|
Ecrimisil; Hazine taşınmazının, İdarenin izni dışında gerçek veya tüzel kişilerce işgal veya tasarruf edilmesi sebebiyle, İdarenin bir zarara uğrayıp uğramadığına veya işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın İdarece talep edilen tazminatdır.
I- GİRİŞ 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 74. maddesine ve 4706 sayılı Hazine’ye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 178 sayılı Maliye Bakanlığı’nın Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 13. maddesine dayanılarak hazırlanan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik ile Hazine’nin özel mülkiyetindeki taşınmazların satışı, trampası, arsa veya kat karşılığı inşaat yaptırılması, kiraya verilmesi, ön izin verilmesi ve üzerlerinde irtifak hakkı kurulması, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiraya verilmesi, ön izin ve kullanma izni verilmesi ile ecrimisil ve tahliye işlemleri yerine getirilmektedir. 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75 ve geçici 3. maddeleri ile Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik hükümlerine dayanılarak en son hazırlanarak yürürlüğe giren 336 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliği ile Hazine’nin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin işgalen kullanıldığının tespiti halinde, İdarece yürütülecek ecrimisil tespit, takdir ve tahsil işlemlerine ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlenerek 312 ve 326 Sıra No.lu Milli Emlak Genel Tebliğleri yürürlükten kaldırılmıştır. Bu yazıda, Hazine’nin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları işgal eden fuzuli şagillerinden alınan ecrimisil işlemlerine ilişkin esas ve usulleri düzenleyen 336 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği çerçevesinde ecrimisilin ne olduğu, hesaplanırken hangi kriterlerin dikkate alındığı, 2B arazilerinde ecrimisil, yüzde otuzbeş indirim şartları, nasıl ödendiği, buna karşı itiraz ve dava yolları, zamanaşımı ve ayrıca ecrimisilin kira gideri gibi değerlendirilerek safi kazancın tespit edilmesinde indirilip indirilmeyeceği gibi konular irdelenecektir. II- GENEL AÇIKLAMALAR Öncelikle, konunun daha iyi anlaşılması açısından 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 74. maddesine istinaden çıkarılan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğe göre bir kaç kavramı tanımlayarak yazımıza başlanmasının faydalı olacağı düşünülmektedir. Hazine’nin özel mülkiyetindeki taşınmaz mallar; Herhangi bir kamu hizmetine tahsis edilmemiş devlete ait arsa ve arazileri, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler ise; kayalar, tepeler, dağlar gibi tarıma elverişli olmayan sahipsiz yerler ile deniz, göl, nehir gibi genel sular ile kıyılar, ormanlar ile tabii servetler ve onlardan çıkan kaynaklar gibi özel mülkiyete konu olmayan yerleri kapsamaktadır. Her ikisine birden Hazine Taşınmazı denilmektedir. Ecrimisil; Hazine taşınmazının, İdarenin izni dışında gerçek veya tüzel kişilerce işgal veya tasarruf edilmesi sebebiyle, İdarenin bir zarara uğrayıp uğramadığına veya işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın İdarece talep edilen tazminatdır. Fuzuli şagil (İşgalci) ise; Kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, Hazine taşınmazının zilyetliğini, yetkili İdarenin izni dışında eline geçiren, elinde tutan veya her ne şekilde olursa olsun bu malı kullanan veya tasarrufunda bulunduran gerçek veya tüzel kişiler kimseler olarak tanımlanmıştır. Günümüzde “ecrimisil” ile “kira bedelleri” birbirleriyle karıştırılmaktadır. Oysa ki bu iki bedel birbirinden çok farklı kavramlardır. O kadar karıştırılmaktadır ki hatta günümüz vergiciliğinde dahi vergiye tabi şirket veya kişilerin hazine taşınmazı işgallerinden dolayı ödedikleri ecrimisiller, kira gideri gibi safi kazancın tespit edilmesinde indirilmektedir. Oysa, ecrimisil; kişinin Hazine taşınmazını işgal etmesinden dolayı talep edilen tazminattır. 193 sayılı Kanun’un 41. maddesinin 6. bendine göre indirilmeyecek giderler kategorisine girebileceğinden konunun bu şekilde değerlendirilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir. Konuyu fazla uzatmadan, ecrimisil ile kira bedeli arasındaki en belirgin farklar aşağıda sıralanmıştır. Ecrimisil yine kullanım karşılığı olarak alınan kiradan farklılık gösterir. Şöyle ki; * Hazine taşınmaz malları açısından kural, kira suretiyle idaredir. Oysa ecrimisil bir idare şekli değildir. * Kira karşılıklı rızaya ve sözleşmeye dayanan bir işlemdir. Ecrimisil ise mal sahibinin rızası olmadan malın işgal edilmesi halinde istenen tazminattır. Yani tarafların karşılıklı rızasına dayanan ve sözleşmeye bağlanan bir işlem değildir. * Kira bedeli taşınmaz malın gelecekteki kullanım bedeline karşılık olarak alınır. Ecrimisil ise kişinin geçmişteki kullanımı karşılığı talep edilen bir tazminattır. * Kira alacakları, zamanında ödenmediği takdirde 2004 sayılı İcra İflas Kanunu hükümlerine göre tahsil edilir. Zamanında ödenmeyen ecrimisil alacakları ise, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip edilir. * Kira nedeniyle taraflar arasında çıkan ihtilafların çözüm mercii adli yargı iken ecrimisilde idari yargıdır. III- TAŞINMAZLARIN TESBİTİ VE ECRİMİSİL BEDEL TAKDİRİ A- İŞGALİN TESPİTİ Hazine taşınmazlarının tespitleri, beş yıllık programlar dahilinde, her taşınmazın beş yılda en az bir defa tespiti yapılacak şekilde yapılır. Programların hazırlanmasında; önemli görülen taşınmazların her yıl, tarımsal amaçla kullanılan taşınmazların hasat zamanları da dikkate alınarak, belediye mücavir alanlarındaki taşınmazların her yıl (zorunlu hallerde daha uzun süreli) tespitinin yapılması hususları dikkate alınır. B- ECRİMİSİL BEDELİNİN BELİRLENMESİ Hazine taşınmazlarının İdare’ce hazırlanan program dâhilinde mahallinde yapılan tespitlerde gerçek veya tüzel kişilerce işgale uğradığının tespit edilmesi hâlinde; tespit tarihinden itibaren onbeş gün içinde taşınmaz tespit tutanağına dayanılarak bedel tespit komisyonunca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere, tarımsal amaçlı kullanımlar ile belediye ve mücavir alan sınırları dışında gelir getirici unsur taşımayan kullanımlar için taşınmazın emlak vergisine esas asgari değerinin yüzde birbuçuğundan; belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve planlı alanlarda tarım dışı kullanımlar için ise taşınmazın emlak vergisine esas asgari değerinin yüzde üçünden az olmamak üzere ecrimisil tespit ve takdir edilir. Ecrimisilin tespit ve takdirinde; İdare’nin zarara uğrayıp uğramadığına ve işgalcinin kusurlu olup olmadığına bakılmaksızın, taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekli, fiili ve hukuki durumu ile işgalden dolayı gelir elde edilip edilmediği gibi hususlar göz önünde bulundurulur. Bilindiği üzere, ecrimisil bedeli belirlenmesinde, 336 sayılı Tebliğ ile yürürlükten kaldırılan 312 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği’ne göre; taşınmazın işgalci tarafından kullanım şekline bakılmaksızın İdarenin bu taşınmazdan işgalden önceki hâliyle elde edebileceği muhtemel gelir esas alınmakta idi.İşgalden önceki haliyle fiziki ve hukuki açıdan tamamen benzer nitelikte olan iki taşınmazın farklı şekillerde kullanıma konu edilerek işgal edilmiş olması, her iki taşınmazdan farklı tutarlarda ecrimisil alınamıyordu. Bu duruma en iyi örnek; aynı imar adasında yan yana bulunan ve imar planında konut alanına ayrılmış aynı yüzölçümlü iki hazine parselinden biri market, diğeri ise tarla olarak fuzuli şagillerce işgal edilmesi durumunda bu işgallerinden dolayı bu taşınmazdan her iki işgalciye de aynı miktarda ecrimisil takdir edilmekte idi. Böylelikle en son yapılan düzenleme ile bu haksız uygulamanın önüne geçilerek işgalcinin elde ettiği gelire göre ecrimisil belirlenebilme imkanı getirilmiştir. Ecrimisil tespit ve takdir edilirken, Hazine taşınmazının değerini etkileyebilecek; İmar durumu, Yüzölçümü, Niteliği, Verimi (tarım arazilerinde), Alt yapı hizmetlerinden yararlanıp yararlanmadığı, Konumu, Taşınmazın kullanım şekli ve işgalden dolayı gelir elde edilip edilmediği gibi her türlü ölçütler dikkate alınır. Ecrimisilin tespitinde ayrıca; aynı yer ve mahalde bulunan emsal nitelikteki taşınmazlar için oluşmuş kira bedelleri veya ecrimisiller, varsa bunlara ilişkin kesinleşmiş yargı kararları, ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası, ziraat odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulmak suretiyle edinilecek bilgiler ile taşınmazın değerini etkileyecek tüm unsurlar göz önünde bulundurulur. Ecrimisil tespit ve takdirinde göz önünde bulundurulacak bilgiler, gerektiğinde köy, mahalle, cadde ve sokak itibariyle sorulabilir. Ayrıca, 03.07.2003 tarihli ve 4916 sayılı Çeşitli Kanunlarda ve Maliye Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun yürürlüğe girdiği 19.07.2003 tarihinden sonra Hazine taşınmazları üzerinde yapılan yasal olmayan her türlü yapı ve tesisler (takılıp-sökülebilir nitelikli olanlar hariç), başka bir işleme gerek kalmaksızın Hazine’ye intikal edeceğinden; bu nitelikteki işgaller için ecrimisil, zeminle birlikte muhdesat da dikkate alınarak tespit ve takdir edilir. Kiraya verilen, irtifak hakkı tesis edilen veya kullanma izni verilen taşınmazlarda sözleşmenin bitiminden sonra kullanımın devam etmesi hâlinde, varsa sözleşme veya resmî senetteki hükme göre işlem yapılır. Aksi takdirde işgalciler hakkında ecrimisil tespit, takdir ve tahsilatı yapılır. Belediye ve mücavir alan sınırları dışında veya köy sınırları içinde olan ve tarımsal amaçla kullanılmakta iken, belediye sınırlarının genişlemesi sonucunda belediye ve mücavir alan sınırları içinde kalan ve/veya imar planına tabi tutulan taşınmazların tarımsal amaçlı kullanımından dolayı ecrimisil tespit ve takdirinde, tarımsal kullanım dikkate alınır. Ancak, bu taşınmazların ecrimisil bedeli; taşınmazın sınırları içerisinde bulunduğu ilçede taban, kıraç ve sulu arazi için belirlenen emlak vergisine esas asgari arazi metrekare birim bedellerinin yüzde bir buçuğundan az olamaz. Emlak vergisine esas asgari metrekare birim değeri belirlenmemiş olan Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerler için ecrimisil tespit ve takdirinde, birim değeri belirlenen en yakın emsal taşınmazın emlak vergisine esas metre kare birim değeri dikkate alınır. C- HAZİNE İLE HİSSELİ TAŞINMAZ MALLARDA ECRİMİSİL Hazine’nin paydaşı olduğu taşınmazlarda, taşınmazın paydaşı ya da paydaşlarınca kullanılması halinde, kullanılan miktar paydaş/paydaşların kendi payına düşen miktardan fazla olmadıkça ecrimisil istenmez. Hazine’nin paydaş olduğu taşınmazlarda, taşınmazın üçüncü kişilerce kullanılması halinde, Hazine’nin payı oranında ecrimisil takibatı yapılır. Ancak, evveliyatında kişiler adına kayıtlı iken, imar uygulaması nedeniyle Hazinenin sonradan paydaş olduğu taşınmazların üzerinde yapı bulunması halinde, yapının bulunduğu alan paydaş/paydaşların paylarına isabet eden yüzölçümden daha fazla olsa dahi ecrimisil takibatı yapılmaz, tahakkuk etmiş ecrimisiller tahsil edilmez, tahsil edilmiş olanlar iade edilmez. Bu düzenleme ile imar uygulaması nedeniyle müstakil mülkiyette iken hazine ile hisselendirilen şahıs parselleri sahiplerinden kendi iradeleri dışında oluşturulan bu mülkiyet durumu yüzünden adeta ikinci bir tokat gibi birde ecrimisil alınarak vatandaş iki kere cezalandırılmakta idi. Yapılan bu düzenleme ile bu haksızlığın önüne geçilmiştir. Ayrıca, evveliyatında kişiler adına kayıtlı ve tarımsal amaçlı kullanılıyor iken, imar uygulaması nedeniyle Hazine’nin sonradan paydaş olduğu taşınmazlar ile bu şekilde tamamı Hazine adına tescil edilen taşınmazların tarımsal amaçla kullanımları nedeniyle hasat sezonu sonuna kadar ecrimisil alınmaz ve bu taşınmazların tahliyesine ilişkin işlemler hasat sezonu sonunda yapılır. D- KIYILARDA ECRİMİSİL UYGULAMALARI Kıyıda kalan taşınmazların üzerine; a) Deniz, güneş ve kumsaldan yararlanılması amacıyla şezlong, gölgelik, soyunma kabini ve duş konulması, yeşil alan düzenlemesi yapılması, b)Sportif ve eğlence aktivitelerinin yapılabileceği alanlar oluşturulması, c) Yiyecek ve içecek servisi yapılması amacıyla takılabilir, sökülebilir ve taşınabilir elemanlarla basit nitelikte yapı (lokanta, çay bahçesi, kafetarya vb. tesisler hariç) yapılması, gibi izinsiz kullanımların tespit edilmesi halinde; Bu taşınmazları izinsiz kullananlar arasında herhangi bir ayrım yapılmaksızın ecrimisil metrekare birim bedeli; * Yılı içerisinde T.C. Kalkınma Bankası A.Ş. tarafından belirlenen ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca yayımlanan Birim Maliyetler Listesi’nin “Günübirlik Tesisi Açık Alan Düzenlemesi” için öngörülen metre kare birim bedelinin yüzde yirmibeşi ile varsa bu taşınmazların, yoksa en yakın emsal taşınmazın emlak vergisine esas asgari metrekare birim değerinin yüzde birinin toplamından aşağı olmamak üzere, Kanun’un 9. maddesinde belirtilen yerlerden sorulmak suretiyle Yönetmeliğin 17. maddesinde belirtilen komisyon tarafından tespit ve takdir edilir. Görüldüğü üzere kıyılarda izinsiz kullanım söz konusu olması durumunda alınması gerekli ecrimisilin alt sınırı iki maktu bedelin belirli oranlarda toplanmasından müteşekkildir. Diğer bir deyişle, idarenin ecrimisil takdirinde inisiyatifi azalmış ve belli bir standart getirilmiştir. Artık kıyı işgali bulunan kişiler de kullandıkları yerle ilgili olarak T.C. Kalkınma Bankası A.Ş. tarafından belirlenen Günübirlik Tesisi Açık Alan Düzenlemesi” için öngörülen metre kare birim bedeli ve emlak vergisine esas asgari metrekare birim değerini bilmeleri durumunda ödeyecekleri asgari ecrimisil bedellerini hesaplayabilirler. * Kıyı ve sahil şeritleri ile dolgu alanlarında yukarıdaki belirtilen kullanımlar dışında izinsiz kullanımın tespiti halinde; varsa bu taşınmazların, yoksa en yakın emsal taşınmazın emlak vergisine esas asgari metrekare birim değerinin yüzde üçünden az olmamak kaydıyla ecrimisil tespit, takdir ve tahsilatı yapılır. E- 2B ARAZİLERİNDE ECRİMİSİL UYGULAMALARI 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 2. maddesinin (B) bendine göre orman kadastro komisyonlarınca Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerler hakkındaki ecrimisil tesbit işlemleri aşağıdaki şekilde yapılır: * Orman kadastro komisyonlarınca Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerler hakkındaki çıkarma işleminin kesinleştiği tarih esas alınarak ecrimisil tespit, takdir ve tahsilatı yapılır. Ancak, bu yerlerden evveliyatı itibarıyla tapuda kişiler adına kayıtlı olan taşınmazlar hakkında, bu yerlerin tapularının iptali ile Hazine adına tesciline ilişkin mahkeme kararlarının kesinleştiği tarihten itibaren (bu kararların tapuda infaz edilerek bu taşınmazların tapuda Hazine adına tescil edilip edilmediğine bakılmaksızın) ecrimisil tespit, takdir ve tahsilatı yapılır. * 2924 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Hakkında Kanun hükümleri gereğince hak sahipliği tespiti yapılan yerleri kullananlardan ecrimisil alınmaz. IV- ECRİMİSİLİN TEBLİĞİ VE İTİRAZ VE DAVA YOLLARI Takdir edilen ecrimisiller, takdir tarihinden itibaren onbeş gün içinde Ecrimisil İhbarnamesi düzenlenerek fuzuli şagile elden veya iadeli taahhütlü mektupla tebliğ edilir. Ecrimisil işleminde İdare’ce; maddi, kişide, işgal edilen alanda veya yüzölçümde ya da benzer şekilde hata olduğunun belirlenmesi halinde, bu hata İdarece hangi aşamada olursa olsun resen düzeltilir ve yeniden ecrimisil ihbarnamesi düzenlenerek ilgililerine tebliğ edilir. Fuzuli Şagil, ecrimisil işlemine karşı, tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde ilgili İdare’ye dilekçeyle müracaat edilerek düzeltme talebinde bulunulabilir. Düzeltme talepleri, talep tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde düzeltme taleplerini inceleyecek komisyonlarca karara bağlanır ve sonucu karar tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde düzenlenecek Ecrimisil Düzeltme İhbarnamesi ile ilgilisine tebliğ edilir. Komisyonlar, gerektiğinde mahallinde inceleme yapmak veya yaptırmak suretiyle itirazları inceler. Komisyonlar üye tam sayısı ile toplanır ve çoğunlukla karar alır. Kararlarda çekimser kalınamaz. Komisyon kararları gerekçeli yazılır. Muhalif kalan üye karşı oy gerekçesini belirtmek zorundadır. Düzeltme taleplerini inceleyen komisyon kararlarına karşı, fuzuli şagiller tarafından İdareye başka bir itirazda bulunulamaz. Bu aşamada, İdari bir işlem olması nedeniyle ecrimisile karşı dava açma süreleri dikkate alınarak idari yargıda (ecrimisil işlemleri için idare mahkemelerine) dava açılabilir. Fuzuli şagiller tarafından dava açılmış olması, mahkemelerce yürütmenin durdurulması kararı verilmedikçe, ecrimisilin takip ve tahsil edilmesi işlemini durdurmaz. Ecrimisil işlemine karşı idare mahkemesince verilen nihai karara karşı, nihai kararın tebliği tarihinden itibaren otuz gün içinde Danıştay’da temyiz yoluna başvurulabilir. V- ECRİMİSİLDE İNDİRİM VE TAKSİTLENDİRME VE TAHLİYE Ecrimisil; Ecrimisil İhbarnamesinin, düzeltme talebinde bulunulmuş ise Ecrimisil Düzeltme İhbarnamesinin ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde muhasebe birimlerine ödenir. A- ECRİMİSİLDE İNDİRİM Takdir edilen ecrimisil bedellerinin tahsilatını hızlandırmak maksadıyla 6009 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 24. maddesi ile 2886 sayılı Kanun’un 75. maddesine yapılan eklemeler sonucunda; 01.08.2010 tarihi itibariyle, fuzuli şagillere, ecrimisili itiraz etmeksizin ödemeleri halinde yüzde yirmi, peşin ödemeleri halinde ise ayrıca yüzde onbeş indirim uygulamasına geçilmiştir. Yani, fuzuli şagil, kendisine tebliğ edilen ecrimisili itiraz etmeksizin peşin yatırması durumunda kendisine yüzde 35’lik bir indirim yapılacak. İlgilisine tebliğ edilen ve itiraz süresi olan otuz günü geçmeyen ecrimisillere itiraz edilmemesi şartıyla yüzde 20, ödeme süresi içerisinde ve 01.08.2010 tarihinden sonra yapılan peşin ödemelerde yüzde 15, oranında indirim uygulanır. Kanun’un 75. maddesinin ikinci fıkrasının yürürlüğe girdiği 01.08.2010 tarihinden önce 6183 sayılı Kanun’a göre tahsil edilmek üzere vergi dairelerine veya gelir servislerine intikal ettirilen ecrimisillerde indirim uygulanmaz. Ecrimisilin ihbarnamesinin ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren otuz günlük ödeme süresi içerisinde; * Ecrimisile karşı düzeltme talebinde bulunulmak suretiyle itiraz edilmemesi veya itiraz edilmesine rağmen aynı süre içerisinde bu itirazdan kayıtsız ve şartsız olarak vazgeçilmesi halinde (rızaen peşin veya taksitle ödeme yapılmasa dahi) yüzde 20, * Ecrimisile karşı bu süre içinde dava açılmış ise aynı süre içinde davadan kayıtsız şartsız feragat edilmesi halinde yüzde 20, * Ecrimisilin peşin olarak ödenmesi halinde (taksitlendirme sınırları altında kalsa dahi) tebliğ edilen ecrimisil bedeli üzerinden ayrıca yüzde 15, * Ecrimisilin, düzeltme talebinde bulunulmak suretiyle itiraz edilmeden peşin olarak ödenmesi halinde, tebliğ edilen ecrimisil bedeli üzerinden toplam yüzde 35, * Ecrimisilin, düzeltme talebinde bulunulmak suretiyle itiraz edilmeden taksitle ödenmesi halinde sadece yüzde 20, * Düzeltme talebinde bulunulmak suretiyle itiraz edilmemekle birlikte süresinde ödenmediğinden tahsili için vergi dairelerine veya gelir servislerine intikal ettirilenlere yüzde 20, * Düzeltme talebinde bulunulmak suretiyle itiraz edilmesine rağmen peşin ödenen ecrimisillere yüzde 15 oranında indirim uygulanır. B- ECRİMİSİLDE TAKSİTLENDİRME Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelikte yapılan değişiklik ile ecrimisillerin ödenmesinde taksit süresi bir yıldan üç yıla çıkarılmıştır. Böylelikle 24.04.2010 tarihinden itibaren, ecrimisil ihbarnamesinin, düzeltme talebinde bulunulmuş ise Ecrimisil Düzeltme İhbarnamesinin tebliğinden itibaren otuz günlük süre içinde ecrimisil borçlusunun ödeme güçlüğü nedeniyle yazılı olarak talep etmesi ve toplam ecrimisilin en az yüzde 25’inin peşin olarak ödenmesi kaydıyla ecrimisil, en fazla üç yıl içinde taksitler hâlinde ödenebilecektir. Ancak, yılı merkezi yönetim bütçe kanununun (İ) cetvelinde Kanun’un 76. maddesi için belirlenen parasal sınırın yüzde birini geçmeyen (Ankara, İstanbul, İzmir illeri için 2011’de 2800 TL. Antalya ve Diğer Büyükşehirlerde 1400 TL’dir.) ecrimisil bedellerinin taksitlendirilmesi talepleri kabul edilmez. Ecrimisil taksitlerinin vadeleri ile taksit sayısı ve taksit tutarı, ecrimisil ihbarnamesinin, düzeltme talebinde bulunulmuş ise Ecrimisil Düzeltme İhbarnamesinin tebliğinden itibaren otuz günlük sürenin son günü esas alınarak en fazla üç yıl içinde olmak üzere İdare tarafından, fuzuli şagilin talebi de dikkate alınmak suretiyle tespit edilir. Tespit edilen taksitlere ilişkin olarak, ödeme planı düzenlenir. Fuzuli şagil tarafından imzalanan ödeme planının bir örneği kendisine verilir ve bir örneği de dosyasında saklanır. Ecrimisil taksitlerinden birinin vadesinde ödenmemesi durumunda, kalan ecrimisil alacağının tamamı muaccel hâle gelir ve Ecrimisil İhbarnamesinin, düzeltme talebinde bulunulmuş ise Ecrimisil Düzeltme İhbarnamesinin muhatabına tebliğ tarihini takip eden otuzuncu günün bitiminden itibaren kalan ecrimisil alacağının tamamı gecikme zammı uygulanmak suretiyle 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilmek üzere vergi dairelerine veya gelir servislerine 15 gün içerisinde intikal ettirilir. Fuzuli şagiller tarafından dava açılmış olması (yürütmeyi durdurma kararı alınmadıkça), ecrimisilin takip ve tahsil edilmesi işlemini durdurmaz. C- ECRİMİSİL ALINAN YERİN TAHLİYESİ Kiraya verilen, irtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilen taşınmazlardan süresi dolduğu hâlde tahliye edilmeyen, sözleşmesi feshedilen veya herhangi bir sözleşmeye dayanmaksızın fuzuli olarak işgal edilen Hazine taşınmazlarının tahliyesi; hasat sezonu, iş ve hizmetlerin mevsimlik faaliyet dönemi de dikkate alınarak defterdarlık veya malmüdürlüğünün talebi üzerine, bulunduğu yer mülki amirince en geç 15 gün içinde sağlanarak, taşınmaz İdare’ce görevlendirilecek memurlara boş olarak teslim edilir. Ancak fuzuli şagilin işgal veya tasarruf ettiği taşınmazdan tahliyesinin herhangi bir nedenle sağlanamamış olması, aynı taşınmazdan ikinci ve müteakip defa ecrimisil bedeli istenmesine engel teşkil etmeyeceği gibi, ikinci ve müteakip defalar ecrimisil tahsil edilmiş olması, Kanun ve Yönetmelik hükümleri uyarınca fuzuli şagilin tahliye edilmesine de engel teşkil etmez. Ecrimisil bedellerinin tahsil edilmesi, taşınmazdaki kullanımın devamı hakkını vermez. Üzerinde sabit tesis bulunan taşınmazların tahliyesinden ve teslim alınmasından sonra, eski kiracısı veya fuzuli şagiline bu tesisler kendilerine ait ise yıktırılıp enkazının en geç 30 gün içinde götürülmesi, aksi hâlde masrafları kendisinden tahsil edilmek üzere yıkım ve enkaz götürme işinin İdarece yapılacağı tebliğ olunur. Verilen bu süre sonunda tesis yıktırılıp enkaz götürülmediği takdirde masrafları bilahare eski kiracı veya fuzuli şagilden alınmak üzere bu işlem İdare’ce yapılır. Men’i müdahale ve kal ile ilgili yargı kararlarının icra dairelerince, vali veya kaymakam tarafından verilen tecavüzün önlenmesi ile ilgili kararların infaz memurlarınca uygulanması sırasında gerekli olan araç, gereç ve personel kamu idarelerinden sağlanır. Bunun mümkün olmaması durumunda yıkım işlemi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre ihale edilir. VI- ECRİMİSİLDE ZAMANAŞIMI Ecrimisilde zamanaşımını tahakkuk ve tahsil zamanaşımı olmak üzere iki şekilde ele almak gerekir. Tahakkuk zamanaşımı; ecrimisilin tahakkuku, tespit ve takdir edilen Ecrimisil bedelinin ödenmesi gereken safhaya getirilmesi işlemidir. Ecrimisilde tahakkuk zamanaşımı süresi konusunda bir kesinlik olmayıp, Danıştay kararlarına göre hareket ediyor iken; 6009 sayılı Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 25. maddesi ile 2886 sayılı Kanun’un geçici üçüncü maddesi olarak yapılan eklemeler sonucunda; 01.08.2010 tarihinden önce tespit ve takdir edilen, tebliğ edilen veya tahakkuk ettirilen ecrimisil alacaklarının tespit tarihinden geriye doğru beş yılı aşan kısmı hangi aşamada olursa olsun düzeltileceği veya terkin edileceği, tahsil edilmiş olanların ise iade edilmeyeceği belirtilmiştir. Buna göre tahakkuk zamanaşımları 5 yıldır. Tahsil zamanaşımı; 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun’a göre; amme alacağı, vadesinin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılının başından itibaren (6183 sayılı Kanun uyarınca zamanaşımının kesildiği veya durduğu haller hariç) 5 yıl içinde tahsil edilmezse zamanaşımına uğrar. 6183 sayılı Kanun kapsamında takibi yapılan bir kamu alacağı olması nedeniyle beş yıllık tahsil zamanaşımı süresi ecrimisil alacakları için de geçerlidir. Ancak zamanaşımından sonra rızaen yapılacak ödemeler kabul edilir. VII- SONUÇ 336 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği ile hem Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelikte yer alan ecrimisil işlemlerinin uygulanmasına ilişkin yapılan değişikliklere paralellik sağlanmış hem de uygulamadaki diğer aksaklıklar giderilerek günümüz koşullarına uyarlanmıştır ve bir çok konuya da açıklık getirilmiştir. Hidayet MAT* Yaklaşım
(*) Antalya Defterdarı Hidayet MAT, “Yeni Yönetmeliğe Göre Hazine Arazilerinde Ecrimisil Uygulamasına İlişkin Getirilen Yenilikler”, Maliye ve Sigorta Yorumları, Sayı: 492, s. 172 |
