6111 sayılı torba yasa ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık sigortası kanununda yapılan değişikliklerden biri de işverenlerin eksik gün bildirimleri ile ilgilidir.

1. GİRİŞ

            Çalışanların ayda 30 gün çalıştığı varsayılarak,  Sosyal Güvenlik Kurumuna da aylık prim hizmet belgesi ile 30 gün üzerinden hizmet bildirilmesi gerekir. Ancak bazı durumlarda, işçi ay içinde tüm iş günlerinde çalışmamış olabilir. Bu durumda eksik bildirim mümkün olup, eksik bildirim nedeninin belgelenmesi ve bu belgenin SGK’ya ibraz edilmesi gerekmektedir.

            5510 sayılı yasanın 86. maddesinde, 6111 sayılı yasa ile yapılan değişiklik ve buna paralel olarak Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde yapılan düzenlemeler yazının konusunu oluşturmaktadır. www.ozdogrular.com

2. EKSİK GÜN BİLDİRİMİ

            Sigortalıların 30 günden az bildirilmesi halinde, eksik bildirimi kanıtlayıcı belgelerin aylık bildirge ekinde SSK’ya verilmesi ilk olarak 4447⁽¹⁾ sayılı yasa ile getirilmiştir. Bu uygulama 5510 sayılı yasada da yer almış olup, toplu iş sözleşmesi imzalanan işyerleri ile Kamu idarelerine ait işyerleri bu uygulamanın dışında tutulmuştur.

            5510 sayılı yasanın 86. maddesinin 4. fıkrasında; “Ay içinde bazı işgünlerinde çalıştırılmadığı ve ücret ödenmediği beyan edilen sigortalıların, otuz günden az çalıştıklarını ispatlayan belgelerin işverence ilgili aya ait aylık prim ve hizmet belgesine eklenmesi şarttır. Kamu idareleri ile toplu iş sözleşmesi imzalanan işyerlerinde bu şart aranmaz.” Denilmekte idi. 6111 sayılı yasa ile 5510 sayılı yasanın 86. maddesinin 4. fıkranın ikinci cümlesi “Kurumca belirlenen işyerlerinde bu şart aranmaz” olarak değiştirilmiştir.

            Kanunda yapılan bu değişikliğe paralel olarak Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde⁽²⁾  yeni düzenleme yapılmıştır. 16.06.2011 tarihli resmi gazetede yayınlanan ve 25.02.2011 tarihinden geçerli olmak üzere aynı tarih itibariyle yürürlüğe giren yeni  düzenlemeye göre;

-Genel bütçeye dahil daireler

-Özel bütçeli idareler

-Döner sermayeler

-Fonlar

-Belediyeler

-İl özel idareleri

-Belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler

-Bütçeden yardım alan kuruluşlar

-Özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşlar

-Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmeleri

-Sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklar

-Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları

-Sendikalar

-Vakıflar

-5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamındaki kuruluşlar

-Toplu iş sözleşmesi yapılan işyerleri

-50 ve üzerinde sigortalının çalıştırıldığı özel sektör işyerleri

eksik gün bildirim nedenlerini ispatlayıcı belgeleri SGK’ya verme zorunluluğu kapsamından çıkarılmıştır. Sayılan işyerlerinin eksik bildirime ilişkin nedeni aylık prim ve hizmet belgesinde belirtilmesi yeterlidir. SGK Bu işyerleri için ayrıca eksik gün bildirim formu ile eki belgeleri talep etmeyecektir.

Eksik bildirimler ile ilgili SGK tarafından belirlenen kodlar aşağıda gösterilmiştir.

            Yukarıda sayılan işyerleri sigortalıları ay içinde 30 günden az bildirdiklerinde, sigortalının eksik bildirilmesine ilişkin nedeni aylık prim hizmet belgesinde kodlayacaklardır. Bu işyerlerinin Ayrıca EK-10 formu⁽³⁾ ve diğer belgeleri SGK’ya vermeleri gerekmemektedir.

            Yukarıda sayılan işyerleri dışında kalan işyerleri ise hem eksik gün bildirim nedenini Aylık Prim ve Hizmet belgesinde kodlayacak hem de dayanağı belgeleri aylık prim hizmet belgesinin yasal verilme süresi içinde EK-10 formu ile birlikte SGK’ya vereceklerdir.

            Ek-10 formu ve eki belgelerin SGK ya verilmemesi durumunda yada verilen belgelerin SGK tarafından geçerli sayılmaması durumunda, eksik bildirilen günler için SGK’ca resen tahakkuk yapılır. Resen tahakkuk yapılan aya ilişkin ek aylık prim ve hizmet belgesine bağlı olarak 5510 sayılı yasanın 102. maddesi birinci fıkrasının c/3 alt bendi gereği sigortalı sayısı başına asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır. Yukarıda sayılanların dışında kalan işyerlerinin idari para cezası ile karşılaşmamaları için, sigortalıları 30 günden az bildirmeleri durumunda EK-10 formu ve diğer belgeleri aylık prim ve hizmet belgesinin verilmesi gerek yasal süre içinde SGK’ya vermeleri önem arz etmektedir. www.ozdogrular.com

3. SONUÇ

            4447 sayılı yasa ile uygulaya konulan ve yaklaşık 11 yıldır uygulanan eksik gün bildirimine ilişkin belgelerin SGK’ya verilmesi uygulamasında, 6111 sayılı yasa ile SGK’ya hangi işyerlerinin bu uygulamadan muaf tutulacağına dair yetki verilmiştir. SGK 16.06.2011 tarihli resmi gazetede yayınlanan yönetmelikle yukarıda sayılan işyerlerini EK-10 formu ve eki diğer belgeleri SGK’ya vermekten muaf tutmuştur. Uygulama özellikle SGK’yı ve işverenleri büyük bir iş yükünden kurtaracaktır. Ancak uygulamanın bu işyerlerinde 30 gün çalışanların eksik bildirilmesi gibi olumsuzluklarında ortaya çıkması muhtemeldir. Kanaatimce SGK uygulamayı yakından takip edecek, yukarıda sayılan işyerlerinde eksik bildirimin artması durumunda bu konuda yeni düzenleme yapacaktır. 

            Hem SGK’nın hem işverenlerin iş yükünden kurtulmaları gibi olumlu bir sonuç doğuran bu uygulamanın devamı yine işverenlerin tutumlarına bağlı olarak genişletilip daraltılabilecektir.

            Yine hatırlatmak isteriz ki, yukarıda sayılan işyerleri için EK-10 verme zorunluluğu kalksa dahi, herhangi bir denetim-teftiş veya mahkeme durumda ispat yükümlülüğü işverene ait olduğundan, işverenlerin eksik bildirme ile ilgili belgeleri saklamaları yararlarına olacaktır. www.ozdogrular.com

S. Mehmet KELEŞ*

E-Yaklaşım

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(1) 08.09.1999 tarih 23810 sayılı resmi gazetede yayınlanmıştır.

(2) 12.05.2011 tarih 27579 sayılı resmi gazetede yayınlanmıştır.

(3) Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği eki, Eksik Gün Bildirim Formu

_______________________________________

(*)  Bozüyük Sosyal Güvenlik Merkezi Müdür V., Sosyal Güvenlik Denetmeni

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.