19 Temmuz tarihli Akşam'daki yazımızda belirttiğimiz gibi, önümüzdeki dönemde Gelir İdaresinin hedefindeki 600 bin kişinin bir kısmı 2010 yılında gayrimenkul satanlar...

1 Ocak 2007'den sonra edinilen gayrimenkullerin beş yıl, bu tarihten önce edinilenlerin ise dört yıl geçtikten sonra satılması halinde, tutarı ne olursa olsun elde edilen kazanç değer artış kazancı sayılmıyor. Dolayısıyla elde edilen kazanç için beyanname verilmesi ve vergi ödenmesi gerekmiyor. Yine, ivazsız (bedelsiz) olarak (bağış, veraset vb.) edinilen gayrimenkullerin satılmasından sağlanan kazançlar, değer artış kazancı olarak vergilendirilmiyor. İvazsız edinilen gayrimenkullerde elde bulundurma süresi de aranmıyor. Gayrimenkul 1 yıl, 2 yıl, 5 yıl, ne kadar süre ile elde tutulmuş olursa olsun, elde edilen kazanç vergilendirilmiyor.

Durumunuz bunlara uyuyorsa rahat olun. Herhangi bir sorun yaşamanız söz konusu değil. Ancak sattığınız gayrimenkulü bedel karşılığı edinmişseniz ve edinme tarihinden itibaren dört yıl geçmeden satmışsanız, yazıyı okumaya devam edin. Belki de satış kazacınızı beyan edip vergi ödemeniz gerekiyordu. 

VERGİLENDİRİLECEK SATIŞ KAZANCI
2010 yılında elde dilen gayrimenkul satış kazancının 7 bin 700 lirası gelir vergisinden müstesna idi.

Elde ettiğiniz satış kazancı 7 bin 700 lirayı aşmıyorsa yine sorun yok. Çünkü beyan etmeniz gerekmiyordu. Elde etiğiniz kazanç 7 bin 700 lirayı aşıyorsa, bu defa aşağıdaki hesabı yapmanız gerekiyor.

KAZANÇ NASIL HESAPLANACAK?
2010 yılında satılan gayrimenkulün değer artış kazancı hesaplanırken:
- Önce iktisap (edinme) bedeli, satışın yapıldığı ay hariç olmak üzere Üretici Fiyat Endeksindeki (ÜFE) artış oranında artırılacak. Ancak endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının yüzde 10 veya üzerinde olması gerekiyor.
- Endekslenmiş edinme bedeli ile satış dolayısıyla yapılan masraflar, satış bedelinden çıkarılacak.
- Ortaya çıkan kazanç istisna tutarı ile kıyaslanacak. İstisna tutarını aşmıyor ise yine sorun yok. Beyanname vermeniz ve vergi ödemeniz gerekmiyordu.
Ortaya çıkan kazanç, 2010 yılı için belirlenen 7 bin 700 TL istisna tutarını aşıyorsa 25 Mart 2011 akşamına kadar beyanname vermeniz, istisnadan sonra kalan tutar üzerinden yüzde 15'den başlayan tarifeye göre hesaplanacak gelir vergisini mart ve temmuz aylarında iki taksit halinde ödemeniz gerekiyordu.

PİŞMAN OLANA CEZA YOK
Beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen gelirin mali idare tarafından tespit edilmesi halinde, verginin bir katı tutarında vergi cezası kesiliyor. 

Elde ettiği gelirini yasal süresi içinde beyan etmeyenlerin, Vergi Usul Kanununun 371. maddesinde yer alan pişmanlık hükümlerinden yararlanarak kendiliklerinden beyan etmeleri halinde ise kendilerine vergi cezası kesilmiyor. Beyan edilen gelir üzerinden hesaplanan verginin gecikmiş taksitinin, gecikme zammı (aylık yüzde 1,40) oranındaki pişmanlık zammı ile birlikte 15 gün içinde ödenmesi gerekiyor. 2010 yılında elde ettiğiniz gayrimenkul satış kazancınızı beyan etmediyseniz, pişmanlık hükümlerine göre beyan edip, hesaplanan verginin birinci taksitini 15 gün içinde pişmanlık zammıyla, ikinci taksitini ise pişmanlık zammı ödemeksizin temmuz ayı sonuna kadar ödeyebilirsiniz.

AKLINIZDA BULUNSUN - Elde bulundurma süresinin hesabı
Gayrimenkulün elde bulundurma süresine ilişkin dört ve beş yıllık sürelerin hesaplanmasında edinme tarihi ile satış tarihi gün, ay ve yıl olarak dikkate alınıyor.  Örneğin, 25 Ekim 2006 tarihinde edinilen gayrimenkulün dört yıllık elde bulundurma süresi 25 Ekim 2010 tarihinde doluyor. Gayrimenkul bu tarihten önce satılmışsa, elde dilen kazanç, değer artış kazancı sayılıyor. Bu tarihten sonra satılmış ise elde edilen kazanç tutarı ne olursa olsun, değer artış kazancı sayılmıyor ve beyan edilip vergi ödenmesi gerekmiyor. Metin Taş/Sezgin Özcan/Akşam