İşçilerin normal haftalık çalışmasını tamamlamasının ardından haftada en az yirmi dört saat aralıksız dinlenmeleri İş Kanunu ile hükme bağlanmıştır.

Çalışma hayatımızda genel kural, işçinin haftalık 45 saat çalışması karşılığında bir günlük hafta tatili yapmasıdır.

Uygulamada hafta tatili “pazar günü” olmakla birlikte “sürekli çalışma zorunluluğu” bulunan iş yerlerinde hafta içi günlerinde de hafta tatili yaptırılabilir. Halen yürürlükte bulunan 4857 sayılı İş Kanunu esnek çalışma sistemi üzerinden düzenlemeler getirdiği için haftanın herhangi bir gününde hafta tatilinin işçiye kullandırılması mümkündür.

İşçi hafta tatili gününde çalışmazsa işçiye bir günlük ücreti çalışmış gibi ödenir.

Uygulamada sıklıkla, işçi normal haftalık çalışma süresini tamamlamasına rağmen, hak kazandığı hafta tatili gününde de çalıştırılır. İşte bu nitelikli çalışmada işçiye ödenecek ücret miktarının hesaplanması önem kazanmaktadır.

Öncelikle işçi hafta tatilini hak ettiği için çalışmamış olsa dahi bir günlük ücretini alacaktır. İşçi ayrıca haftalık dinlenme süresinde, yani hafta tatilinde çalıştığı için bir günlük ücret (yevmiye) hak edecektir. Burada işçinin yapmış olduğu çalışma karşılığında bir günlük ücret ödenecektir.

Özellikle belirtelim ki; İş Kanunumuzda, fazla çalışma halinde, her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli fazlası olacağı ifade edildiğine göre, işçinin haftalık normal çalışma süresini tamamlamasından sonra hafta tatili gününde çalışması bir fazla çalışma olduğu için, o günkü çalışması nedeniyle ödenecek ücret yüzde elli artırılacaktır. Böylece, işçiye normal yevmiyesine ilave olarak yüzde elli daha fazla bir ödeme yapılacaktır...

Bu açıklamalardan anlaşılacağı üzere, hafta tatilinde çalışan işçiye bir hafta tatili ücreti, bir normal günlük çalışma ücreti ve yarım ücret fazla çalışma olmak üzere toplamda 2.5 günlük ücret ödenecektir.

Konuyu örnekle açıklayacak olursak; günlük ücreti 50 TL olan bir işçi haftalık normal çalışmasını tamamladıktan sonra hafta tatiline hak kazanmıştır. İşçinin hafta tatili nedeniyle bir günlük ücret (50 TL) alma hakkı doğmuştur. Söz konusu işçi hafta tatili gününde çalıştırılırsa bu çalışması karşılığında 50 TL ilave bir ücreti daha hak edecektir.

Üstelik, işçinin bu çalışması hafta tatilinde olduğu için yüzde elli zamlı olacak ve 25 TL de fazla çalışma ücreti alacaktır. Sonuç olarak işçiye normal ücretine ilaveten 1.5 yevmiye (yani toplam 125 TL) ödenmesi gerekecektir.

Ancak, bu tutarın 50 TL kısmının zaten çalışma olmasa bile ödeneceği göz önüne alındığında ilave olarak sadece 75 TL ödenmesi gerektiği anlaşılacaktır. Hafta tatilinden önce çalışma olmamışsa, işçi hafta tatiline denk gelen günde çalışmasından dolayı sadece normal çalışma ücretini isteyebilir. Hafta tatiline hak kazanmadığı için yaptığı çalışma bir fazla çalışma değildir. Bu durumda işçi haftalık çalışma süresi doluncaya kadar normal yevmiyesini isteyebilir.

Hafta tatiline hak kazanamayan işçinin normal yevmiyesi dışında ilave bir ücret isteme hakkı yoktur.

Vardiyalı çalışma yapılan iş yerlerinde cumartesi gününü pazara bağlayan gece saat 24:00’te işbaşı yapan ve pazar sabahı saat 08:00’de işten ayrılan işçinin bu çalışması hafta tatili çalışması sayılamaz. Bu normal haftalık çalışmadır. Pazar sabahından pazartesi sabahına kadar 24 saat hafta tatilini kullanabilir. İşçinin bu çalışması vardiyalı çalışmanın bir sonucudur...

Şerif Akçan

http://www.turkiyegazetesi.com/makaledetay.aspx?id=501479