506, 1479, 2925 ve 2926 sayılı Kanunlara göre malûllük aylığı almakta olanlar ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 2008/Ekim ayından sonra tarafına malûllük aylığı bağlananların, emeklilik sonrası yeniden 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) (SSK) ve (b) (Bağ-Kur) bentleri kapsamında çalışmaya başlamaları halinde, gerek haklarında uygulanacak sigorta kolları gerekse aylık alma durumlarının devam edip etmeyeceği hususları aşağıda açıklanmıştır.
II- GENEL OLARAK 5510 sayılı Kanun’un malûllük aylığının kesilmesine ilişkin 27. maddesinde, malûllük aylığının sigortalıların; - Bu Kanun’a göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlamaları, - Kontrol muayenesi sonucu malûllük durumunun ortadan kalkması hallerinde kesileceği öngörülmüştür. Diğer taraftan 5510 sayılı Kanun’un; - Geçici 1. maddesinde, Kanun’un yürürlük tarihinden önce 506, 1479, 2925 ve 2926 sayılı Kanunların mülga hükümlerine göre aylık bağlananlar ile 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önce sevk talebinde bulunanların aylıklarının kesilmesi ve yeniden bağlanmasında Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanacağı, - Geçici 14. maddesinde ise, Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olanlar ile malûllük aylığı bağlananlar hakkında sosyal güvenlik destek primine tabi olma bakımından bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edileceği öngörülmüştür. Buna göre malûllük aylıklarının kesilmesi sigortalıların hangi tarihte sigortalı oldukları, hangi kanunlara veya statülere göre emekli oldukları ve hangi statüde yeniden sigortalı olmaları durumuna göre değişmektedir. III- 5510 SAYILI KANUN’UN YÜRÜRLÜK TARİHİNDEN ÖNCE SİGORTALI OLANLAR (2008/ EKİM ÖNCESİ ) A- 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihi olan 2008/Ekim ayından önce sigortalı olup, gerek 5510 sayılı Kanunla mülga kanunlara [506, 1479, 2925 ve 2926) gerekse 5510 sayılı Kanuna göre (4/a) ve 4/b)] farklı statülerde malûllük aylığı bağlananların aylık bağlandıktan sonra yeniden 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerine tabi (SSK, Bağ-Kur, Devlet memuru) sigortalı olmaları halinde, gerek aylıklarının durumu gerekse haklarında uygulanacak sigorta kolları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. MALÛLLÜK AYLIĞI KANUN MADDESİ | YENİDEN ÇALIŞTIĞI STATÜ | 4(a) SSK | 4(b) BAĞ-KUR | 4(c) EMEKLİ SANDIĞI | 506 | Aylığı kesilir, prime esas kazançları üzerinden tüm sigorta kollarına tabi prim alınır. | Aylığı kesilmez, tarımsal faaliyette bulunanlar ve muhtarlar hariç malûllük aylığından sosyal güvenlik destek primi kesilir. Prim oranı % 15 olarak uygulanır. | Aylığı kesilmez. | 2925 | Aylığı kesilir, prime esas kazançları üzerinden tüm sigorta kollarına tabi prim alınır. | Aylığı kesilmez, tarımsal faaliyette bulunanlar ve muhtarlar hariç malûllük aylığından sosyal güvenlik destek primi kesilir. Prim oranı % 15 olarak uygulanır. | Aylığı kesilmez. | 1479 | Aylığı kesilmez. Prime esas kazançları üzerinden % 30 ve kısa vadeli sigorta kolları primi olmak üzere sosyal güvenlik destek primi kesilir. | Malûllük aylığı kesilmez ve herhangi bir prim alınmaz. | Aylığı kesilmez. | 2926 | Aylığı kesilmez. Prime esas kazançları üzerinden % 30 ve kısa vadeli sigorta kolları primi olmak üzere sosyal güvenlik destek primi kesilir. | Aylığı kesilmez, tarımsal faaliyette bulunanlar ve muhtarlar hariç malûllük aylığından sosyal güvenlik destek primi kesilir. Prim oranı % 15 olarak uygulanır. | Aylığı kesilmez. | 5510/4(a) | Aylığı kesilir ve hakkında tüm sigorta kolları uygulanır. | Aylığı kesilmez, tarımsal faaliyette bulunanlar ve muhtarlar hariç malûllük aylığından sosyal güvenlik destek primi kesilir. Prim oranı % 15 olarak uygulanır. | Aylığı kesilir. | 5510/4 (b) | Aylığı kesilmez. Prime esas kazançları üzerinden % 30 ve kısa vadeli sigorta kolları primi olmak üzere sosyal güvenlik destek primi kesilir. | Aylığı kesilir hakkında tüm sigorta kolları uygulanır. | Aylığı kesilir. | B- 506, 2925, 1479 ve 2926 sayılı Kanunlara göre malûllük aylığı alanların 2008/E-kim ayı başından sonra ancak ülkemizle sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkelerde çalışmaları halinde aylıkları kesilir. Sözleşme bulunmayan ülkelerde çalışmaları halinde aylıkları kesilmez. 2008/Ekim öncesi sigortalı olup, 5510 sayılı Kanun’a göre aylık bağlananların sadece ülkemizle sözleşme bulunan ülkelerde değil, tüm yabancı ülkelerde çalışmaları halinde malûllük aylıkları kesilir. IV- 5510 SAYILI KANUN’UN YÜRÜRLÜK TARİHİNDEN SONRA SİGORTALI OLANLAR (2008/E-KİM SONRASI) İlk defa 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden sonra sigortalı olup, bu Kanun’a göre tarafına malûllük aylığı bağlanan sigortalıların 4 (a), (b) ve (c) kapsamında çalışmaları durumunda aylıkları kesilir, haklarında tüm sigorta kolları uygulanır. Bunların sadece ülkemizle sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkeler değil, tüm ülkelerde çalışmaları durumunda aylıkları kesilir. V- SONUÇ 5510 sayılı Kanun’un geçici 1. maddesi ile 5510 sayılı Kanunla mülga 506, 1479, 2925 ve 2926 sayılı Kanunlara göre bağlanan malûllük aylıklarının kesilmesi, yine bu kanunlardaki hükümlere tabi tutularak kazanılmış haklar korunmuş, Kanun’un geçici 14. maddesi ile de yine sosyal güvenlik destek primi uygulamaları 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önce sigortalı olanlar için devam ettirilmiştir. Diğer bir ifadeyle malûllük sigortasında aylıkların kesilmesine ilişkin 5510 sayılı Kanun’da yer alan hükümler, eski sigortalılar veya Kanun’dan önce aylık alanlar için kısmen uygulanarak geçiş yumuşatılmıştır. Nergis ŞİMŞEK* Yaklaşım (*) Sosyal Güvenlik Kurumu, Şube Müdürü, Kamu Yönetimi Uzmanı ------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. |