İhrac edilen malların üretimi amacıyla, hammadde ve diğer girdilerin tedariki esnasında ödenmiş olan Katma Değer Vergileri''nden, ihracatı ya da ihraç edilen malların imalatını yapan firmalar üzerinde kalan kısmı, ihracattan sonra ilgili firmalara iade edilmektedir. Firmalar, ihracat dolayısı ile üzerlerinde kalan KDV' yi ihracattan sonra ne kadar erken geri alabilirler ise, bu kendileri için o kadar yararlı olmaktadır.

İmalatçı yada ihracatçı firmalar üzerlerinde kalan KDV yükünü, KDV iadesi yolu ile hızlı bir şekilde üzerlerinden atabilmeleri için aşağıdaki hususlara dikkat etmeleri gerekmektedir:

-İhrac edilecek malların üretimi ile ilgili hammadde ve her türlü girdinin satın alındığı firmaların kayıt altında firmalar olmasına hatta bunların altında bulunan firmaların da kayıtlı firmalar olmasına mümkün mertebe dikkat etmelidirler. Piyasada olabilecek ''''naylon fatura'''' uygulamalarından ve ilgili firmalardan uzak durulmalıdırlar.

Tecil-terkin ve mahsup gibi KDV mevzuatının ihracatla ilgili esneklikleri iyi bilinmeli ve uygulanmalıdır.

Üretim ve ihracatın çeşitli aşamalarında ortaya çıkan zaman kayıpları en aza indirilmelidir. Fiili ihracatı geciktiren her faktör, ihracatta KDV iadesini de geciktirmektedir.

İhracatta KDV iadesi ile ilgili yöntemler iyi bilinmeli ve iade için zamanında başvuru yapılmalıdır.

Yükümlülükleri Yerine Getirmek ve İhracattan Doğan Haklardan Yararlanabilmek Açısından Dikkat Edilecek Noktalar

1-İthalatçı firma ile en azından aşağıdaki hususları kapsayan bir anlaşma yapmak, mümkünse bu anlaşmanın yazılı olarak yapılması oldukça yararlı olmaktadır.

-Alım satım konusu malın cinsi, miktarı, birim fiyatı ve toplam değeri,
-Ödeme şekli (yani ithalatçının mal bedelini ne zaman ve hangi koşullarda ödeyeceği),
-Teslim şekli (ihracatçının malı hangi koşullarda teslim edeceği)
-Taşıma,
-Sigorta,
-Tali taşıma,
-Yükleme boşaltma
-Taşıma ile ilgili ambalajlama masraflarının ihracatçı firma mı yoksa ithalatçı firma tarafından mı üstlenileceği hususları uygun ''''incoterm'''' ile tanımlanmalıdır.
-Teslim tarihi veya teslim süresi,
-Yükleme ve teslim yerleri,
-Sevkiyat öncesi muayene,
-Satıcı tarafından hazırlanarak alıcıya gönderilecek olan dokümanlar
-Kalite ve miktarda vuku bulabilecek farklılıklarda kabul edilebilirlik limitleri,
-Uyuşmazlık durumlarında bunların çözüm şekilleri.

2-Üretim veya tedarik yukarıdaki koşullar göz önünde bulundurarak yapılmalıdır.

3-Gümrükleme evrakının tanziminde 1.maddedeki hususlar gözönünde bulundurulmalıdır.
Aşağıdaki evraklar gümrükleme evrakı olarak işlem görmektedir:

-Gümrük beyannamesi
-Türkçe fatura
-Koli/ ambalaj listesi,
-AB ülkelerine yapılan ihracatta ATR belgesi
-EFTA ve Serbest Ticaret Anlaşması yapılan ülkelere yapılan ihracatta EUR-1belgesi
-Standardizasyon, sağlık, bitki sağlığı, vb nedenlerle hazırlanması gereken belgeler.
-ABD’ye yönelik kısıtlamaya tabi mal ihracında vize faturası
-Kanada’ya yönelik kısıtlamaya tabi mal ihracında EID belgesi

4-İhrac konusu malları imal eden firmalar, gümrük beyannamesinin imalatçılarla ilgili bölümünde belirtilmelidir. Bu husus imalatçı firmalara KDV iadesinin yapılması, dahilde işleme izin belgesi kapsamındaki ihracat taahhütlerinin kapatılması, ihracatçı firmalar adına gelen ihracat dövizlerinin imalatçı firmaların döviz ödemelerine mahsuben kullanılabilmesi açısından önem taşımaktadır.

5-Tahsil belgelerinin düzenlenmesinde 1.maddedeki hususlara uyulmalıdır.

Tahsil belgelerinin başlıcaları şunlardır:

-Yabancı fatura(invoice):Gümrükleme amacıyla kesilen Türkçe fatura ile uyumlu olmalıdır.
-İthalatçının ülkesinde işlem görmeye müsait koli/ambalaj listesi(packing list)
-Taşıma belgesi(Deniz veya havayolu konşimentosu, demiryolu hamule senedi, kara taşıması belgeleri veya kombine taşıma belgeleri)
-AB ülkelerine yapılan ihracatta gümrük idareleri tarafından vize edilmiş ATR belgesi,
-Türkiye''nin serbest ticaret anlaşması yaptığı ülkelere yapılan ihracatta EUR-1 belgesi,
-Alıcı tarafından istenmesi durumunda menşe şahadetnamesi veya ihracatın yapıldığı ülkeye göre özel menşe şahadetnamesi,
-İhrac konusu malın cinsi, alıcının ülkesi ve ticari muamelenin gereği olarak alıcının malı ithal etmesinde kendisine kolaylık sağlayacak diğer belgeler.

Ercan Alptürk

YMM