Son günlerin popüler sorusu, kimisi meraktan, kimisi korktuğundan, kimisi sabırsızlığından, kimisi de laf olsun diye sorup duruyor. Türk Ticaret Kanunu ertelenecek mi?

Esasında soru derin, kara ticaretinden deniz ticaretine, sigortacılıktan, sözleşme yapısına binlerce sayfadan oluşan mevzuat ertelenir mi? Ertelenmez mi? Ancak soru bu kadar derin olmak ile beraber esasında bu soru ile meslek mensupları tarafından sorulmak istenen daha sınırlı esas soru şu.

TFRS’ ye geçiş ve Bağımsız Denetim Uygulaması Ertelenir mi?

Çoğumuz bilse de ertelemeyi konuşmadan önce mevcut yürürlük tarihi kısaca hatırlamakta fayda var.

• Türkiye’ye de yasal defterlerin Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına Göre Tutulmaya Başlanması 01.01.2013,

• Türkiye’de Anonim, Limited ve sermayesi paylara bölünmüş şirketlerin bağımsız denetimden geçmeye başlanması 01.01.2013,

• İnternet Sitesi zorunluluğu 01.07.2013,

• Ve diğer tüm maddeler 01.07.2012.

Bu yürürlük takviminden bizi ilgilendiren kısmı daha çok 01.01.2013 te yürürlüğe girecek olan TFRS’ lerin kullanılmaya başlanması ve denetim zorunluluğunun hayata geçmesi.

Bu hükümler neden kanun ile beraber yürürlüğe girmedi de ilave zamanlar belirlendi. Kanunun gerekçesine baktığımız da “TTK birçok yeni açılımlar, kurumlar ve hükümler içermekte, aynı zamanda yirmi beşe yakın yönetmeliğin ve birkaç tüzüğün çıkarılması gerekmektedir. Bu sebeple Kanunun yürürlük tarihi hem ilgili kurumların hem de hedef çevrelerin gerekli hazırlığı yapabilmelerine imkan sağlayacak şekilde belirlenmiştir” denmektedir.

O zaman bizim Türk Ticaret Kanunu Ertelenecek mi? veya TFRS’ye geçiş ve Bağımsız Denetim Uygulaması Ertelenir mi? Sorularına cevap ararken yapacağımız iş hazırlıkların nasıl gittiğine göz atmaktan başka bir şey değil. Eğer hazırlıklar da sıkıntı var ise erteleme konusunu tartışmaya açabiliriz yok hazırlıklar iyi gidiyor ise ertelemeyi konuşmak abesle iştigal der konuyu kapatırız.

Türk Ticaret Kanunun ilgili maddelerine baktığımızda TFRS’ye geçiş ve Bağımsız Denetim işlemlerine ilişkin hazırlıklar neler?

• Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu beraberce kim KOBİ kim MİKRO, Kim Büyük Ölçekli Belirleyecek ve Sanayi Bakanlığı Onaylayacak.

• Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu uygulama tebliğleri (Tek Düzen Hesap Planı, Mali Tablo Formatı vb) hazırlayıp yayınlayacak.

• TÜRMOB Bağımsız denetçi kim, Bağımsız Denetim Şirketi nasıl olur, denetim nasıl yapılır vb denetim standartlarını hazırlayacak Maliye Bakanlığı onaylayıp yayınlayacak, Sanayi Bakanlığı da bu mevzuatın denetleyicisi olarak çalışacak.

 Bunlar yasal zorunluluklar, yasal olarak belirlenmeyen ama olmazsa olmazlar da

• hem bağımsız denetim hem de TFRS’ lerin kullanılması için uygulamacıların eğitimi gerçekleştirilecek.

• Bu yeni uygulamalara göre vergi mevzuatında düzenlemeler gerçekleştirilecek.

 
Yapılacak işler bu şekilde bu işlerin yapılıp yapılmadığını tespit edebilmemiz için işlerin muhataplarını izlememiz lazım gelin kurum kurum neler oluyor bakalım.

Sanayi Bakanlığı:

Bu geçiş sürecinin bir nevi mülki amiri olan kurum kanuna göre Sanayi Bakanlığı ancak seçimden sonra yapılan düzenleme ile bu görev artık Sanayi Bakanlığında değil bu işin yeni muhatabı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı neden böyle diyoruz çünkü teşkilat yapısında bu görevin verildiği İç Ticaret Genel Müdürlüğü bu bakanlığın bünyesine alındı. İç Ticaret Genel Müdürlüğü bu konuda neler yapıyor diye göz atar isek;

1) İlk önce şubat ayı içerisinde hemen ticaret kanunun yasalaşmasının ardından sapanca da bir TTK Hazırlık kampı gerçekleştirdi ve kendi iç yapılanmasını tamamladı. Kendi bünyesinde 4 Komisyon oluşturdu.

• Ticaret Siciline İlişkin Düzenlemeler Komisyonu,
• Denetime İlişkin Düzenlemeler Komisyonu,
• Elektronik İşlemler Komisyonu,
• Sermaye Şirketleri Organizasyon ve Uygulama Düzenlemeleri Komisyonu
  

2) Ticaret Sicili elektronik ortama alabilmek amacıyla MERSİS projesini devreye aldı. Artık şirketler tüm işlemlerini (kuruluş, sermaye artırımı genel kurul vb) elektronik ortamda yapabilecek. Mersin ili pilot il seçildi ve uygulama şu anda başarılı bir şekilde çalışıyor çok yakında Türkiye çapında uygulama başlayacak.

3) İç Ticaret Genel Müdürlüğü TTK ile ilgili ikincil mevzuat hazırlıklarına 2008 yılında başlamasından dolayı tüm çalışmaları bitirme noktasına getirdi. Şu anda tüzük, yönetmelik ve tebliğlerin her hangi bir itirazla karşılaşmaması için tüm ilgili kurumlarla paylaşım ve değerlendirme aşamasını gerçekleştiriyor. Alınan bilgi Ocak/2012 ayı içerisinde İç Ticaret Genel Müdürlüğü bünyesinde yapılan tüm hazırlıkların yayınlanması bekleniyor.

Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, kendi konumunu netleştirmesi ve güçlendirmesi nedeniyle TTK’ nu özlemle bekleyen bir kurum bu sebeple kendi yüzünden bir erteleme söz konusu olmaması için her şeyi göze alarak hızlı ve seri çalışıyor. Kurul ilk olarak yönetim organını değiştirdi, daha icracı ve daha aktif çalışabilecek temsilci sıfatından çok kurul çalışmalarına katılabilecek bir yönetim yapısı oluşturdu.
 
Daha sonra Türkiye’deki hesap planı kültürünü göz önüne alarak geçişin en kolay hesap planı ile olacağına karar vererek TFRS’ lere uygun hesap planı çalışmalarına başladı. Bir ana komisyon bir de danışma komisyonu kurarak, hazırlanan çalışma metinlerini bu komisyonlar ile paylaştı. Paylaştığı taslaklar üç tebliği oluşturuyor.

• Türkiye Muhasebe Standartları Uygulama Genel Tebliği No: 1 TMS/TFRS’leri ve KOBİ TFRS’ yi Uygulayacak Olanlar

• Türkiye Muhasebe Standartları Uygulama Genel Tebliği No:2 Finansal Tablo Düzenleri

• Türkiye Muhasebe Standartları Uygulama Genel Tebliği No:3 Tekdüzen Hesap Planı

Görüldüğü üzere uygulayacak olanları belirlendiği tebliğ ile finansal tablo düzenlerini ve tek düzen hesap planı tebliğlerini TMSK belirlemiş durumda, mevzuatın hazırlanmasının en zor kısmı olan taslak hazırlıkları tamamlanmış görüşe sunulmuş durumda, bunun ardından görüşler toplanıp nihai metin ortaya çıkacak burada yapılan tahmin 2-3 ay içerisinde metinlerin yayınlanacağı şeklinde.

Maliye Bakanlığı:
Maliye Bakanlığı hakkında genel kanı bu kanuna en çok direnç gösterecek kurum olması yönünde ancak uygulama hiç öyle değil Maliye Bakanlığı neden yaptığı sonradan anlaşılacak 6111 uygulamaları, biraz sonra aktaracağımız örgüt yapısındaki değişiklikler vb çalışmalar ile TTK’na en iyi hazırlanan kurumlardan birisi.

Maliye Bakanlığı örgütünde yaptığı son değişiklikler ile TTK için Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığı bünyesinde Denetim Koordinasyonu ve Muhasebe Uygulamaları olmak üzere iki ayrı müdürlük oluşturarak çalışmalarına başladı.
Bu konudaki çalışmaları Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile eş zamanlı olarak ilerletiyor.

TÜRMOB:
En çok merak edilen konulardan biride TÜRMOB’ un yani meslek mensuplarının temsilcilerinin bu konuda neler yaptığı. TÜRMOB çalışmalarını iki eksene ayırmış durumda bir yandan mevzuat ile ilgili olarak hem TMSK ile hem Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile aktif olarak çalışmalarına devam ettiriyor.  Bir yandan da en önemli önceliği eğitim konusunda dev adımlar atıyor.

TÜRMOB ülke çapında meslektaşları TTK, TFRS ve Denetim Standartları alanlarında eğitebilmek için bir komisyon oluşturdu. Birçok akademisyen ve meslek mensubunun yer aldığı komisyon hızla ilerleyerek yol haritasını belirledi. Şu anda Türkiye çapında seçilmiş yaklaşık 200 meslek mensubu tüm meslek mensuplarını eğitmek üzere yoğun bir eğitimden geçiyor.

Temmuz ayında başlayan eğitimler, Ağustos, Eylül hatta Ekim ayında devam edecek daha sonra da bu eğitimleri başarı ile tamamlayan ve eğitimci unvanını kazanan meslek mensupları yurt çapında görevlendirilerek bu üç konuda meslek mensuplarını eğitime tabi tutacaklar.

Özellikle Ankara, İstanbul ve İzmir odalarının eğitim birimlerine yolunuz düşerse bugünlerde ışıkların hiç sönmediğini fark edeceksiniz.
 
Sonuç
Nihai olarak hareket noktamıza döner isek TTK ertelenecek mi? Sorusunun cevabını arar isek görünen çalışma temposunda bu zor hatta imkansız, çünkü ilgili kurumlar 2012’nin ikinci yarısından itibaren TTK’ na hazır hale gelecekler.

Muhasebe mesleği ve denetim mesleği içerisinde olan kişiler ve kurumlar başta olmak üzere, tüm şirketlere önerimiz erteleme şansı sıfırın altında, erteleme beklemek yerine hazırlanmak daha doğru tercih olacaktır. Özkan Cengiz SMMM-Bağımsız Denetçi Muhasebe Vergi