranı (%) Uygulanacak Kurumlar Vergisi oranı (%)
Bölgesel uygulama Büyük ölçekli yatırımlar
1 15 25 10
2 25 35 8
3 35 45 4
4 55 65 2
b) 01.01.2012 tarihinden itibaren başlanan yatırımlar için
Bölge Yatırıma Katkı Oranı (%) Uygulanacak Kurumlar Vergisi oranı (%)
Bölgesel uygulama Büyük ölçekli yatırımlar
1 10 25 15
2 15 30 12
3 20 40 8
4 25 45 4
Yatırıma başlama
Bir önceki bölümde yer alan bilgilerden de anlaşılacağı gibi, vergi indirimi teşvikinde yatırıma başlama tarihi son derece önemlidir.
Yatırıma başlama tanımı 2011/1 sayılı Tebliğle yeniden yapılmış olup yeni düzenlemeyle;
Avans ve ön ödemeler harcama olarak değerlendirilmiş. Sigorta primi işveren hissesi desteği
2011/1597 Sayılı Karar'la sigorta primi desteği konusunda iki önemli değişiklik yapılmıştır.
Bunlardan birincisi destek süresi ile ilgili olup yeni destek süreleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Bölgeler 31.12.2011 tarihine kadar başlanılan yatırımlar 01.01.2012 tarihinden itibaren başlanılan yatırımlar
1 2 yıl -
2 3 yıl -
3 5 yıl 3 yıl
4 7 yıl 5 yıl
Bir başka önemli değişiklik, sigorta primi desteğine üst sınır getirilmesidir. Yapılan düzenlemeye göre, yararlanılan sigorta primi işveren hissesi destek tutarı;
- Bölgesel uygulama kapsamında desteklenen yatırımlarda gerçekleşen sabit yatırım tutarının I. bölgede %6'sını, II. bölgede %8'ini, III. bölgede %10'unu ve IV. bölgede %14'ünü,
- Büyük ölçekli yatırımlarda I. bölgede %2'sini, II. bölgede %3'ünü, III. bölgede %5'ini ve IV. bölgede %7'sini geçemeyecek,
- Bölgesel desteklerden yararlanan yatırımlar kapsamındaki KOBİ'ler için bu oranlara tüm bölgelerde 5'er puan ilave edilecektir.
Diğer değişiklikler
Son yapılan diğer değişiklikler aşağıda özetlenmiştir:
- Sabit yatırım tutarının tespitinde, marka, lisans, know-how gibi maddi olmayan duran varlıklar için sınır getirilmiştir. Bu varlıkların oranı teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarının yüzde %50'sini geçmeyecektir.
- Kullanılmış komple tesis ithal izninin, Hazine Müsteşarlığı'nın görüşünü almaya gerek olmaksızın, doğrudan ilgili merciler tarafından sonuçlandırılmasına olanak sağlanmıştır.
- Teşvik belgesi başvurusunda, SGK'nın elektronik bilgi iletişim ortamından alınacak barkodlu çıktının, Kurumdan alınacak borcu yoktur yazısı yerine kullanılması mümkün hale getirilmiştir.
- Ulusal çapta yayım yapan günlük gazete basım hizmetleri ile ambalaj yatırımlarına yönelik teşvik belgeleri hariç, diğer teşvik belgeleri kapsamında basım ve matbaa makineleri ile kullanılmış basım ve baskı makineleri, teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyecek harcamalar arasından çıkartılmıştır.
- Baskı, basım, matbaa ve vinç hizmetleri yatırımlarına yönelik teşvik belgeleri kapsamında kullanılmış makine ve teçhizat ithal edilememesi öngörülmüştür.
- Liste tadilatı yapılmaksızın, doğrudan gümrük idarelerine başvurularak yapılacak ithalat işlemleri ve KDV istisnası işlemleri için sınır %30'dan %50'ye çıkartılmıştır.
- Belge iptal nedenlerine yenileri eklenmiştir. Bu kapsamda örneğin, belge kapsamındaki makine ve teçhizatı öngörülen sürelerden önce satan veya satılmasına sebebiyet verenlerin belgeleri Müsteşarlıkça iptal edilebilecektir.
- Belge kapsamındaki makine ve teçhizatın öngörülen asgari süreleri doldurmadan satılması halinde, yatırımcıya bu durumu Müsteşarlığa bildirilme zorunluluğu getirilmiştir.
- Tamamlama vizesi işlemlerinin yeminli mali müşavirlerce düzenlenecek tamamlama ekspertiz raporuna istinaden yapılabilmesi konusunda Müsteşarlığa yetki verilmiştir.
- Yatırım Bilgi Formunda çeşitli değişiklikler yapılmıştır.
- 2009/15199 Sayılı Karar çerçevesinde düzenlenmiş teşvik belgeleri kapsamındaki yatırımların, talep edilmesi halinde, söz konusu karara ilişkin değişikliklerle lehe getirilen hükümlerden yatırıma başlama tarihinden itibaren yararlanılacağı belirtilmiştir.
NOT: 27 Mayıs 2011 tarihli makalede, yatırıma başlama tanımının bir kısmı çıkmamıştır. Tanıma aşağıda tekrar yer verilmiştir:
Yatırıma başlama
Bir önceki bölümde yer alan bilgilerden de anlaşılacağı gibi, vergi indirimi teşvikinde yatırıma başlama tarihi son derece önemlidir.
Yatırıma başlama tanımı 2011/1 Sayılı Tebliğ'le yeniden yapılmış olup yeni düzenlemeyle;
- Avans ve ön ödemeler harcama olarak değerlendirilmiş,
- Büyük ölçekli yatırım olarak tanımlanmayan ancak sabit yatırım tutarı 50 milyon lirayı geçen yatırımlar için, %10 koşuluna bakılmaksızın en az 5 milyon lira yatırım yapılması, yatırıma başlama için yeterli ve zorunlu koşul olarak getirilmiştir.
Recep BIYIK
http://www.dunya.com/recep-biyik_106_0_yazar.html |
