Yeni TTK’nın getirdiği en büyük değişikliklerden biri de ticari defterler ve raporlama alanında gerçekleşecektir.

Yeni TTK ile birlikte tüm işletmelere Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) ile tam uyumlu Türkiye Muhasebe Standartlarına (TMS) göre ticari defter tutma zorunluluğu getirilmiştir.

Ticari işletmelere önemli zorunluluklar getiren Yeni Türk Ticaret Kanunu (YTTK), 13 Ocak 2011 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilmiştir. Yeni TTK’nın hükümlerinin büyük bölümü 1 Temmuz 2012 tarihinde, muhasebe standartlarına ilişkin hükümleri ise 1 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Yeni TTK’nın getirdiği en büyük değişikliklerden biri de ticari defterler ve raporlama alanında gerçekleşecektir. Yeni TTK ile birlikte tüm işletmelere Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) ile tam uyumlu Türkiye Muhasebe Standartlarına (TMS) göre ticari defter tutma zorunluluğu getirilmiştir.

Bu zorunluluğun yerine getirilebilmesi için şirketlerin UFRS dönüşümü projelerini hayata geçirmeleri gerekmektedir. Muhasebe ve raporlama alanındaki mevzuat değişikliğinden kaynaklanmakla birlikte, UFRS dönüşümü projesinin kapsamı, muhasebe ve raporlamadan çok daha geniştir. Ticari defterlerin UFRS’ye göre tutulması ve finansal tabloların UFRS’ye göre hazırlanabilmesi için UFRS ile uyumlu, sürdürülebilir sistem ve süreçlerin yaratılması gerekmektedir.

Tasarım çalışmaları sadece muhasebe farklılıklarına değil; kaynak süreçler ve kayıtlar, kapanış, konsolidasyon ve raporlama döngüsünü içine alacak şekilde kullanılan ERP sistemi, finansal ve iş süreçlerinin yeniden yapılandırılmasını gerektirir.

UFRS dönüşümü projesinde istenen başarıya ulaşabilmek için dört temel alanda yapılması gereken değişiklileri belirlemek ve bir yol haritası oluşturmak yerinde olacaktır. Bu temel alanlar:

A. Muhasebe ve Raporlama

B. Bilgi Teknolojisi Sistem ve Süreçleri

C. İş Sonuçları ve Finansal Sonuçlar

D. İnsan ve İletişim

A) Muhasebe ve Raporlama

UFRS dönüşümü projesinin ilk adımında mevcut muhasebe politikaları ile UFRS arasındaki farkların analiz edilmesi gerekmektedir. UFRS ve mevcut mevzuat karşılaştırıldığında sabit kıymetler, yatırım amaçlı gayrimenkuller, finansal araçlar, karşılıklar, kıdem tazminatı, satılan malın maliyeti, işletme birleşmeleri, inşaat sözleşmelerinin muhasebeleştirilmesi, konsolidasyon ve vergi gibi daha pek çok konuda önemli farklar ortaya çıkabilir. Şirketin faaliyet gösterdiği endüstriye has özel farklar oluşabilir. UFRS muhasebe politikaları çerçevesinde farklı muhasebe alternatiflerine izin verildiği durumlarda en uygun muhasebe politikalarını seçmek için temel kararlar almak gerekir. Şirketin ya da topluluğun farklı operasyonları olması durumunda muhtelif operasyonlarda tutarlı UFRS politikaları adapte etmek gerekecektir.

Raporlama tarihi itibariyle açılış bilançosu, karşılaştırmalı finansal tablo ve bilgilerin hazırlanması gerekmektedir. Şirketin kullanmış olduğu muhasebe ve raporlama politikaları kitapçıklarının revize edilmesi veya mevcut değilse hazırlanması, şirketler topluluğu söz konusu ise konsolidasyonu kolaylaştırmak adına grup hesap planlarının oluşturulması ve iştirakler için raporlama ve konsolidasyon paketlerinin hazırlanması UFRS dönüşümünün sorunsuz gerçekleştirilmesi ve sonrasında da UFRS raporlamasının sağlıklı bir şekilde yürütülmesine yardımcı olacaktır.

B) Bilgi Teknolojisi Sistem ve Süreçleri

Dönüşüm sırasında muhasebe ve raporlamanın yanı sıra bilgi teknolojisi sistem ve süreçlerinin de UFRS’ye uygun hale getirilmesi gerekmektedir. Kullanılan ERP sistemi ve iş süreçlerinde ihtiyaç duyulan değişiklikler belirlenmeli, değişiklikler için bir iş planı oluşturulmalı ve öncelikler tanımlanmalıdır. UFRS dönüşümü projesinin diğer önemli girişimler veya devam eden projeler üzerindeki etkisi ve kesişmeleri belirlenmelidir. Gerekli bilginin kaydı, işlenmesi ve raporlanmasını sağlamak için kaynak sistemlerde yapılması gereken değişiklikler tanımlanmalıdır. Konsolidasyon ve raporlama süreçlerinin ve bunların destek sistemlerle entegrasyonu değerlendirildikten sonra sistemdeki gerekli değişiklikler uygulanmalıdır. Son adım olarak ise, sistem üzerindeki uyarlamaların tamamlanmasının ardından yapılacak sistem testleri ile tasarlanan sistemin UFRS’ye uygun çalıştığı konusunda emin olunmalıdır.

C) İş Sonuçları ve Finansal Sonuçlar

UFRS dönüşümünün iş sonuçları ve finansal sonuçlar üzerinde de önemli etkileri olacaktır. Şirket üst yönetiminin UFRS dönüşümünün başlıca kâr-zarar kalemleri ve öz sermaye üzerindeki etkileri konusunda bilgilendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca; UFRS’nin faaliyet sonuçları üzerindeki olası etkileri nedeni ile önemli finansal kararlar ve iş kararları (sözleşmeler, önemli satın alma ve birleşmelerin şekillendirilmesi vb.) üzerindeki etkilerinin analiz edilmesi ve tüm paydaşlar için (hissedarlar, kurumsal yatırımcılar, analistler, kredi kuruluşları, müşteriler ve tedarikçiler vb.) bir iletişim planı hazırlanması yerinde olacaktır. Ayrıca UFRS dönüşümünün performans ölçümü, bütçeleme, tazminat ve teşvik yönetimi gibi diğer iş alanlarındaki etkilerinin belirlenmesi ve ilgili şirket personeli ile paylaşılması faydalı olacaktır.

D) İnsan ve İletişim

Sağlıklı bir proje yönetimi için proje yönetim takımı ve proje ekibinin belirlenmesi ve UFRS dönüşümünün kesin aşamalar ve kilometre taşlarıyla planlanması gerekmektedir. Proje ile ilgili gerçekçi kaynaklar ile gerçekçi bir zaman çizelgesine yer verilmesi gerekir.

UFRS eğitimi ihtiyaçlarının belirlenmesi ve teknik UFRS konularının yanı sıra tasarlanan yeni sistem ve süreçlerle ilgili de eğitimleri içerecek şekilde bir eğitim planının oluşturulması gerekmektedir. Yöneticilerin ve dönüşümde görev alan personelin UFRS ile ilgili teknik bilgilerinin artırılması ve UFRS’nin performans sonuçları ve işletme kararları üzerindeki etkisini anlamalarının sağlanması, projeye katılımı artıracak ve projeyi başarıya götüren önemli etkenlerden biri olacaktır.

Uzman ŞirketlerUFRS Dönüşümü Projelerini hangi metodoloji ile gerçekleştirmekte ve UFRS Dönüşümü Projeleri sırasında müşterilerine nasıl yardımcı olmaktadır?

UFRS dönüşümü metodolojisi 4 temel fazdan oluşmaktadır:

• Faz 1: Analiz ve Değerlendirme

• Faz 2: Tasarım

• Faz 3: Uygulama

• Faz 4: Yürütme ve İzleme

Faz 1: Analiz ve Değerlendirme fazında şirket ve şirketin faaliyet gösterdiği sektör için hangi UFRS standartlarının geçerli olduğu ve muhasebeleştirme alternatifleri değerlendirilmektedir. Mevcut sistem altyapısı ve kabiliyetleri UFRS’ye uyum açısından analiz edilmektedir.

Faz 2: Tasarım fazında, UFRS ile uyumlu sistem ve alt sistemler, ara yüzler ve

süreçler tasarlanmakta ve sonuç olarak detaylı ihtiyaç ve değişiklik listeleri hazırlanmaktadır.

Faz 3: Uygulama fazında, sistem ve süreçlerdeki gerekli değişiklik ve geliştirmelerin şirketin bilgi teknolojileri ekibi veya danışmanları tarafından tamamlanmasının ardından gerekli testler tasarlanmakta ve gerçekleştirilmektedir. Testler sırasında ortaya çıkan hataların giderilmesi için gerekli sistem değişiklikleri belirlenmekte ve tasarım güncellenmektedir.

Faz 4: Yürütme ve izleme fazında açılış bilançosu ve karşılaştırmalı finansal tablo ve bilgiler (rapor notları) hazırlanmakta ve UFRS ile uyumlu sistem ve süreçle çalışılmaları sağlanmaktadır. UFRS’lerde meydana gelen değişikliklerin izlenmesi ve bu doğrultuda sistem ve süreçlerdeki ihtiyaçların yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir. Orhan Tezsoy/KPMG

---------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.