Vergi ziyaı, mükellefin veya sorumlunun vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesini veya eksik tahakkuk ettirilmesini ifade eder.

Şahsi, medeni haller veya aile durumu hakkında gerçeğe aykırı beyanlar ile veya sair suretlerle verginin noksan tahakkuk ettirilmesine veya haksız yere geri verilmesine sebebiyet vermek de vergi ziyaı hükmündedir.

Yukarıdaki fıkralarda yazılı hallerde verginin sonradan tahakkuk ettirilmesi veya tamamlanması veyahut haksız iadenin geri alınması ceza uygulanmasına mani teşkil etmez.
Vergi ziyaı suçu, mükellef veya sorumlu tarafından yukarıda  yazılı hallerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesidir.

Vergi ziyaı cezasının ne kadar olacağı VUK 344. maddesinde düzenlemiş idi. Bu maddede “ Vergi ziyaı suçu işleyenlere vergi ziyaı cezası kesilir ve bu ceza ziyaa uğratılan verginin bir katına, bu verginin kendi kanununda belirtilen normal vade tarihinden cezaya ilişkin ihbarnamenin düzenlendiği tarihe kadar geçen süre için, Vergi Usul Kanunu’na göre ziyaa uğratılan vergi tutarı üzerinden hesaplanan gecikme faizinin yarısının eklenmesi suretiyle bulunur.” hükmü yer almaktaydı.

Ancak; Anayasa Mahkemesi 20.10.2005 tarih ve 25972 sayılı resmi Gazetede yayımlanan kararı ile bu hükmü iptal etmiştir.
Vergi ziyaı cezası konusunda  5479 Sayılı  kanunun  12. maddesi ile 213 sayılı Kanunun 344 üncü maddesinin ikinci fıkrası; "Vergi ziyaı suçu işleyenlere, ziyaa uğrattıkları verginin bir katı tutarında vergi ziyaı cezası kesilir." şeklinde değiştirilmişti, ancak;daha sonra VUK 344’ncü maddesinin 1 ve 2’nci fıkrası 5728 sayılı kanunun 275’nci maddesi ile değiştirilerek ‘’341 nci madde de yazılı hallerde vergi ziyaına sebebiyet verildiği taktirde,mükellef veya sorumlu hakkında ziyaa uğratılan verginin bir katı tutarında vergi ziyaa cezası kesilir şeklinde düzenlenmiştir.

Vergi ziyaına aynı zamanda hürriyeti bağlayıcı cezayı da gerektirecek fiillerle sebebiyet verilmesi halinde bu ceza üç kat, bu fiillere iştirak edenlere ise bir kat olarak uygulanır.
Vergi incelemesine başlanılmasından veya takdir komisyonuna sevk edilmesinden sonra verilenler hariç olmak üzere, kanuni süresi geçtikten sonra verilen vergi beyannameleri için bu madde uyarınca kesilecek ceza yüzde elli oranında uygulanır.
 

1. Tax loss and tax loss penalty

 
 
Tax evasion is the causing of a tax loss by a person with a tax liability or a tax responsibility due to their failure of in the accrual of the tax in time, wholly or in part.
 
Causing the incomplete accrual of tax, or obtaining unrighteous tax refunds through the provision of false or misleading information by the taxpayer regarding   himself, his marital status, or his family status, or through other means, are also considered as tax evasion.
 
Regarding the cases mentioned above, the subsequent accrual or completion  of the lost portion of the tax,  or the recovery of the unfair tax refund, shall not prevent the imposition of the tax loss penalty. 
 
Hence, tax evasion is basically the causing of a tax loss  by a person with a tax liability or a tax responsibility as the result of the occurrence of the above cases.
 
Although the amount of the tax loss penalty to be paid has been regulated in Article 344 of the Tax Procedures Code,  in the same article, the said article contained the following provision;: “ Those who commit tax evasion become subject to tax loss penalty, and the amount of this tax penalty is calculated through the adding of the half of the delay interest that is calculated over  the tax total that was lost pursuant to the Tax Procedures Code,  for the period that has lapsed between the normal due date of the tax to the date of the notification for the penalty, to one fold the amount of the tax  loss.“  
 
However, the Constitutional Court has repealed the above provision through its resolution promulgated in the Official Gazette dated 20.10.2005, and numbered 25072. 
 
Regarding the penalties for tax loss, through the provision introduced in  the second paragraph of Article 344 of Law No. 213 through Article 12 of Law Numbered 5479,  the following amendment was made: “Those who cause tax loss, become subject to a penalty corresponding to one fold of the tax loss total that they have caused”.  However, subsequently, the first and second paragraphs of Article 344 of the Tax Procedures Code was amended through Article 275 of Law Numbered 275,  and the following paragraph was introduced: “In the cases enumerated in  Article 341, in the occurrence of a tax loss, the person who is liable or responsible for the payment of the tax,  becomes subject to a tax penalty corresponding to one fold of the tax loss total that they have caused”.
 
In cases when the tax loss is caused due to actions that also entail the imposition of a penalty of imprisonment,  this penalty is applied as three fold the amount of tax loss, and as one fold on those who have collaborated in the criminal act. 
 
With the exception of those that are presented prior to the beginning of the tax inspection or that are filed to the appraisal commission,  the penalty to be assessed over the tax returns that are filed after the deadlines pursuant to this article, is applied at a rate of fifty percent. Muhasebe ve Vergi/www.ozdogrular.com