Sosyal güvenlik reformuyla birlikte uygulamaya giren önemli haklardan birisi de beş puanlık prim indirimidir.

Sigorta primlerine 5 puanlık devlet katkısı belli koşulların varlığı halinde mümkündür ve bu katkıdan sadece hizmet akdine tabi sigortalı çalıştıran diğer bir anlatımla 4/a statüsünde sigortalı (yani SSK'lı) çalıştıran işverenler yararlanabilmektedir. SGK'ya prim vs. borcu olmayan, prim bildirgesini süresinde veren ve primlerini süresinde ödeyen özel sektör işverenleri beş puan indiriminden faydalanmaktadır.

Yine, 5 puanlık indirim uzun vadeli sigorta kollarına tabi sigortalı çalıştıran özel sektör işverenleri ile sınırlandırılmış olup kamu kurum ve kuruluşlarından, sermayesinin yarısından fazlasının kamu kurumu sayıldığı işyerleri ile özel idaresi ya da belediye iştiraklerinden Kamu İhale Kanunu Gereği iş alan işverenler ile sosyal güvenlik destek primi ve kısa vadeli sigorta kollarına ait primler için işveren hissesinde devletin herhangi bir katkısı olmayacağından 5 puanlık indirimde söz konusu olamayacaktır.

Özellikle belirtmek gerekirse; sigorta prim indirimden yalnızca özel sektör işverenlerinin yararlanmaları amaçlanmış olup sermayesinin yüzde 50'sinden fazlası kamuya ait olan işyeri işverenlerinin özel sektör işverenleri kapsamında değerlendirilmeleri mümkün bulunmadığından beş puanlık prim indiriminden yararlandırılmaları da mümkün bulunmamaktadır.  

Aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süre içerisinde SGK'ya verilmesi 5 puanlık indirimden yararlanmanın ilk koşulu olup yasal süre ay içinde çalışan sigortalıların çalıştığı ayı takip eden ayın en son 23. günüdür. Aylık prim ve hizmet belgelerinin kanun türü bölümünün 5510 Sayılı Kanun olarak seçilmesi gerekmektedir. Sigorta primlerinin yasal süre içerisinde ödenmiş olması koşulu ile belge türü seçilmeden verilen bildirgelerin sonradan iptal edilerek belge türü seçilmiş ek belgenin verilmesi halinde de 5 puanlık indirimden yararlanıldığı gibi işverenlere idari para cezası uygulanmamaktadır

İşverenin sehven unutarak yasal süre içerisinde vermediği aylık prim ve hizmet belgesini daha sonra kuruma kendiliğinden vermesi (Kurum tarafından istenilmeksizin) halinde sonradan verdiği ek prim hizmet belgesinde kayıtlı sigortalılara ait işveren hissesinden indirim yapılması mümkün olmadığı gibi, işverenin kendiliğinden verdiği aylık prim hizmet belgesi daha önce yararlanılan 5 puan indirimi etkilemez. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus verilen ek prim hizmet belgesinin, asıl prim hizmet belgesinde seçili olan Kanun türü ile aynı olması gerektiğidir.

Sigortalılara ait malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri işveren hissesine isabet eden 5 puanlık kısmının devlet tarafından karşılanmasının ikinci koşulu cari ay öncesine ait primlerin yasal süre içerisinde ödenmesidir. Yasal süre içerisinde ödenmesi gereken prim sadece 5510 Sayılı Kanun türü seçili olan tahakkuklarla sınırlı olmayıp kanun türü seçilmeden yada diğer kanun türleri seçilerek SGK'ya verilen bildirgelere ait tahakkukların tamamının da yasal süre içerisinde ödenmesi gerekmektedir.

5 puanlık indirimden yararlanamaya dönük prim borcunun bulunmaması şartı işyeri dosyası ile sınırlı olup birden fazla işyeri bulunan işverenlerin işyeri dosyaları ayrı ayrı değerlendirilecek borcu bulunmayan işyeri 5 puanlık indirimden yararlanabilecek, borcu bulunan işyeri ise 5 puanlık indirimden yararlanamayacaktır. SGK'ya borcu bulunan işverenler borcun tamamını ödemeleri halinde 5 puanlık sigorta primi indirimine hak kazanacaklardır. Bu durumda 5 puanlık indirim borcun ödendiği tarihten sonra yasal süre geçirilmeden verilecek bildirgelere ilişkin tahakkuklar için geçerli olacaktır. Şayet işveren prim borcunu Kanunlar gereği yapılandırırsa da (6111 Sayılı Kanun, 6183 Sayılı Kanun vb.) 5 puanlık indirimden yararlanır.

Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca (SGK Müfettişi ve SGK Kontrol Memuru/Denetmenleri) yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde yada bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelere veya mahkeme ilamına istinaden, çalıştırdıkları sigortalıları kuruma bildirmediği tespit edilen işyerlerinden dolayı, beş puanlık prim indiriminden, bir yıl süreyle yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

Ancak SGK'nın yayınladığı 2011-45 Sayılı Genelge hükümlerine göre çalıştırdığı sigortalıları SGK'ya bildirmesine rağmen sigortalının gün sayısını yada kazanç tutarını eksik beyan etmiş ise 5 puan indirimden yararlanmaya devam edebilecektir. Diğer bir deyişle sigorta primlerini asgari ücretten gösterenlerin bu durumları tespit edildiğinde beş puan indiriminden yararlanmaya devam edeceklerdir.

Burada koşullar sağlandığı sürece teşvikten yararlanmanın devam edeceğini, yani bir süre sınırı olmadığını belirtmeliyiz. Yani bir son tarih söz konusu değildir.

Resul Kurt

http://www.dunya.com/resul-kurt_22_0_yazar.html