BEŞ - altı yıl önce aldığınız veya ivazsız (miras ya da bağış yoluyla) edindiğiniz bir arsanız var.

Değerlendirmek için aşağıdaki seçeneklerden hangisini tercih edersiniz?

a) Satarım,
b) Üzerine inşaat yaparım,
c) Kat karşılığı müteahhide veririm,
d) Hâsılat paylaşımı ile müteahhide veririm.

Yanıt: Hangisini tercih ederseniz edin, yanlış değil.

Ancak, “Bunların içinde vergi avantajı yönünden doğrusu hangisi?” diye sorarsanız;

“(a) ve (d) bentleri” derim.

“Peki... en doğrusu hangisi?” diye sorarsanız;

“(d) bendi yani hasılat paylaşımı” derim.

HÂSILAT PAYLAŞIMININ AVANTAJI

Hasılat paylaşımı olayında arsa, üzerine yapılacak daire ve dükkanların satış hasılatının belli bir yüzdesi, örneğin hasılatın yüzde 50’si karşılığında müteahhide verilip, bir de sözleşme yapılıyor.
Bu olayda gerçek kişiye ait arsanın, hasılat paylaşımı ile değerlendirilmesinin, arsa sahibi açısından, KDV ve Gelir Vergisi yönüyle avantajları var.

1. KDV AVANTAJI:

İnşaat firmasının, daire ve dükkanları satarak hasılatın belli bir yüzdesini arsa sahibine vermesi, KDV’ye tabi değil.

Ancak arsa sahibinin arsa alım-satımını sürekli ve mutad bir faaliyet olarak sürdürdüğü durumlarda, olay ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirileceği için KDV’ye de tabi olacak.

2. GELİR VERGİSİ AVANTAJI:

a) Arsanın Miras ya da Bağış Yolu İle Edinilmiş Olması:

Arsanın müteahhide hasılat paylaşımı karşılığı verilmesi sonucu, elde edilen gelirler, gelir vergisine tabi değil.

Nedenine gelince bu olay, “arsa karşılığı inşaat gibi” kabul ediliyor. Maliye Bakanlığı miras veya diğer ivazsız (karşılıksız) yollardan edinilen arsanın, kat karşılığında müteahhide verilmesi sonucu elde edilecek gelirin, “değer artışı kazancı” olarak gelir vergisine tabi tutulamayacağı görüşünde (Gelir İd.Bşk. 76 No.lu Gelir V. Sirküleri, 25 Mart 2011 tarih ve GVK.76/2011-2 sayılı).

b) Arsanın Satın Alma Yolu İle Edinilmiş Olması:

- Arsanın, satın alma tarihinden itibaren beş yıl (1 Ocak 2007’den önce edinilenlerde dört yıl) içinde elden çıkartılmasından sağlanan kazanç (hasılat payı ile arsanın satın alma bedeli arasındaki fark) “değer artışı kazancı” olarak gelir vergisine tabi (Bkz.Gelir Vergisi Yasası, Mük. Md. 80/6).

Hasılat paylaşımı olayında da; arsanın iktisap (edinme) bedeli ile hasılattan alınan pay arasındaki fark “değer artışı kazancı” olarak gelir vergisine tabi tutulacak.

-         Arsanın satın alma tarihinden itibaren beş yıl geçmişse, durum farklı olacak (arsa sahibinin, arsa alım-satımını sürekli ve mutad bir faaliyet olarak sürdürmemesi koşuluyla,) alınan hasılat payının tutarı ne olursa olsun gelir vergisi ödenmesi söz konusu olmayacak.

-         Vergi idaresi, kat karşılığı arsa verilmesi olayında, beş yıllık süre geçmiş olsa bile, yıl içinde birden fazla daire ya da arka arkaya en az bir daire satışını “ticari kazanç” olarak nitelendirebiliyor. Hasılat paylaşımı, bu riski de ortadan kaldırıyor.

FATURA VE KDV

İnşaat firması, bağımsız bölümleri alıcılara teslim ettiğinde, yedi gün içinde fatura düzenleyecek. Bu faturada; teslim edilen konutun net alanı 150 m2’ye kadar ise yüzde 1, 150 m2 ve daha fazla ise yüzde 18 KDV hesaplayacak.
Hasılattan pay verdiği arsa sahibine ise (KDV’siz) düzenlediği “gider pusulasını” imzalattıracak.

Şükrü Kızılot

http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/18675697.asp