Geçtiğimiz günlerde gazetelerde bir haber yer aldı. Haber; otomobilinin aküsünü çalan hırsızları dövmekten tutuksuz yargılanan bir kişinin (Y. A.) başına gelen ilginç bir olayı konu alıyor. Haberde yargılanan kişi, hakimin 'hükmün açıklanmasının 5 yıl ertelenmesi' kararını yanlış anladığı ve 5 yıl hapis yatacağını sanması üzerine hakaret ettiği, duruşma tutanaklarını yırttığı anlatılıyor. Haberin devamında Y.A.'nın 'mahkemenin huzurunu bozmak' ve 'hakaret' suçundan tutuklandığı bilgisine yer veriliyordu.

Bu haber üzerine biz de, ceza sistemimizde 6 yıllık bir geçmişi olan 'hükmün açıklanmasının geri bırakılması' konusunda okurlarımızı bilgilendirelim istedik.

HÜKMÜN AÇIKLANMASI
Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 231. maddesine göre ceza yargılaması sonunda mahkemenin vermiş olduğu karar (hüküm) açıklanırken bazı usullere uyulması gerekiyor. Buna göre;
- Duruşma sonunda duruşma tutanağına geçirilen hüküm fıkrası okunarak gerekçesi genel hatlarıyla anlatılır,
- Hazır bulunan sanığa ayrıca başvurabileceği kanun yolları, başvuracağı birim ve başvuru süresi bildirilir,
- Beraat eden sanığa, tazminat isteyebileceği bir durum varsa bu da bildirilir,
- Hüküm fıkrası herkes tarafından ayakta dinlenir.

AÇIKLAMANIN GERİ BIRAKILMASI
Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 231. maddesinin beşinci ve izleyen fıkralarında düzenlenen hükmün açıklanmasının geri bırakılması, kurulan hükmün sanık hakkında hukuki sonuç doğurmamasını ifade eder. Yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, iki yıl veya daha az süreli hapis cezası ise mahkeme tarafından hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için;
- Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum olmamış bulunması,
- Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları dikkate alınarak yeniden suç işlemeyeceği konusunda kanaate varılması,
- Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin yoluyla tamamen giderilmesi gerekir.

DENETİM SÜRESİ
Kanun'da belirtilen şartların oluşması sonucu hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi halinde, sanık beş yıl süreyle denetime tabi tutulur. Bu süre içinde, bir yıldan fazla olmamak üzere denetimli serbestlik tedbiri olarak;

- Bir meslek veya sanat sahibi olmaması halinde, meslek veya sanat sahibi olmasını sağlamak amacıyla bir eğitim programına devam etmesine, 
- Bir meslek veya sanat sahibi olması halinde, bir kamu kurumunda veya özel olarak aynı meslek veya sanatı icra eden bir başkasının gözetimi altında ücret karşılığında çalıştırılmasına, 
- Belli yerlere gitmekten yasaklanmasına, belli yerlere devam etmek hususunda yükümlü kılınmasına ya da takdir edilecek başka yükümlülüğü yerine getirmesine karar verilebilir.

Denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlenmesi veya denetimli serbestlik yükümlülüklerine aykırı davranılması halinde, mahkeme açıklanmasını geri bıraktığı hükmü açıklar. Hükmün açıklanması, açıklanan hükmün hukuki sonuç doğurması anlamına gelmektedir.

Cezanın ertelenmesi
İşlediği suçtan dolayı mahkûm edilen suçluya ait cezanın yerine getirilmesinin belirli süre geri bırakılması ve bu süre içinde yeniden suç işlenmediği takdirde hükümlülüğün gerçekleşmemiş sayılmasını sağlayan kuruma 'erteleme' (tecil) deniliyor.

Türk Ceza Kanunu'na (TCK) göre; İşlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkum edilen kişinin cezası ertelenebiliyor. Bu sürenin üst sınırı, fiili işlediği sırada on sekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından üç yıldır. Ancak, erteleme kararının verilebilmesi için TCK'nın 51. maddesinde yer alan şartları sağlaması gerekiyor.

Metin Taş/Sezgin Özcan

http://www.aksam.com.tr/hukmun-aciklanmasinin-geri-birakilmasi-2654y.html