Sermaye Piyasası Kurulu 11.10.2011 tarihinde yayınladığı Seri: IV 54 No’lu Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliğ ile halka açık anonim ortaklıkların,

kurumsal yönetime ilişkin yapı ve süreçlerini belirlerken esas alacakları Kurumsal Yönetim İlkelerinin uygulanmasına ilişkin Tebliğ ile daha önce uyulması ihtiyari olan bazı ilkelere uyum zorunlu hale getirilmiş bulunuyor. Belki  zamanlanması  (Turkcell Genel Kurulu) itibariyle biraz eleştirilse bile aslında zamanı çoktan gelmiş gerekli bir düzenleme fiilen hayata geçmiş bulunuyor. SPK bu düzenlemesi ile bir kez daha piyasaların önünde olduğunu da göstermiş oldu. İlk aşamada İMKB’de Bankaların dışında yer alan ilk 30 şirket için getirilen bir düzenleme olsa da bunun tüm borsa şirketleri için uygulanmasa bile en azından ilk 100 şirketi kapsayacak şekilde genişletilmesi düzenlemeden beklenen amaçları arttıracaktır.
 
Temelleri 2005 yılında atılan ancak bugüne kadar çok fazla efektif olarak uygulanmayan Kurumsal Yönetim İlkelerine yeni düzenleme ile uyma zorunluluğu getirilmiş bulunuluyor. Yeni getirilen hükümler Pay Sahipleri ve Yönetim Kurulu başlıkları altında özetlenebilecek ilkelerden oluşmaktadır. Ancak bu değişiklikler içinde en önemlisi veya dikkat çekeni Şirket Yönetim kurulunda bağımsız üyelere ilişkin getirilen zorunluluktur. Buna göre daha önce sadece Gayrimenkul Yatırım Ortaklıklarında (GYO) zorunlu olan diğer şirketlerde ise ihtiyari olan bağımsız yönetim kurulu üye zorunluluğu (bankalar hariç) İMKB 30 Endeksine dahil olan tüm şirketlere getirilmiş bulunuyor. Hatta daha önce GYO Tebliğinde bağımsız yönetim kurulu üye sayısı  hesaplamasında kullanılan “ küsuratın en yakın tam sayıya yuvarlanması” yöntemi ise “yukarı tam sayıya tamamlama” şekline getirilmiş ki bu durum ise Yönetim Kurullarında bağımsız üye sayısının artırılması gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Şirketin yönetim kurulunda son altı yıl içerisinde yönetim kurulu üyeliği yapan bir kişinin, yönetim kuruluna bağımsız üye olarak atanması da bu Tebliğ çerçevesinde mümkün değildir.
 
Bağımsız üyelere ilişkin olarak Tebliğ’de ayrıntılı kriteler getirilmiştir. Bağımsız üye, şirketin ilişkili taraflarından biri veya şirket sermayesinde doğrudan veya dolaylı olarak %5 veya daha fazla paya sahip hissedarların yönetim veya sermaye bakımından ilişkili olduğu tüzel kişiler ile kendisi, eşi ve üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımları arasında son beş yıl içinde istihdam, sermaye veya ticaret anlamında doğrudan veya dolaylı bir menfaat ilişkisinin kurulmamış olması, yönetim kuruluna bir pay grubunu temsilen seçilmemiş olması, başta şirketin denetimini ve danışmanlığını yapan şirketler olmak üzere, yapılan anlaşmalar çerçevesinde şirketin faaliyet ve organizasyonunun tamamını veya belli bir bölümünü yürüten şirketlerde çalışmıyor olması ve son beş yıl içerisinde yönetici olarak görev almamış olması, son beş yıl içerisinde, şirketin bağımsız denetimini yapan kuruluşlarda istihdam edilmemiş veya bağımsız denetim sürecinde yer almamış olması, şirkete önemli ölçüde hizmet ve ürün sağlayan firmaların herhangi birisinde çalışmamış ve son beş yıl içerisinde yönetici olarak görev almamış olması, eşi veya üçüncü dereceye kadar olan kan ve sıhri hısımları arasında hiçbirisinin şirkette yönetici, toplam sermayenin %5’inden fazlasını elinde bulunduran veya her halükarda yönetim kontrolünü elinde bulunduran pay sahibi olmaması, Şirketten yönetim kurulu üyeliği ücreti ve huzur hakkı dışında başka herhangi bir gelir elde etmiyor olması; yönetim kurulu görevi dolayısıyla hissedar ise sermayede sahip olduğu payın oranının %1’den fazla olmaması ve bu payların imtiyazlı olmaması, sayılabilir. Bu durumun istisnası ise bazı haklı gerekçelerin varlığı halinde, yatırımcı haklarını korumayı teminen, SPK’ nın uygun görüşü ile azami bir yıla kadar geçici bir süreyle sınırlı olmak üzere bağımsızlık kriterlerinden bir veya birkaçını sağlamayanlar bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak genel SPK tarafından seçilebilmesidir.
 
Ayrıca, sermayenin yirmide birini temsil eden pay sahipleri tarafından hakkında olumsuz oy kullanılmış bağımsız yönetim kurulu üyesi adaylarının bağımsız üye olarak seçilmeleri durumunda, bunların bağımsızlık kriterlerini sağlayıp sağlamadığı SPK tarafından değerlendirilecek ve karara bağlanacaktır.
 
Pay Sahipleri ile alakalı uyulması zorunlu hale gelen hususları ise aşağıda kısaca özetlemek mümkündür.
 
1. Genel Kurul Toplantı İlanının asgari 3 hafta önceden yapılması,

2. Şirketin internet sitesinde yer alması gereken genel kurul toplantı ilanında,

-   Şirketin ortaklık yapısını yansıtan toplam pay sayısı ve oy hakkı,

-   Şirket sermayesinde imtiyazlı pay bulunuyorsa her bir imtiyazlı pay grubunu temsil eden pay sayısı ve oy hakkı,

-   Şirketin ve Şirketin önemli iştirak ve bağlı ortaklıklarının geçmiş hesap döneminde gerçekleşen veya gelecek dönemlerde planladığı yönetim ve faaliyet organizasyonundaki değişiklikler ve bu değişikliklerin gerekçeleri ile organizasyon yapısı değişikliğine taraf olan tüm kuruluşların son üç hesap dönemine ilişkin faaliyet raporları ve yıllık mali tabloları ile proforma mali tablolar,

-  Genel Kurul toplantı gündeminde yönetim kurulu üyelerinin azli, değiştirilmesi veya seçimi varsa, azil ve değiştirme gerekçeleri, yönetim kurulu üyeliğine aday gösterilecek kişilerin isimleri ve özgeçmişleri, son 10 yıl içerisinde yürüttüğü görevler ve ayrılma nedenleri; şirket, şirket ile ilişkili taraflar ve şirketin iş yaptığı kurumlar ile ilişkisinin niteliği ve düzeyi; bağımsızlık niteliğine sahip olup olmadığı ve yönetim kurulu üyesi olması durumunda şirketin faaliyetlerini etkileyebilecek diğer benzeri hususlar hakkında bilgi üyeleri aday gösterecek ortaklar tarafından, genel kurul toplantı ilanının yapıldığı tarihten sonraki 1 hafta içerisinde, şirkete derhal kamuya açıklanmak üzere bildirilmesi,

3. Yönetim Kurulu üyelerinin şirket ile yaptıkları işlemler ve rekabet edilen faaliyetler konusunda genel kurulun bilgilendirmesi,

4. Yönetim kurulu üyeleri ve yöneticilerinin ücretlendirme esaslarının yazılı hale getirilmesi, ücretlendirme politikasının şirket internet sitesinde yer alması, olağan genel kurul toplantısında ayrı bir madde olarak ortakların bilgisine sunulması,

5. Şirketin sermaye ve yönetim yapısı ile malvarlığında değişiklik meydana getiren bölünme ve hisse değişimi, önemli tutardaki maddi/maddi olmayan varlık alım/satımı, kiralanması veya kiraya verilmesi veya bağış ve yardımda bulunulması ile üçüncü kişiler lehine kefalet, ipotek gibi teminat verilmesine ilişkin kararların, genel kurulda işlemin tarafları ile bunlarla ilişkili kişilerin oy kullanamayacakları bir oylamada alınması yönünde esas sözleşmeye hüküm konularak pay sahiplerinin genel kurulda bu tür kararlara katılmaları sağlanması, esas sözleşmeye bu yönde bir hüküm konulana kadar, söz konusu hususlara ilişkin yönetim kurulu kararları, genel kurul onayı olmaksızın uygulanmaması,

6. Karşılıklı iştirak ilişkisi, beraberinde bir hâkimiyet ilişkisini de getiriyorsa, karşılıklı iştirak içerisinde bulunan şirketler, nisap oluşturmak gibi, çok zaruri durumlar ortaya çıkmadıkça, karşılıklı iştirak ilişkisi içerisinde bulundukları şirketin genel kurullarında oy haklarını kullanmaktan kaçınması ve bu durumu kamuya açıklaması. Serdar Eser E.SPK Baş Uzmanı Muhasebe Vergi

---------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.