Vergi Usul Kanunu’nun 176 ncı maddesi hükmü gereği; tüccarlar, defter tutmak bakımından iki sınıfa ayrılır:

· I'inci sınıf tüccarlar,
· II'nci sınıf tüccarlar,
I'inci sınıf tüccarlar, bilanço esasına göre;II'nci sınıf tüccarlar, işletme hesabı esasına göre;defter tutarlar.

Vergi Usul Kanunu’nun 177 nci maddesinde:

·  Her türlü ticaret şirketleri;
·  Kurumlar Vergisine tabi olan diğer tüzel kişiler
·  İhtiyari olarak bilanço esasına göre defter tutmayı tercih edenler.
 
I'inci sınıf tüccar olarak tespit edilmiş, bunların dışında kalanların I'inci sınıfa dahil olmaları için üç ayrı ölçü ve bu ölçüler için de yıllık alım ve satım tutarları belirlenmiştir.

Kanunun Mükerrer 414 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında da, "Bu Kanunda yer alan maktu hadler ile asgari ve azami miktarları belirtilmiş olan para ile ödenecek ceza miktarları, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak bu Kanun uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır. Bu şekilde hesaplanan maktu had ve miktarların yüzde 5 ini aşmayan kesirler dikkate alınmaz. Bakanlar Kurulu, bu suretle tespit edilen had ve miktarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye, nispi hadleri ise iki katına kadar artırmaya veya yarısına kadar indirmeye veya tekrar kanuni seviyesine getirmeye yetkilidir." hükmüne yer verilmiştir.

17.11.2011 Tarih ve 28115 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 410 Seri Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 2011 yılı için yeniden değerleme oranı % 10,26 (on virgül yirmi altı) olarak tespit edilmiştir.

26.12.2011 Tarih ve 28154 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 411 Seri Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile de Vergi Usul Kanununda yer alan maktu hadler 2011 yılı için %10,26 (on virgül yirmi altı) olarak tespit edilen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle 1/1/2012 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yeniden belirlenmiştir. www.ozdogrular.com

Yapılan bu değişiklik neticesinde,  I’inci sınıfa dahil olacak tüccarlar için belirlenen alım ve satım tutarları aşağıdaki gibidir.

1. Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımlarının tutarı 140.000 veya satışları tutarı 190.000 lirayı aşanlar;

2. Birinci bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşıp da bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatı 77.000lirayı aşanlar;

3. 1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 140.000lirayı aşanlar;

Yıllık alımlar ve satımlar toplamının belirlenen bu rakamları aşması veya bu rakamların altında kalması halinde sınıf değiştirmenin sartları Vergi Usul Kanunu’nun 179 ve 180 nci maddelerinde aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.

İş hacmi bakımından I'inci sınıfa dahil olan tüccarların durumları aşağıdaki şartlara uyduğu takdirde, bunlar, bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlıyarak, II'nci sınıfa geçebilirler (VUK Mad:179) www.ozdogrular.com

1. Bir hesap döneminin iş hacmi 177'nci maddede yazılı hadlerden % 20'yi aşan bir nispette düşük olursa,

· Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımlarının tutarı (140.000*0,8=) 112.000 TL den veya satışları tutarı (190.000*0,8=) 152.000 liradan düşük olanlar

· Birinci bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşıp da bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatı (77.000*0,8=) 61.600 liradan düşük olanlar;

· 1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı (140.000*0,8=) 112.000 TL den düşük olanlar;
veya;

2. Arka arkaya üç dönemin iş hacmi 177'nci maddede yazılı hadlere nazaran % 20'ye kadar bir düşüklük gösterirse.

İş hacmi bakımından II'nci sınıfa dahil tüccarların durumları aşağıda yazılı şartlara uyduğu takdirde bunlar bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlıyarak I'inci sınıfa geçerler.(VUK Mad:180)

1. Bir hesap döneminin iş hacmi 177'nci maddede yazılı hadlerden % 20'yi aşan bir nispette fazla olursa,

· Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımlarının tutarı (140.000*1,2=) 168.000 TL yi aşanlar veya satışları tutarı (190.000*1,2=) 228.000 lirayı aşanlar

· Birinci bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşıp da bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatı (77.000*1,2=) 92.400 lirayı aşanlar;

· 1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı (140.000*1,2=) 168.000lirayı aşanlar;
veya;

2. Arka arkaya 2 dönemin iş hacmi 177'nci maddede yazılı hadlere nazaran % 20'ye kadar bir fazlalık gösterirse www.ozdogrular.com

S.Sabit Durlanık

 http://www.muhasebevergi.com/makale.aspx?id=282

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.