|
Uygulamada sıkça karşılaşılan ve duraksamalara neden olan konulardan bir tanesi de nihai tüketiciden, vergi mükellefi olmayan gerçek kişiden alınan otomobil makine ve benzeri nitelikteki kıymetler için gider pusulası düzenlenip düzenlenmeyeceği,
düzenlenecekse bu gider pusulasında gelir vergisi stopajı yapılıp yapılmayacağıdır.
Şirket tarafından nihai tüketiciden alınan otomobil, makine ve benzeri nitelikteki kıymetler için gider pusulası düzenlenmesi ancak tevkifat yapılmaması gerekir. Nitekim konuya ilişkin Maliye Bakanlığı tarafından verilen iki adet özelgede de bu görüş belirtilmiştir.Söz konusu özelgelerin özeti aşağıdaki gibidir.
1.‘Şirket tarafından nihai tüketiciden alınan otomobil için gider pusulası düzenlenmesi ancak tevkifat yapılmaması gerekir.
Dilekçenizin incelenmesinden; şirketinizde kullanılmak üzere vergi mükellefiyeti olmayan (nihai tüketici) kişiden aldığınız binek otomobil için gider pusulası düzenlenip düzenlenmeyeceği ile bu taşıt alımı için kesinti uygulanıp uygulanmayacağı hususunda tereddüte düşüldüğü anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 234. maddesinde, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin vergiden muaf esnafa; yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmünde olduğu belirtilmiştir.
Buna göre, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için gider pusulası düzenlemeleri ve bu belgeyi işi yapana veya emtiayı satana imza ettirmeleri gerekmektedir.
Öte yandan, Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesinin 13 numaralı bendinde, 4108 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle 'diğer kişilerden' satın alınan mal ve hizmet için yapılan ödemeler vergi tevkifatının kapsamı dışına çıkartıldığından esnaf muaflığı kapsamı dışında kalan diğer kişilere yapılan ödemeler üzerinden tevkifat yapılmayacaktır.
Bu nedenle, şirketiniz tarafından nihai tüketiciden alınan otomobil için gider pusulası düzenlenmesi ancak, vergi tevkifatının yapılmaması gerekmektedir. (Maliye Bakanlığı’nın 16.11.1999 Tarih ve B.07.0.GEL.0.44/442233/49938 Sayılı Özelgesi )
2.Şirket tarafından vergi mükellefi olmayan şahıstan makine satın alınması halinde stopaj yapılıp yapılmayacağı hk.
Şirket tarafından vergi mükellefi olmayan şahıstan makine satın alınması halinde stopaj yapılıp yapılmayacağı hk. İLGİ : Bila tarihli dilekçeniz. İlgide kayıtlı dilekçenizde, ................... Vergi Dairesinin ..................... vergi kimlik numarasında kayıtlı vergi mükellefi olduğunuzu, mükellef olmayan kişiden 3 adet Yuvarlak Örme Kumaş Makinesi satın alacağınızı belirterek, söz konusu kişiden (...............................) satın alacağınız makinelere gider pusulası düzenlerken stopaj yapılıp yapılmayacağını sormaktasınız.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 3946 sayılı Kanun'un 22. maddesiyle değişik 'Vergi tevkifatı' başlıklı 94. maddesinde; 'Kamu idare ve müesseseleri , iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.' denilmektedir.
Aynı maddede hangi ödemelerin vergi tevkifatına tabi olacağı sayılmış olup (4369 sayılı Kanunun 81. maddesiyle değişen ibare, Yürürlük 01.01.1999) 13. bendinde 'Esnaf muaflığından yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemelerden' tevkifat yapılacağı belirtilmiştir. Bu hükümlere göre, örme kumaş makinası alacağınız kişinin (............................) esnaf muaflığından yararlanmaması ve vergi mükellefiyeti olmaması halinde alacağınız makineler için yaptığınız ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılmaması; ancak, şirketiniz tarafından gider pusulası düzenlenmesi gerekmektedir.(İstanbul Defterdarlığı Vasıtasız Vergiler Gelir Müdürlüğü B.07.4.DEF.0.34.11Sayılı Özelgesi)Muhasebe ve Vergi/www.ozdogrular.com |
