Ölüm halinde mükelleflerin ödevleri, mirası reddetmemiş kanuni ve mansup mirasçılarına geçer. Ancak, mirasçılardan her biri ölünün vergi borçlarından miras hisseleri nispetinde sorumlu olurlar.(VUK Madde 12)

Ölüm halinde, mirası reddetmemiş mirasçılar tarafından, ölenin hesapları ölüm tarihi itibariyle kapatılmalı, finansal tabloları da bu tarih itibariyle oluşturulmalıdır.

Ticari, zirai ve sınai faaliyette bulunan mükelleflerin ölümü halinde, işe devam eden mirasçıların yapacakları işlemlerle ilgili olarak, 2001/1 sayılı Vergi Usul Kanunu iç genelgesinde aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.

“Ticari, zirai ve sınai faaliyette bulunan mükelleflerin ölümü halinde işe devam eden mirasçıların işe başlama bildirimini hangi süre içerisinde verecekleri ve muris adına tasdik ettirilmiş olan defter ve belgelerin mirasçılar tarafından kullanılıp kullanılamayacağı hususları hakkında ortaya çıkan tereddütleri gidermek ve uygulama birliğini sağlamak amacıyla aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur.

Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 164’üncü maddesine göre ölüm işi bırakma hükmünde olup, mirasçılar tarafından miras reddolunmamış ise murisin ödev ve sorumlulukları (vergi cezası hariç) mirasçılara geçmektedir.

Ölüm tarihi itibariyle murisin mükellefiyeti düşerek işe devam eden mirasçıların mükellefiyeti başlamaktadır.

Anılan Kanun’un 168’inci maddesinin 1 numaralı bendine istinaden ise işe başlama bildiriminin işe başlama tarihinden önce yapılacağı hüküm altına alınmış bulunmaktadır.

Madde hükmüne göre, işe başlama bildiriminin, işe başlamadan önce yapılması gerekmekte ise de, ölüm olayının ne zaman meydana geleceği önceden bilinemeyeceği için işe başlama bildiriminin ölümden önce yapılmasına imkan bulunmamakta, dolayısıyla işe başlama bildiriminin ölümden sonra yapılmasını zorunlu kılmaktadır.

Bu nedenle, murisin ölümünden itibaren mirasçıların aynı işe aralıksız devam etmeleri halinde, ölüm tarihinin muris için işi bırakma, mirasçıları için ise işe başlama olarak kabul edilmesi, işe devam edecek olan mirasçıların ölüm tarihini takip eden 1 ay içinde bildirimde bulunmaları durumunda bildirimin zamanında yapıldığının kabul edilmesi ve mirasçıların mükellefiyetlerinin murisin ölüm tarihinden itibaren tesis edilmesi gerekmektedir.

Öte yandan Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257’nci maddesinde yer alan yetkiye istinaden, murisin mevcut defter ve belgelerinin ölüm tarihini içeren hesap dönemi sonuna kadar işe devam eden mirasçılar tarafından kullanılması uygun görülmüştür.

Bu durumda, murisin faaliyetine yönelik hesaplarının ölüm tarihi itibariyle kapatılması ve işe devam eden mirasçıların hesaplarının ise yeniden açılması gerekmektedir.

Ayrıca, işe devam eden mirasçıların söz konusu hesap döneminin son ayı içinde yeni hesap dönemi için kendi adlarına defter tasdik ettirmeleri ve usulüne uygun olarak belgelerini anlaşmalı matbaalara bastırmak veya notere tasdik ettirmek suretiyle kullanmaları gerektiği ise tabiidir.”

Hüseyin Yalçın
E.Gelirler Kontrolörü/YMM

Muhasebe Vergi

---------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.