Sosyal Güvenlik hukukunda “malullük ve sakatlık” kavramları olduğu için aşağıdaki açıklamalara göre değerlendirilir.

MALUL SAYILMA ŞARTI
Sigortalının veya işverenin talebi üzerine SGK’ca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, 4-a ve 4-b sigortalıları için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını kaybettiği SGK Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı “malul” sayılmaktadır.

Malullük aylığına hak kazanma için:
- Yüzde 60 ve üzeri iş gücü kaybı
- En az 10 yıldan beri sigortalı olmak
- Toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gerekmektedir.

4-b bendine göre sigortalı sayılanların kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dâhil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.

Ayrıca malullük halinin işe başladıktan sonra ortaya çıkması gerekmektedir.

SAKATLIK FARKLIDIR
Bir defa doğuştan ya da sonradan ortaya çıkmaktadır. İşe başlamadan önce oluşabilir ya da İş kazası/Meslek Hastalığı sonucu da ortay çıkabilir.

Burada %60’a göre değerlendirmeye tabi olacaktır.

5510 sayılı Kanunla, sigortalı olarak işe başlamadan önce malul olan, çalışma gücü kaybı oranı % 60’ın altında bulunan, Kanunun 28. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları dışındaki diğer fıkralarda yer alan;

— İlk defa sigortalı olduğu tarihten önce malul olan, çalışma gücü kaybı oranı %40 ila %59 arasında olanlar ile 4-b sigortalılarından 01.10.2008 tarihinden sonra tahsis talebinde bulunanlara bu tarihten sonra uygulanacaktır.
— 4-a sigortalıları için ise, ilk defa sigortalı olduğu tarihten önce malul olan, çalışma gücü kaybı %40 ila %59 arasında olanlar için Kanunun 28. maddesindeki hükümler geçici 6. madde gereği Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olanlar için uygulanacaktır.

Ayrıca engelli indiriminden faydalanmak için raporun yanında defterdarlıktan, “Vergi İndiriminden Yararlanıyor Yazısı” almak gerekmektedir.

İŞTEN ÖNCE MALULİYET
5510 sayılı Kanuna tabi sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün %60’ını kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilen sigortalı bu hastalık veya özrü sebebiyle malullük aylığından yararlanamaz. Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 5510 sayılı Kanunun 25. maddesinin ikinci fıkrasına göre malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özrü bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan sigortalılara, yaşları ne olursa olsun en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla emeklilik aylığı bağlanacaktır.

Ancak, 4-a sigortalıları için Kanunun geçici 6. maddesinin yedinci fıkrasının (c) bendinde 3960 gün sayısı kademelendirilirken, 4-b sigortalıları yönünden ilk defa getirilen bu düzenleme, 2008/Ekim ayı başından sonra tahsis talebinde bulunan sigortalılar için hemen uygulanacaktır.  Lütfi Köksal