I- GİRİŞ 5510 sayılı Kanun’un 82. maddesinde 6111 sayılı Kanun’un 39. maddesi ile yapılan değişiklikler sonucunda, 01.03.2011 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, 16 yaşından küçük sigortalıların prime esas günlük kazançlarının; — Alt sınırı, on altı yaşından küçük sigortalılar için belirlenmiş aylık asgari ücretin otuzda biri, — Üst sınırı ise, on altı yaşından büyük sigortalılar için belirlenmiş aylık asgari ücretin otuzda biri olarak değiştirilmiştir. Yine 5510 sayılı Kanun’un 81. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan “Bu fıkrayla düzenlenen destek unsurundan diğer ilgili mevzuat uyarınca ayrıca yararlanmakta olan işverenler aynı dönem için ve mükerrer olarak bu destek unsurundan yararlanamaz. Bu durumda, işverenlerin tercihleri dikkate alınmak suretiyle uygulama, destek unsurlarından sadece biriyle sınırlı olarak yapılır.” cümleleri “Bu fıkra ve diğer ilgili mevzuatla sağlanan sigorta prim desteklerinin aynı dönem için birlikte uygulanması halinde, bu destek öncelikle uygulanır.” şeklinde değiştirilmiştir. 5510 sayılı Kanun’da yapılan bu değişikliklerle birlikte onaltı yaşından küçük sigortalılardan dolayı yararlanılmakta olan prim teşviklerinin tutarlarında da bazı değişikler meydana gelmiş olup, bu yazımızda onaltı yaşından küçük sigortalılardan dolayı halen yürürlükte olan kanunlarda öngörülen sigorta prim teşviklerden 6111 sayılı Kanunla birlikte meydana gelen değişikliklerin ardından ne şekilde yararlanılabileceği hususu açıklanacaktır. www.ozdogrular.com
II- 16 YAŞINDAN KÜÇÜK SİGORTALILARDAN DOLAYI YARARLANILABİLECEK TEŞVİKLER On altı yaşından küçük sigortalılardan dolayı; - 5510 sayılı Kanun’un 81. ve Ek-2. maddesinde, — 5084 sayılı Kanun’un 4. maddesinde, — 4857 sayılı Kanun’un 30. maddesinde, — 4447 sayılı Kanun’un 50. maddesinde, — 5746 sayılı Kanun’un 3. maddesinde, — 5225 sayılı Kanun’un 5. maddesinde öngörülen sigorta prim teşviklerinden yararlanılabilmesi mümkün bulunmakta, buna karşın 4447 sayılı Kanun’un geçici 7. ve geçici 10. maddesinde öngörülen sigorta prim teşviklerinden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır. www.ozdogrular.com III- 16 YAŞINDAN KÜÇÜK SİGORTALILARDAN DOLAYI TEŞ-VİKLERDEN YARARLANMA E-SASLARI On altı yaşından küçük sigortalılardan dolayı sigorta prim teşviklerinden yararlanılması, işverenlerin yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borçlarının bulunup bulunmadığına, teşviklerin beş puanlık prim indirimi ile birlikte uygulanıp uygulanmadığına ve teşviklerin sigortalıların prime esas kazanç alt sınırına veya prime esas kazanç üst sınırına kadar olan kazançları üzerinden verildiğine göre farklılık içermektedir. 1- Yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borcu bulunmayan işverenlerce 5510 sayılı Kanun’un Ek-2. maddesinde, 4857 sayılı Kanun’un 30. maddesinde, 5225 sayılı Kanun’un 5. maddesinde ve 5746 sayılı Kanun’un 3. maddesinde öngörülen sigorta prim teşviklerinden yararlanılmasından önce beş puanlık prim indiriminden yararlanılmaktadır. Bu bağlamda, ilgili kanunlarında öngörülen diğer şartların da sağlanmış olması kaydıyla yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borcu bulunmayan işverenlerce on altı yaşından küçük sigortalılardan dolayı; a) 5510 sayılı Kanun’un Ek-2. maddesinde ve 4857 sayılı Kanun’un 30. maddesinde öngörülen teşviklerden prime esas kazanç alt sınırına kadar olan kazançlar üzerinden yararlanılabildiğinden, öncelikle bu sigortalıların onaltı yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücrete kadar olan kazançları üzerinden beş puanlık prim indiriminden yararlanılacak; ardından işveren hissesine isabet eden beş puanlık kısım düşüldükten sonra, on altı yaşından küçükler için belirlenmiş olan asgari ücrete kadar olan kazançları üzerinden söz konusu Kanunlarda öngörülen sigorta prim teşvikinden yararlanılabilecektir. Örneğin, yatırım teşvik belgesinin tamamlama vizesi yapılmış olan (B) Anonim Şirketinin, mevcut sigortalı sayısına ilave olarak işe aldığı 15 yaşındaki (A) sigortalısının 2011/Ekim ayındaki, Prim ödeme gün sayısının: 30 gün Prime esas kazanç tutarının ise: 1.000,00 TL olduğu varsayıldığında, 5510 sayılı Kanun’un 81. maddesinin 1. fıkrasının (ı) bendi kapsamında beş puanlık prim indiriminden 1.000,00 x 5 / 100 = 50,00 TL olarak 2009/1 sayılı Tebliğ’de öngörülen sigorta primi işveren hissesi desteğinden, sigortalının 16 yaşından küçük olması nedeniyle 16 yaşından küçükler için belirlenmiş olan aylık asgari ücretin 715,50 TL olduğu göz önüne alınarak 715,50 x 15,5 / 100 = 110,90 TL olarak yararlanılacaktır. Sonuçta, söz konusu sigortalı için 1.000,00 x 34,5 / 100 = 345,00 TL tutarındaki sigorta priminin; 50,00 TL tutarındaki kısmı Hazine Müsteşarlığı’nca, 110,90 TL tutarındaki kısmı Ekonomi Bakanlığı’nca karşılanacak, 345,00 - 50,00 – 110,90 = 184,10 TL tutarındaki kısmı ise işveren tarafından ödenecektir. b) 5746 sayılı Kanun’un 3. maddesinde ve 5225 sayılı Kanun’un 5. maddesinde öngörülen teşviklerden prime esas kazanç üst sınırına kadar olan kazançlar üzerinden yararlanılabildiğinden, öncelikle bu sigortalıların onaltı yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücrete kadar olan kazançları üzerinden beş puanlık prim indiriminden yararlanılacak; ardından işveren hissesine isabet eden beş puanlık kısım düşüldükten sonra yine on altı yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücrete kadar olan kazançları üzerinden söz konusu kanunlarda öngörülen teşviklerden yararlanılabilecektir. 2- 4857 sayılı Kanun’un 30. maddesinde ve 4447 sayılı Kanun’un 50. maddesinde öngörülen teşviklerden yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borcu bulanan işverenler tarafından da yararlanılabilmektedir. Bu nedenle yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borcu bulanan işverenlerce, söz konusu teşviklerden on altı yaşından küçük sigortalılardan dolayı, on altı yaşından küçükler için belirlenmiş olan asgari ücrete kadar olan kazançları üzerinden yararlanılabilecektir. 3- 5084 sayılı Kanun’un gerek 5615 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki 4. maddesinde, gerekse 5615 sayılı Kanunla değişik 4. maddesinde öngörülen teşvikten, 5510 sayılı Kanun’un 81. maddesinde öngörülen beş puanlık prim indirimi ile birlikte yararlanılması mümkün bulunmamaktadır. Öte yandan, söz konusu maddede öngörülen teşvikten yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borcu bulunmayan işverenlerce sigortalıların prime esas kazanç alt sınırına kadar olan kazançları üzerinden yararlanılabilmektedir. Dolayısıyla, on altı yaşından küçük sigortalılardan dolayı 5084 sayılı Kanun’un 4. maddesinde öngörülen teşvikten, yasal ödeme süresi geçmiş prim ve idari para cezası borcu bulunmayan işverenlerce on altı yaşından küçükler için belirlenmiş olan asgari ücrete kadar olan kazançları üzerinden yararlanılabilecektir. 4- 5510 sayılı Kanun’un 81. maddesinin birinci fıkrasında öngörülen beş puanlık prim indiriminden sigortalıların prime esas kazanç üst sınırına kadar olan kazançları üzerinden yararlanılabilmektedir. Bu nedenle, on altı yaşından küçük sigortalılardan dolayı beş puanlık prim indiriminden on altı yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücrete kadar olan kazançları üzerinden yararlanılabilecektir. 5- Yasal ödeme süresi geçiş prim ve idari para cezası borcu bulunan işverenlerce 5510 sayılı Kanun’un 81 ve Ek-2. maddesinde, 5746 sayılı Kanun’un 3. maddesinde, 5225 sayılı Kanun’un 5. maddesinde ve 5084 sayılı Kanun’un 4. maddesinde öngörülen teşvikten, on altı yaşından büyük sigortalılardan dolayı olduğu gibi, onaltı yaşından küçük sigortalılardan dolayı da yararlanılamayacaktır. www.ozdogrular.com IV- SONUÇ On altı yaşından küçük sigortalılardan dolayı 4447 sayılı Kanun’un geçici 7. ve geçici 10. maddesi hariç, halen yürürlükte olan diğer kanunlarda öngörülen teşviklerden yararlanılması mümkün bulunmaktadır. Söz konusu sigortalılardan dolayı sigorta prim teşviklerinden yararlanılması sırasında, ilgili kanunda, prime esas kazanç alt sınırına kadar olan kazançları üzerinden yararlanılabileceği öngörüldüğü durumlarda, sigorta prim teşvikinden daha önce on altı yaşından büyükler için belirlenmiş prime esas kazanç alt sınırına kadar olan kazançlar üzerinden yararlanılabilmekte iken, 6111 sayılı Kanunla yapılan değişlikler sonucunda 2011 yılının Mart ayından itibaren on altı yaşından küçükler için belirlenmiş olan prime esas kazanç alt sınırına kadar olan kazançlar üzerinden yararlanılabilecektir. On altı yaşından küçük sigortalıların prime esas kazançları ile ilgili olarak 5510 sayılı Kanun’un 82. maddesinde yapılan değişiklikler, 5510 sayılı Kanun’un Ek-2. maddesinde ve 4857 sayılı Kanun’un 30. maddesinde öngörülen teşviklerden yararlanan işverenlerin yararlandıkları prim teşviklerinin tutarlarında bir azalma meydana getirmiş olsa da, sonuçta on altı yaşından küçük sigortalıların prime esas kazançlarının yaşlarına uygun asgari ücret üzerinden bildirilme imkanı sağlandığından, bu sigortalıların prime esas kazançları ile alt sınır arasındaki farkın işveren tarafından ödenmesi durumu da ortadan kaldırılmıştır. www.ozdogrular.com Eyüp Sabri DEMİRCİ* Yaklaşım (*) Sosyal Güvenlik Kurumu, Prim Tahsilat Daire Başkanlığı, Şube Müdürü ------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. |
