Kanun maddesi bu haldeyken Maliye Bakanlığınca yayımlanan 1 Seri Numaralı Kurumlar Vergisi Kanunu Sirkülerinde konuya ilişki aşağıda yer alan açıklamalar yapılmıştı.

4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun 8 nci maddesi 5035 sayılı Kanunun ile değiştirilmeden önce bölgede çalışan araştırmacı, yazılımcı ve AR-GE personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri, Bölgenin kuruluş tarihinden itibaren on yıl süre ile her türlü vergiden istisna edilmişti. Değişiklikten önceki kanun hükmü aşağıdaki gibiydi.“Bölgede çalışan araştırmacı, yazılımcı ve AR-GE personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri, Bölgenin kuruluş tarihinden itibaren on yıl süre ile her türlü vergiden istisnadır.”

Kanun maddesi bu haldeyken Maliye Bakanlığınca yayımlanan 1 Seri Numaralı Kurumlar Vergisi Kanunu Sirkülerinde konuya ilişki aşağıda yer alan açıklamalar yapılmıştı.

“3.2. Bölgede Çalışan Personelin Ücretlerinde İstisna Uygulaması
Bölgede çalıştırılan araştırmacı, yazılımcı ve AR-GE personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri gelir vergisinden istisnadır.
Bu niteliklere haiz olsalar dahi, bir personelin araştırma, yazılım ve AR-GE çalışmaları dışında kalan görevleri dolayısıyla ödenen ücretlerin istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Bölgede araştırmacı, yazılımcı ve AR-GE personeli dışında kalan diğer personele yapılan ücret ödemeleri de istisnaya konu edilmez.

3.2.1. Bölge İçinde ve Dışında Çalıştırılan Personelin Ücretleri
Personelin hem bölge içinde hem de bölge dışındaki projelerde çalışıyor olması halinde sadece bölge içerisinde çalışılan süreye tekabül eden ücret kısmı gelir vergisinden istisnadır. Bölge dışında çalışılan süreye ait hak kazanılan ücret ise gelir vergisine tabidir.
Bölgede geliştirilen projelerin pazarlanması amaçlı olarak bölge dışında çalışılan sürelerin istisna kapsamına dahil edilmesi mümkün değildir.

3.2.2. Ücret İstinası Uygulamasında Süre
Ücret istisnasının uygulanmasında süre, faaliyette bulunulan teknoloji bölgesinin kurulmasından itibaren on yıldır. On yıllık sürenin dolmasından sonra yapılacak ücret ödemelerinin istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.
On yıllık sürenin başlangıç tarihi olarak, bölgenin kuruluş tarihinin esas alınması gerekir. Kuruluş tarihi olarak da, bölgenin ilanına ilişkin Bakanlar Kurulu Kararının Resmi Gazete’de yayım tarihi esas alınır.

3.2.3. Ücretlerde İstisna Uygulaması İle İlgili Diğer Hususlar
Bölgede çalıştırılan araştırmacı, yazılımcı ve AR-GE personelinin kanuni izin süreleri içerisinde hak kazandıkları ücretlerin de istisnaya konu edilmesi gerekir.
Mükelleflerce, anılan personele çeşitli adlarla yapılan ve ücret olarak değerlendirilecek ödemeler de (prim, ikramiye vb.) istisna kapsamında olacaktır.”
5035 Sayılı kanun ile 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun 8 nci maddesi değiştirilmiş ve maddede yer alan bu ücret istisnası kaldırılmıştır. Ancak kanuna eklenen Geçici 2 nci madde ile bu istisnanın uygulaması 31.12.2013 tarihine kadar uzatılmıştır. 5035 Sayılı kanun ile eklenen adı geçen Geçici 2nci maddenin ilgili hükmü aşağıdaki gibidir.

“Bölgede çalışan araştırmacı, yazılımcı ve AR-GE personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri 31.12.2013 tarihine kadar her türlü vergiden müstesnadır. Yönetici şirket, ücreti gelir vergisi istisnasından yararlanan kişilerin bölgede fiilen çalışıp çalışmadığını denetler. Bölgede fiilen çalışmayanlara istisna uygulandığının tespit edilmesi halinde, ziyaa uğratılan vergi ve buna ilişkin cezalardan yönetici şirket de ayrıca sorumludur.”
Kanunda yapılan bu değişiklik üzerine Maliye Bakanlığınca yayımlanan 6 Seri Numaralı Kurumlar Vergisi Kanunu Sirküleri ile, konuya ilişkin olarak aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.

“3.2. Bölgede Çalışan Personelin Ücretlerinde İstisna Uygulaması
5035 sayılı Kanunla 4691 sayılı Kanuna eklenen geçici 2 nci maddedeki düzenleme, sadece istisna uygulamasının süresini değiştirmekte olup yapılan düzenleme ile bölgede çalışan araştırmacı, yazılımcı ve AR-GE personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri 31/12/2013 tarihine kadar gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Ücreti gelir vergisinden müstesna olan araştırmacı, yazılımcı ve AR-GE personelinin bölgede fiilen çalışıp çalışmadığı yönetici şirket tarafından denetlenecektir. Bölgede fiilen çalışmayanlara veya bölge dışında çalışılan süreye istisna uygulandığının tespit edilmesi halinde, ziyaa uğratılan vergi ve buna ilişkin cezalardan yönetici şirket de ayrıca sorumlu olacaktır”

Daha sonradan 6170 Sayılı Kanun ile bu geçici 2’nci madde yeniden değiştirilmiş ve AR-GE personelinin yanı sıra destek personeline ödenen ücretler de istisna kapsamına alınmış ve bölgede çalışılan sürelerin tespitine ilişkin olarak yeni düzenlemeler yapılmıştır. Geçici 2nci maddenin değişikliklerden sonraki son hali aşağıdaki gibidir.
 “Bölgede çalışan; AR-GE ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri, 31/12/2023 tarihine kadar her türlü vergiden müstesnadır. Muafiyet kapsamındaki destek personeli sayısı AR-GE personeli sayısının yüzde onunu aşamaz. Yönetici şirket, ücreti gelir vergisi istisnasından yararlanan kişilerin Bölgede fiilen çalışıp çalışmadığını denetler. Ancak, Bölgelerde yer alan girişimcilerin yürüttükleri AR-GE projesi kapsamında çalışan AR-GE personelinin, Bölgede yürüttüğü görevle ilgili olarak yönetici şirketin onayı ile Bölge dışında geçirmesi gereken süreye ait ücretlerinin bir kısmı gelir vergisi kapsamı dışında tutulur. Kapsam dışında tutulacak ücret miktarı, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak hazırlanacak yönetmelikle belirlenir. Yönetici şirketin onayı ile Bölge dışında geçirilen sürenin Bölgede yürütülen görevle ilgili olmadığının tespit edilmesi halinde, ziyaa uğratılan vergi ve buna ilişkin cezalardan ilgili işletme sorumludur.”

Sonuç olarak, 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun Geçici 2 nci maddesi hükmü gereği;

• Teknoloji geliştirme bölgelerinde çalışan AR-GE ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri, 31/12/2023 tarihine kadar her türlü vergiden müstesnadır.
• İstisna uygulamasında AR-GE personeli için bir sınırlama olmamakla beraber, destek personeli sayısı AR-GE personeli sayısının yüzde onunu ile sınırlıdır.

Hüseyin Yalçın

E.Gelirler Kontrolörü/YMM

Nexia