Vergi Usul Kanunu 13’ncü maddesinde yapılan düzenlemelerle bazı özel hallerin mevcudiyeti mücbir sebep sayılmış

ve bu hallerin mevcudiyeti halinde vergi ödevleri ile ilgili sürelerin işlemeyeceği ve ayrıca ceza kesilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Buna göre aşağıdaki haller vergi uygulaması açısından mücbir sebep sayılır.

1. Vergi ödevlerinden herhangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk;
2. Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler;
3. Kişinin iradesi dışında vukua gelen mecburi gaybubetler;
4. Sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması,

Söz konusu bu mücbir sebeplerden herhangi birinin bulunması halinde bu sebep ortadan kalkıncaya kadar süreler işlemez. Bu takdirde tarh zamanaşımı işlemeyen süreler kadar uzar. Bu hükmün uygulanması için mücbir sebebin malum olması veya ilgililer tarafından ispat veya tevsik edilmesi lazımdır.

Ayrıca Maliye Bakanlığı, mücbir sebep sayılan haller nedeniyle, mükellefler için il, ilçe veya bölgeler itibarıyla mücbir sebep hali ilan etmeye ve bu sürede vergi ödevlerinden yerine getirilemeyecek olanları tespit etmeye yetkilidir.

Bunun yanı sıra yukarıda yer alan mücbir sebeplerden herhangi birinin vukua geldiği malum ise veya tevsik ve ispat olunursa vergi cezası kesilmez. (VUK Md. 373)

‘Tutukluluk hali mücbir sebep olarak kabul edileceğinden, beyanname verme süresi içerisinde mücbir sebep hali ile karşı karşıya kalan mükelleflerin beyanname verme yükümlülükleri, mücbir sebep nedeniyle işlemeyen sürenin dikkate alınmasıyla bulunacak süre kadar uzamaktadır.’

Maliye Bakanlığı’nın 22.01.2001 Tarih ve B.07.0.GEL.0.28/2810-13-828/4124 Sayılı Özelgesi’
 
 ‘Defter ve belgelere mahkeme kararıyla el konulmasıyla mücbir sebep hükümleri işletilir. (VUK Mad. 13/4) Bu durumda mücbir sebep hali, defter ve belgelerin mahkemece mükellefin kendisine iade edilmesi halinde iade edildiği tarihe, vergi incelemesi yapılmak üzere inceleme birimlerine intikal ettirilmesi durumunda inceleme elemanının incelemeye başladığı tarihe kadar devam eder.’

(Maliye Bakanlığı’nın 16.11.2000 Tarih ve  B.07.0.GEL.0.28/2810-13-853 Sayılı Özelgesi)
 
Force Majeur

 
Through the regulation introduced in Article 13 of the Tax Procedures Code, it is stated that certain compelling circumstances shall be considered as force majeur situation, and that in such cases the periods specified for the fulfillment of tax related obligations shall not be taken into consideration, and that no penalties shall be imposed.
 
Accordingly, for tax purposes, the following circumstances are considered as force majeur :
 
1. Accidents or illness serious enough to prevent the fulfillment of any one of the tax duties; being held under arrest;
 
2. Natural disasters such as fires, earthquakes, and floods which would prevent the fulfillment of one's tax duties;
 
3. Compulsory absences occurring beyond the person's control;
 
4. Cases where books and documents pass out of their owner's possession due to circumstances beyond his control.
 
            In the occurrence of any one of the cases enumerated above, the specified deadlines shall not apply until the relevant circumstances are remedied. In such cases, the deadline for imposition shall be extended for period that are beyond the restraints set for statute of limitation. For the applicability of this provision, the force majeur circumstance should be obvious, or should be verified or authenticated by the authorized officials.
 
            Moreover, in the occurrence of a  force majeur situation, the Ministry of Finance shall  be authorized to declare the state of force majeur separately for each province, district or region  for the taxpayers, and to identify the taxpayers who are unable to fulfill their tax obligations due to the force majeur situation.
 
            Moreover, if  it is generally known that any one of the force majeur circumstances stipulated above have occurred or else this can be substantiated and proved, tax penalties shall not be imposed. (Tax Procedures Code Article 373)
 
            “Since the state of  imprisonment is acceptable as force majeur, the deadline to file tax returns of the taxpayers who are affected by force majeur situation,  shall be extended up to a period to be determined by taking into account the period that was not taken into attention due to the force majeur situation.”
 
                The Ruling issued by the Ministry of Finance dated 22.01.2001, and numbered B.07.0.GEL.0.28/2810-13-828/4124
 
            “Force Majeur provisions apply in cases when the books and documents are seized upon court order.  (Tax Procedures Code Article 13/4). In which case, the state of force majeur  shall continue until the date of return of the books and records to the taxpayer in case they are seized upon court order; or until the date of the launching of the tax inspection, in case they are submitted to the tax inspectors for purposes of tax inspection. 
 
              The Ruling issued by the Ministry of Finance dated 16.11.2000, and numbered B.07.0.GEL.0.28/2810-13-853