193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 65'inci maddesinde her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançların serbest meslek kazancı olduğu, 67'nci maddesinin birinci fıkrasında da serbest meslek kazancının bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ile diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan fark olduğu hükme bağlanmıştır.

Anılan Kanun'un 2'nci maddesinin ikinci paragrafında, Kanunda aksine hüküm olmadıkça kazanç ve iratların gelirin tespitinde gerçek ve safi miktarları ile nazara alınacağı hükmüne yer verilmiş olup, Kanunda hizmete ilişkin bedelin; ilgili meslek teşekkülünce tespit edilmiş bir tarife varsa bu tarifede gösterilen ücretten düşük olamayacağına ilişkin bir hüküm yer almamaktadır.

Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun " Vergi kanunlarının uygulanması ve ispat" başlıklı 3'üncü maddesinde;

B) İspat: Vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır.

Vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti yemin hariç her türlü delille ispatlanabilir. Şu kadar ki, vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan şahit ifadesi ispatlama vasıtası olarak kullanılamaz.

İktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfeti bunu iddia eden tarafa aittir." hükmüne yer verilmiştir.

Diğer taraftan 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1/1 inci maddesine göre Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.

Kanunun "Teslim ve Hizmet İşlemlerinde Matrah" başlıklı 20/1 inci maddesinde; "Teslim ve hizmet işlemlerinde matrah, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedeldir." hükmüne yer verilmiştir.

Yine Kanunu'nun 25/a maddesinde; teslim ve  hizmet işlemlerinde fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen ticari teamüllere uygun miktardaki iskontolar matraha dahil olmayan  unsurlar arasında sayılmıştır.

Aynı Kanunun 27/5 inci maddesinde; "Serbest meslek faaliyetleri için ilgili meslek teşekküllerince tespit edilmiş bir tarife varsa, hizmet bedeli, bu tarifede gösterilen ücretten düşük olamaz."hükmü yer almış bulunmaktadır.
 
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre; gelir vergisi uygulaması bakımından esas alınacak bedel, bu hizmetin karşılığını teşkil eden gerçek bedel olacaktır. Diğer taraftan , anılan bedelin iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir bedel olmaması gerekir. Aksi taktirde bu durumun ispat külfeti iddia edene ait olacaktır.

Gelir Vergisi Kanunu ile Katma Değer Vergisi Kanunu arasında bulunan farklılık ile ilgili olarak Gelir İdaresinin görüşünü ortaya koyan özelge İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından 05.09.2011 tarihli özelgenin sonuç kısmı şu şekildedir.
…

“Ancak, serbest meslek faaliyetleri için düzenlenecek serbest meslek makbuzunda Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği tarafından tespit edilen tarifede belirlenen tutar üzerinden Katma Değer Vergisi hesaplanması gerekmekte olup, tarifede yer alan tutardan daha düşük bir matrah esas alınarak katma değer vergisi hesaplanması ise mümkün bulunmamaktadır.”

(İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 05.09.2011 Tarih ve B.07.1.GİB.4.35.16.01-176200-439 Sayılı Özelgesi

H.Özer Ermumcu
E.Hesap Uzmanı / YMM

http://www.muhasebevergi.com/makale.aspx?id=283

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.