Serbest meslek faaliyeti kapsamında alınan ücretin meslek odası tarafından belirlenen asgari ücret tarifesinden düşük olması halinde; gelir vergisi uygulaması bakımından esas alınacak bedelin, verilen hizmetin karşılığını teşkil eden gerçek bedel olacağı, ancak düzenlenecek serbest meslek makbuzunda meslek odası tarafından tespit edilen tarifede belirlenen tutar üzerinden KDV hesaplanması gerektiği hk.

Özelge talep formunuzda, serbest meslek erbabı olduğunuz, yapmış olduğunuz proje çizimi faaliyeti sonucunda almış olduğunuz ücretin, iskonto yapmak zorunda kalmanız nedeniyle Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği tarafından belirlenen asgari ücret tarifesinden düşük olduğunu belirterek konu hakkında Başkanlığımız görüşü  talep edilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 65. maddesinde her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançların serbest meslek kazancı olduğu, 67. maddesinin birinci fıkrasında da serbest meslek kazancının bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ile diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan fark olduğu hükme bağlanmıştır.

Anılan Kanun’un 2. maddesinin ikinci paragrafında, Kanun’da aksine hüküm olmadıkça kazanç ve iratların gelirin tespitinde gerçek ve safi miktarları ile nazara alınacağı hükmüne yer verilmiş olup, Kanun’da hizmete ilişkin bedelin; ilgili meslek teşekkülünce tespit edilmiş bir tarife varsa bu tarifede gösterilen ücretten düşük olamayacağına ilişkin bir hüküm yer almamaktadır.

Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Vergi kanunlarının uygulanması ve ispat” başlıklı 3. maddesinde;

“.......

B) İspat: Vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır.

Vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti yemin hariç her türlü delille ispatlanabilir. Şu kadar ki, vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan şahit ifadesi ispatlama vasıtası olarak kullanılamaz.

İktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfeti bunu iddia eden tarafa aittir.” hükmüne yer verilmiştir.

Diğer taraftan 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 1/1. maddesine göre Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.

Kanunun “Teslim ve Hizmet İşlemlerinde Matrah” başlıklı 20/1. maddesinde; “Teslim ve hizmet işlemlerinde matrah, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedeldir.” hükmüne yer verilmiştir.

Yine Kanun’un 25/a maddesinde; teslim ve  hizmet işlemlerinde fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen ticari teamüllere uygun miktardaki iskontolar matraha dahil olmayan  unsurlar arasında sayılmıştır.

Aynı Kanun’un 27/5. maddesinde; “Serbest meslek faaliyetleri için ilgili meslek teşekküllerince tespit edilmiş bir tarife varsa, hizmet bedeli, bu tarifede gösterilen ücretten düşük olamaz.” hükmü yer almış bulunmaktadır.

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre; gelir vergisi uygulaması bakımından esas alınacak bedel, bu hizmetin karşılığını teşkil eden gerçek bedel olacaktır. Diğer taraftan, anılan bedelin iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir bedel olmaması gerekir. Aksi taktirde bu durumun ispat külfeti şahsınıza ait olacaktır.

Ancak, serbest meslek faaliyetleri için düzenlenecek serbest meslek makbuzunda Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği tarafından tespit edilen tarifede belirlenen tutar üzerinden Katma Değer Vergisi hesaplanması gerekmekte olup, tarifede yer alan tutardan daha düşük bir matrah esas alınarak katma değer vergisi hesaplanması ise mümkün bulunmamaktadır.

------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.