1. Giriş

6111 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile yapılan sigorta primi desteği düzenlemeleri.

13.2.2011 Tarih ve 6111 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” 25.02.2011 tarihli ve 27857 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Anılan Kanunla; 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici 10. madde ile daha önce çalışmamış ve uzun süredir işsiz olanların istihdamının (Ek İstihdam Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği) teşvik edilmesi amacıyla yeni bir sigorta primi işveren hissesi desteği getirilmiştir.

Öte yandan aynı Kanun’la,

- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde öngörülen beş puanlık prim desteğinden,

- 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun geçici 7. ve geçici 9. maddelerinde öngörülen işveren hissesi sigorta prim desteklerinden,

yararlanılmasına ilişkin esaslarda bazı değişiklikler yapılmıştır.

Konuya ilişkin düzenleme ve açıklamalar Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının 7.6.2011 tarih ve 2011-45 sayılı Genelge’sinde yapılmıştır.

Aşağıda, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici 10. madde ile ilgili olarak Genelgede yapılan açıklamalar özetlenecektir.

2. Ek İstihdam Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği

a) Destekten yararlanılabilmesi için gerekli genel şartlar

İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici 10. maddede yer alan destekten yararlanabilmek için aşağıdaki koşulların sağlanması gerekmektedir:

- Sigortalının 01.03.2011 ila 31.12.2015 tarihleri arasında işe alınmış olması

- Sigortalının 18 yaşından büyük olması

- Sigortalının işe alındığı tarihten önceki altı aylık dönemde Kurumumuza verilmiş aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı olmaması

- Sigortalının fiilen çalışması

- İşyerinin özel sektör işverenlerine ait olması

- Sigortalının ortalama sigortalı sayısına ilave olarak çalıştırılması

- İşyerinin yasal ödeme süresi geçmiş prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması

- Aylık prim ve hizmet belgesinin Kurumumuza yasal süresi içinde gönderilmesi

- Tahakkuk eden sigorta primlerinin yasal süresi içinde ödenmesi

b) Destek kapsamına girmeyen sigortalılar

İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici 10. maddeyle getirilen destekten;

- Sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar

- Aday çırak, çırak ve öğrenciler

- Harp malulleri ile vazife malullüğü aylığı alanlardan yalnızca kısa vadeli sigorta kollarına tabi olanlar

- Yalnızca işsizlik sigortasına tabi olanlar

- Yurt dışında çalışanlar

- Ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde oluşturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde çalıştırılan hükümlü ve tutuklular

- Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerler

- İş kaybı tazminatı alanlar

yararlanamazlar.

c) Destekten yararlanma süresi

Sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanma süresi, kapsama giren sigortalının yaşına, mesleki yeterlik belgesi sahibi veya mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi ya da Türkiye İş Kurumunca düzenlenen iş gücü yetiştirme kursunu bitirip bitirmediğine, Türkiye İş Kurumuna kayıtlı işsiz olup olmadığına göre belirlenmektedir.

Bu ölçütler çerçevesinde destekten yararlanma süreleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır:

d) Diğer düzenlemeler

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca yayımlanan Genelgede ayrıca;

- Sigorta primlerinin Hazine ve işsizlik sigortası fonu tarafından karşılanacak kısımlarının hesaplanmasına ve

- Alt işvereni bulunan işyerleri ve alt işverenlerle ilgili işlemlere

ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.

3. Beş Puanlık Prim Desteğinde Yapılan Değişiklikler

6111 sayılı Kanun’la 5510 sayılı Kanun’da yapılan değişiklikle; gerek diğer bir prim desteği kapsamına, gerekse beş puanlık prim desteği kapsamına giren bir sigortalı için, ilgili kanunda mükerrer yararlanılamayacağı hususunda bir düzenleme bulunmayan hallerde, aynı dönemde aynı sigortalı için iki ayrı kanunda öngörülen prim desteklerinden yararlanılması olanaklı hale getirilmiştir. Bu durumda, her iki destek kapsamına giren sigortalılardan dolayı öncelikle beş puanlık prim desteğinden, ardından diğer kanunda öngörülen destekten yararlanılabilecektir.

Bu düzenlemeyle, 2011/Mart ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinden başlamak üzere kapsama giren ve yasal ödeme süresi geçmiş prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan işverenlerce;

- 4447 sayılı Kanun’un geçici 7, geçici 9 ve geçici 10. maddesinde (Ek istihdam prim desteği),

- 4857 sayılı Kanun’un 30. maddesinin altıncı fıkrasında (Özürlü istihdamı prim desteği),

- 5510 sayılı Kanun’un ek 2. maddesinde (Yatırım teşvikleri kapsamında sağlanan prim desteği),

- 5225 sayılı Kanun’un 5. maddesinde (Kültür yatırım ve girişimlerinde sağlanan prim desteği),

- 5746 sayılı Kanun’un 3. maddesinin üçüncü fıkrasında (Ar-Ge faaliyetlerinde sağlanan prim desteği),

öngörülen sigorta prim desteğinden yararlanılması sırasında, öncelikle beş puanlık prim desteğinden yararlanılacak, ardından belirtilen Kanunlarda öngörülen desteklerden, işveren hissesine isabet eden beş puanlık kısım düşüldükten sonra kalan işveren hissesi üzerinden ilgili kanunlarda öngörülen oranlar üzerinden yararlanılabilecektir.

611 sayılı Kanun’la ayrıca, 5 puanlık prim desteğinden yararlanamayanlar yeniden belirlenmiştir.

4) 4447 Sayılı Kanun’un Geçici 7 ve Geçici 9. Maddelerinde Düzenlenen Prim Desteklerinde Yapılan Değişiklikler

İşsizlik Sigortası Kanunu’nun geçici 7. ve 9. maddelerinde yer alan, kadınlar ile 18-29 yaş arası genç erkeklere yönelik uygulanan sigorta prim destekleriyle ilgili olarak yapılan değişikliklerle;

a) Aylık prim ve hizmet belgelerini geçici 7. madde kapsamında ya da geçici 9. madde kapsamında gönderen işverenlerin, kendileri tarafından ödenmesi gereken prim tutarlarını yasal süresi içinde ödemedikleri veya eksik ödedikleri takdirde, işveren hissesi sigorta prim desteğinden ilgili dönemde yararlanamayacakları,

b) Geçici 7. veya geçici 9. madde kapsamına giren bir sigortalı için, işyerinin;

- Yasal ödeme süresi geçmiş prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması halinde, öncelikle beş puanlık prim desteğinden, ardından geçici 7. veya geçici 9. maddesinde öngörülen destekten,

- Yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borcunun bulunması halinde ise, yalnızca geçici 7. veya geçici 9. maddesinde öngörülen destekten,

yararlanılabileceği açıklanmıştır.

6111 sayılı Kanun’la sigorta primi destekleriyle ilgili olarak yapılan düzenlemelerin açıklandığı Genelge yukarıda çok kısa olarak özetlenmiş olup, uygulama için Genelgenin tamamının incelenmesinde yarar bulunmaktadır. pwc

İlgili Genelge metnine aşağıdaki bağlantı yardımıyla ulaşabilirsiniz.

• Genelge (2011-45)