26 Ocak 2012 tarihinde yayınlanan 6270 sayılı Yasa, yeni birçok düzenleme getirmesinin yanı sıra, sosyal güvenlikte uygulanan idari para cezalarına yeni hükümler getirdi.

İdari para cezalarına farklı bir bakış açısı

Aslında, 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası ile o tarihe kadar uygulanan idari para cezalarına farklı bir yaklaşım getirilmişti.

Yeni dönemde idari para cezaları ile getirilen düzenlemede caydırıcılığın sağlanması temel unsurlardan birisi olarak ortaya çıktı. Nitekim bu kanunun 102. maddesinde, idari para cezaları arasında yer alan işyeri bildirgesi verilmemesi halinde uygulanan cezalara "pişmanlık indirimi" düzenlenmekteydi.

102. maddenin ikinci fıkrasında yer alan hükme göre; işyeri bildirgesinin, kanunda belirtilen süreler tamamlandıktan sonra ilgililerce kendiliklerinden verilmesi halinde, uygulanması öngörülen idari para cezaları üçte iki tutar üzerinden hesaplanmaktaydı. Dolayısıyla, 102. maddede yer bulan işyeri bildirgesinden kaynaklanan idari para cezaları için üçte bir oranında pişmanlık indirimi söz konusuydu.

5510 Sayılı Kanun'da yer alan bu idari para cezalarına ilişkin düzenleme, pişmanlık yönüyle değerlendirildiğinde oldukça yetersiz kalıyordu. Her şeyden önce pişmanlık alanı olabilecek hususlar sadece işyeri bildirgesi ile sınırlıydı.

Amaç kişi ve kurumları cezalandırmak yerine onları yaptıkları hataları telafi etme noktasına götürmek

Oysaki yeni sosyal güvenlik sistemimizde temel amaç, sosyal güvenlik bilincinin arttırılması olmalı. Bu kanunla, kişi ve kurumların cezalandırılması yerine yapılan hataların telafi edilmesi noktasına götürmesi hedeflenmeli.

Bu nedenle yapılan son kanun değişikliği, yani 6270 sayılı Yasa'yla getirilen yeni düzenleme oldukça anlamlıdır.

İdari para cezalarına uygulanan pişmanlık indiriminin kapsamı genişletildi

Sonuçları itibariyle de pişmanlık indirimi yoluyla sosyal güvenlik mekanizmasında devamlılık sağlanması hedeflenmekte. Nitekim bu değişiklik ile bugüne kadar sadece işyeri bildirgeleri için söz konusu olan idari para cezalarına uygulanan pişmanlık indiriminin kapsamı genişletildi.

- İşyeri bildirgelerinin dışında,

- İşe giriş bildirgeleri,

- İşten çıkış bildirgeleri,

- 4/B kapsamındaki sigortalılar için işe başlama ve işten ayrılma bildirgeleri,

- Ticaret sicil memurlarının yaptıkları bildirimler,

- Vazife malullüğü bildirimleri,

- Kamu kurumları ve bankaların sigortalılık tespitine yönelik bildirimler de (*), eğer süresi içinde yapılmaz ise pişmanlık indiriminden faydalanabilecek bildirimler arasına girdi. Tabi ki bunun için sorumluların herhangi bir tespit yapılmadan, kendiliğinden bildirimde bulunmaları şart.

Kapsamın genişlemesine rağmen, değişiklik sonrası yapılan yorumlar bir takım eleştirileri de beraberinde getirdi. Özellikle işverenlerin en çok mağdur oldukları aylık prim ve hizmet belgelerine bağlı idari para cezaları uygulamalarının kapsam dışında tutulması eleştirilerin merkezi.

Pişmanlık yönüyle kapsam genişlerken aynı zamanda cezalarda da indirim oranları değişti

İdari para cezalarının pişmanlık yönüyle kapsamı genişlerken, cezalarda da indirim oranları değişti. Daha önce işyeri bildirgesi için uygulanan pişmanlık indirimi üçte bir oranındayken, 6270 sayılı Kanun değişikliğiyle kapsamı genişleyen idari para cezalarına dörtte üç oranında pişmanlık indirimi uygulanacak.

Bu indirimden yararlanabilmek için;

- Bildirgenin veya belgenin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi,

- Dörtte bir oranında tahakkuk ettirilen idari para cezasının SGK tarafından yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekecek.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda değişiklik yapılmadan önce uygulanan üçte bir oranındaki pişmanlık indiriminin, değişiklikle beraber dörtte üçe çekilmesi oldukça isabetli oldu.

Ayrıca %25 oranında peşin ödeme indirimi var

Diğer yandan, pişmanlık indiriminden yararlananlar, dörtte bir tutar üzerinden tahakkuk ettirilen idari para cezalarını ayrıca yüzde 25 oranında peşin ödeme indirimine de sokabilirler.

Bunun için, tahakkuk ettirilen idari para cezalarını, 5510 sayılı Kanun'un 102. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca, SGK'ya itiraz etmeden veya yargı yoluna başvurmadan tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde peşin ödemeleri gerekecek. Prof. Dr. Cem KILIÇ

(* Dr. Mehmet Bulut, Sosyal Güvenlik Dünyası, s.37, Ocak - Şubat 2012)

http://www.dunya.com/prof-dr-cem-kili%C3%A7_167_0_yazar.html

---------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.