Maliye Bakanlığı'nın ekim ayında Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) kapsamına almasıyla 80 milyon dolarlık vergi yüküyle karşı karşıya bıraktığı yatırım ortaklıklarının ardından leasing sektöründeki Katma Değer Vergisi (KDV) oranlarını yüzde 1'den yüzde 18'e çıkarması tepkilere neden oldu. Alınan ve sektörleri olumsuz etkilemesi beklenen şok kararların yabancı yatırımcıların Türkiye'ye bakış açılarını olumsuz etkileyeceği düşünülüyor. Geçmiş yıllarda devletin el koyması yüzünden bir gecede çok sayıda şirket hissesinin değersiz birer kağıt parçasına dönüşmesiyle sarsılan Türkiye piyasalarına olan güvenin yeniden sorgulanmaya başlandığı belirtiliyor.

Sistemdeki yasal düzenleme riskinin Türkiye'nin en büyük problemlerinden biri olduğuna dikkat çeken eski Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Ali İhsan Karacan, "Yasal düzenleme riski gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelere doğru gittiğiniz zaman artar. Bunun nedeni yasal düzenlemelerde her an herhangi bir değişiklik olabileceği riskidir. Bu da bir şekilde sizin ülke riskinize yansır. Bu evrensel bir olgu. Diğer ülkelerde de var. Maalesef Türkiye bunu düzeltemiyor. Ne AK Parti döneminde ne de bundan önceki iktidarlarda düzelmedi. Türkiye'de ekonomik durum siyasi şartlar sıkıştıkça bu risk daha da artıyor" dedi.

Önce kamuoyuyla paylaşılmalı

Karacan, yapılan düzenlemelerin sonsuza kadar aynı kalacağı anlamına gelmediğine ve zaman içinde piyasa ihtiyaçlarına göre değişebileceğine işaret ederek, düzenlemelerin sabahtan akşama yürürlüğe giremeyeceğini, kamuoyuyla paylaşılıp insanlara pozisyonlarını değiştirme imkanı sağlanması gerektiğini belirtti. Konunun sadece Maliye ile ilgili olmadığını diğer özerk kurumların da yaptığı düzenlemelerde benzer sorunların yaşandığını kaydeden Karacan şunları söyledi: "Özerk kurumların yapmış oldukları düzenlemeler yayınlandıktan belli bir süre sonra yürürlüğe girmelidir. Yurtdışında birçok ülkede uygulama böyledir. Düzenlemeler kamuoyuyla paylaşılıp şekillendirilmesi gerekiyor. Biz de genelde yayınlandığı gün yürürlüğe girer. Ancak bir konuyla ilgili düzenleme yapmak istediğiniz ve bunu kamuoyuyla paylaştığınız zaman düzenleme yapacağınız alandaki kurumlar o kadar güçlüdürki hem kamuoyu oluşturma hem de siyasetçiyi etkileme anlamında, bu düzenlemeyi size yaptırmak istemeyebilirler. Siyaseten böyle bir baskıyla karşı karşıya kalıp da düzenlemeyi yapamamama riski karşısında bazen idari kurumlar kimseye duyurmadan düzenleme yaparlar."

Güven ortamı zedelenir

Maliye gibi kurumların aldığı ani kararların piyasalarda bazılarının haksız kazanç bazıların da haksız kaybına neden olabileceğini söyleyen Borsa Yatırımcıları Derneği (BORYAD) Başkanı Ali Bahçuvan, "Düzenlemeden daha önceden haberleri olan borsada açığa satış yapabilir. Bilmeyen ise 'herşey normal gidiyor, bilançosu düzgün, karı iyi' diye hisse alımı yapabilir. Ama bir gecede bazı kararlar alınıyor ve herşey tam tersine dönüyor. Sürpriz kararlar yatırımcılar için doğal afet gibi. Biz artık bu tür sürprizlere alıştık, doğal afetler gibi normal karşılamaya başladık. Daha önceden bir çok hisselerin tahtaları kapatıldı. Güven ortamı yeniden sağlanmaya çalışılırken bu tür kararlar güven ortamını olumsuz etkiyecektir" dedi.

Bahçuvan, alınan sürpriz kararların öngörülemediğini belirterek gerek yerli gerekse yabancı yatırımcı için öngörülebilen birşey olsa yatırımcının sonucuna katlanabileceğini vurguladı.

Leasing sektörü hisselerinde yabancı payının yüksek olduğunu ifade eden Bahçuvan "Alınan ani kararlar Türkiye ile ilgili görüşleri olumsuz etkiler. Bu konuyla ilgili neler yapılabilir konusunu araştırıyoruz. Sektörde uzun süren bir teşvik sözkonuydu bir gün biteceği belliydi. Ama biterken de oranların gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin altına getirilmesi söz konusu. Yani yeni düzenlemede de değişiklik yapılmalı. Suistimallerin önüne geçecek kararlar alınmalı veya kademeli bir geçiş olmalıydı. En azından Avrupa'daki gibi taksitle KDV'nin ödenmesi söz konusu olabilirdi. Uygulanan ağaçtan meyve toplamak için ağacı kesmek gibi bir yöntem" diye konuştu. 

Yabancı leasing hissesi sattı

Maliye'nin leasing sektöründeki KDV oranını yüzde 1'den yüzde 18'e çıkartmasıyla şok olan yabancılar sahip oldukları leasing hisselerini satmanın derdine düştü. Karar öncesinde İş Finansal Kiralama'nın yüzde 9,70'ini elinde bulunduran uluslararası yatırım bankası Morgan Stanley geçen hafta 13.5 milyon lot hisse satarak şirketteki payını yüzde 0,64'e düşürdü. Morgan Stanley'nin toplam satışlarının değeri ise 18 milyon doları buldu. Finansal Kiralama hisselerinde ise yüzde 40'ı aşan haftalık kayıplar yaşandı. En fazla düşüş yüzde 40,23 ile Vakıf Finansal Kiralama'da yaşandı. İkinci en fazla kayıp ise yüzde 29,60 ile İş Finansal Kiralama'da gerçekleşti.

http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=87561&KTG_KOD=411