Md.

Konu

Yürürlükten kalkacak anlaşma

Yeni anlaşma

1

Kapsanan kişiler

Anlaşma, Akit devletlerden birinin veya her ikisinin mukimi olan kişilere uygulanmaktadır.

Değişiklik yoktur.

2

Kapsanan vergiler

Anlaşma gelir üzerinden alınan vergileri kapsamaktadır. Buna göre anlaşmanın uygulanacağı vergiler, Türkiye’de gelir ve kurumlar vergisinden oluşmaktadır.

Değişiklik yoktur.

3

Tanımlar

Anlaşmanın 3. maddesinde tanımlara yer verilmiştir. Maddede yer alan hükümlere göre, Anlaşmada geçen;

· Kişi terimi, bir gerçek kişiyi, bir şirketi ve kişilerin oluşturduğu diğer herhangi bir kuruluşu,

· Şirket terimi, herhangi bir kurum veya vergilemede kurum olarak kabul edilen kuruluşları,

· Yetkili makam terimi; Türkiye’de, Maliye Bakanını veya onun yetkili temsilcisini,

ifade etmektedir.

Değişiklik yoktur.

4

Mukim

Anlaşmanın 4. maddesinde “mukim” terimi, ev, ikametgah, kanuni merkez veya benzer yapıda diğer herhangi bir kriter nedeniyle vergi mükellefi olan kişi olarak tanımlandıktan sonra, bu hüküm dolayısıyla bir gerçek kişinin her iki Devletin de mukimi olduğunda, bu kişinin durumunun ne şekilde belirleneceği düzenlenmiştir.

Anlaşmanın 4. maddesinde “mukim” terimi, ev, ikametgah, kuruluş yeri, yönetim yeri veya benzer yapıda diğer herhangi bir kriter nedeniyle vergi mükellefi olan kişi olarak tanımlandıktan sonra, bu hüküm dolayısıyla bir gerçek kişinin her iki Devletin de mukimi olduğunda, bu kişinin durumunun ne şekilde belirleneceği düzenlenmiştir.

5

İşyeri

Anlaşmanın 5. maddesinde işyeri, bir teşebbüsün işinin tamamen veya kısmen yürütüldüğü işe ilişkin sabit bir yer olarak tanımlanmış, işyeri teriminin kapsamına giren yerler sayılmış, altı aydan fazla devam eden inşaat şantiyesi, yapım, montaj veya kurma projesi veya bunlarla ilgili kontrol faaliyetlerinin de işyeri oluşturduğu belirtilmiştir.

Maddede ayrıca, işyeri oluşturmayan faaliyetler ayrıntılı olarak sayılmıştır.

Değişiklik yoktur.

6

Gayrimenkul varlıklardan elde edilen gelirler

Anlaşmaya göre, gayrimenkul varlıklardan elde edilen gelirler (gayrimenkul varlığın doğrudan kullanımından, kiralanmasından veya diğer herhangi bir şekilde kullanımından elde edilen gelirler), gayrimenkul varlığın bulunduğu ülkede vergilendirilmektedir.

Değişiklik yoktur.

7

Ticari kazançlar

Anlaşmanın 7. maddesine göre, bir teşebbüse ait kazanç, bu teşebbüs diğer Akit Devlette bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunmadıkça, yalnızca (işletmenin mukimi olduğu) bu devlette vergilendirilecektir.

Eğer işletme işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunursa, teşebbüsün kazancı sadece işyerine atfedilebilen gelirler sınırlı olarak, işyerinin bulunduğu Devlette vergilendirilir.

Değişiklik yoktur.

8

Uluslar arası taşımacılık (Deniz, hava ve kara yolu taşımacılığı gelirleri)

Anlaşmanın 8. maddesine göre, bir Akit devlet teşebbüsünün diğer akit devlette uluslararası trafik kapsamına giren türden bir gemi işletmeciliğinde bulunmasından elde ettiği gelir, bu diğere devlette kendi iç mevzuatına göre vergilendirilir. Ancak bu diğer devlette ödenecek vergi, hesaplanan verginin yüzde ellisine eşit bir tutara indirilir.

Bir akit devlet teşebbüsünün uluslar arası trafikte uçak veya kara yolu nakil vasıtası işletmeciliğinden elde ettiği kazançlar, yalnızca bu Devlette vergilendirilir.

Anlaşmanın 8. maddesine göre, bir Akit devlet teşebbüsünün uluslararası trafikte gemi, uçak veya kara yolu nakil vasıtası işletmeciliğinden elde ettiği kazançlar, yalnızca bu Devlette vergilendirilir.

10

Temettüler

Anlaşmanın 10. maddesine göre, Devletlerden birinde mukim bir şirket tarafından, diğer Devletin mukimine ödenen temettüler, kural olarak temettü gelirini elde edenin mukim olduğu ülkede vergilendirilir.

Anlaşmaya göre temettü gelirleri, temettüyü ödeyen şirketin mukim olduğu yani temettülerin doğduğu Devlette de vergilendirilir. Ancak, bu şekilde ödenecek vergi, aşağıdaki oranları aşamaz:

- Temettü elde eden, temettü ödeyen şirketin sermayesinin doğrudan doğruya en az % 25’ini elinde tutan bir şirket ise gayrisafi temettü tutarının % 15’i

- Tüm diğer durumlarda gayrisafi temettü tutarının % 20’si

Anlaşmanın 10. maddesine göre, Devletlerden birinde mukim bir şirket tarafından, diğer Devletin mukimine ödenen temettüler, kural olarak temettü gelirini elde edenin mukim olduğu ülkede vergilendirilir.

Anlaşmaya göre temettü gelirleri, temettüyü ödeyen şirketin mukim olduğu yani temettülerin doğduğu Devlette de vergilendirilir. Ancak, bu şekilde ödenecek vergi, aşağıdaki oranları aşamaz:

- gerçek lehdar, temettüyü ödeyen şirketin sermayesinin doğrudan doğruya en az % 25’ini elinde tutan bir şirket ise gayrisafi temettü tutarının % 5’i

- Tüm diğer durumlarda gayrisafi temettü tutarının % 15’i.

Anlaşma eki Protokole göre, “temettü” terimi, yatırım fonu ve yatırım ortaklığından elde edilen gelirleri de kapsamaktadır.

11

Faiz gelirleri

Anlaşmanın 11. maddesine göre, bir akit Devlette doğan ve diğer Akit Devletin bir mukimine ödenen faiz, kural olarak bu diğer Devlette vergilendirilecektir. Dolayısıyla ilke olarak faiz gelirlerini vergilendirme hakkı lehdarın mukim olduğu Akit Devlete aittir.

Anlaşmaya göre, faizin lehdarının diğer Akit Devletin bir mukimi olması halinde, faizin doğduğu Akit Devletin de sınırlı vergilendirme hakkı bulunmakta olup, bu vergileme bu şekilde alınan vergi, faizin gayrisafi tutarının % 15’i ile sınırlıdır.

Anlaşmanın 11. maddesine göre, bir akit Devlette doğan ve diğer Akit Devletin bir mukimine ödenen faiz, kural olarak bu diğer Devlette vergilendirilecektir. Dolayısıyla ilke olarak faiz gelirlerini vergilendirme hakkı lehdarın mukim olduğu Akit Devlete aittir.

Anlaşmaya göre, faizin gerçek lehdarının diğer Akit Devletin bir mukimi olması halinde, faizin doğduğu Akit Devletin de sınırlı vergilendirme hakkı bulunmakta olup, bu vergileme; faizin bir banka tarafından elde edilmesi durumunda % 10, diğer durumlarda % 15 ile sınırlıdır.

12

Gayrimaddi hak bedelleri

Bir Akit Devlette doğan ve diğer Akit Devletin mukimine ödenen gayrimaddi hak bedelleri, bu diğer Devlette vergilendirilir.

Buna göre gayrimaddi hak bedellerinin vergileme hakkı ilke olarak ödeme yapılan kişinin mukim olduğu Devlete tanınmaktadır.

Öte yandan Anlaşma, gayrimaddi hak bedellerinin elde edildiği Devlete de % 10 ile sınırlı olarak vergileme hakkı vermektedir.

Bir Akit Devlette doğan ve diğer Akit Devletin mukimine ödenen gayrimaddi hak bedelleri, bu diğer Devlette vergilendirilir.

Buna göre gayrimaddi hak bedellerinin vergileme hakkı ilke olarak ödeme yapılan kişinin mukim olduğu Devlete tanınmaktadır.

Öte yandan Anlaşma, gayrimaddi hak bedellerinin elde edildiği Devlete de % 10 ile sınırlı olarak vergileme hakkı vermektedir.

13

Sermaye değer artış kazançları

Gayrimenkul varlıkların elden çıkarılmalarından doğan kazançlar esas olarak yalnızca elden çıkaranın mukim olduğu Akit Devlette vergilendirilir.

Anlaşma’nın 13. maddesine göre, hisse senetleri gibi bazı varlıkların elden çıkarılmalarından sağlanan sermaye değer artış kazançları, kazancın elde edildiği diğer Akit Devlette de vergilendirilebilir. Bunun için iktisap ve elden çıkarma arasındaki sürenin bir yılı aşmaması gerekmektedir.

Gayrimenkul varlıkların elden çıkarılmalarından doğan kazançlar esas olarak yalnızca elden çıkaranın mukim olduğu Akit Devlette vergilendirilir.

Bir akit devlet mukimince, aktifinin % 50’sinden fazlası diğer akit devlette bulunan gayrimenkul varlıklardan oluşan bir şirketteki hisselerin elden çıkartılmasından sağlanan kazançlar, bu diğer devlette vergilendirilir.

Anlaşma’nın 13. maddesine göre, örneğin (yukarıda bahsedilenler hariç) hisse senetlerinin elden çıkarılmalarından sağlanan sermaye değer artış kazançları, kazancın elde edildiği diğer Akit Devlette de vergilendirilebilir. Bunun için iktisap ve elden çıkarma arasındaki sürenin bir yılı aşmaması gerekmektedir.

14

Serbest meslek faaliyet gelirleri

Anlaşma’nın 14. maddesine göre, serbest meslek faaliyetlerinden doğan gelirler, bu faaliyetler diğer devlette yapılmadıkça, sadece ilk bahsedilen devlette vergilendirilir. Faaliyet, diğer devlette yapılırsa, elde edilen gelir de diğer devlette vergilendirilebilir.

Söz konusu maddeye göre, bir akit devlet mukiminin, diğer devlette icra ettiği serbest meslek faaliyetinden elde ettiği gelir eğer;

a) geliri elde eden kişi, diğer devlette bir takvim yılı içinde bir veya birkaç seferde 183 günü aşmamak üzere kalırsa ve

b) ödeme, bu diğer devletin mukimi olmayan bir kişi tarafından veya böyle bir kişi adına yapılırsa, ve

c) ödeme, ödemeyi yapan kişinin diğer devlette sahip olduğu bir işyerinden yapılmazsa,

söz konusu gelir, ilk bahsedilen devlette de vergilendirilebilir.

Yeni anlaşma’nın 14. maddesinde yalnızca gerçek kişilerin serbest meslek hizmetleri veya bağımsız nitelikteki diğer faaliyetleri kapsanmıştır.

Söz konusu maddeye göre, bu hizmet ve faaliyetler Akit Devletlerden birinin mukimi olan gerçek kişi tarafından diğer Akit Devlette icra edilirse ve eğer;

a) gerçek kişi, diğer devlette, sürekli kullanabileceği sabit bir yere sahipse, veya

b) gerçek kişi, diğer devlette, 12 aylık herhangi bir kesintisiz dönemde toplam 183 gün veya daha fazla kalırsa,

söz konusu gelirleri bu Diğer Devlette de vergilendirilebilir.

15

Ücretler

Anlaşmanın 15. maddesine göre; yöneticilere yapılan ödemeler (madde 16), emekli maaşları (madde 18), kamu hizmetleri nedeniyle elde edilen gelirler (madde 19) ve öğrencilere yapılan ödemelerin (madde 20) vergilemesine ilişkin madde hükümleri saklı kalmak üzere, bir Akit devlet mukiminin bir hizmet nedeniyle elde ettiği ücret, maaş ve benzeri gelirler, kural olarak hizmetin ifa edildiği Devlette vergilendirilir.

Ancak, yukarıdaki ilkeye bakılmaksızın, bir Akit devlet mukiminin diğer devlette ifa ettiği hizmet nedeniyle elde ettiği gelir, eğer;

· Gelir sahibi, diğer Devlette ilgili takvim yılında bir veya birkaç seferde toplam 183 günü aşmayan bir süre kalırsa, ve

· Ödeme, diğer devletin mukimi olmayan bir işveren tarafından veya böyle bir işveren adına yapılırsa, ve

· Ödeme, işverenin diğer Devlette sahip olduğu bir işyerinden veya sabit yerden yapılmazsa,

sadece gelir sahibinin mukimi olduğu Devlette vergilendirilir.

Değişiklik yoktur.

22

Çifte vergilendirmenin önlenmesi

Anlaşma’nın çifte vergilendirmenin önlenmesine ilişkin maddesinde yer verilen düzenlemeyle, çifte vergilendirmenin mahsup yoluyla önlenmesi öngörülmüştür.

Buna göre, bir Türkiye mukimi, Finlandiya’da vergilendirilen bir gelir elde ettiğinde, bu gelire isabet eden vergiden, Finlandiya’da ödenen vergi mahsup edilir.

Yeni anlaşmada da kural olarak, çifte vergilendirmenin mahsup yoluyla önlenmesi öngörülmüştür.

Buna göre, bir Türkiye mukimi, Finlandiya’da vergilendirilen bir gelir elde ettiğinde, bu gelire isabet eden vergiden, Finlandiya’da ödenen vergi mahsup edilecektir.

Aynı şekilde, bir Finlandiya mukimi, Türkiye’de vergilendirilen bir gelir elde ettiğinde, bu gelire isabet eden vergiden, Türkiye’de ödenen vergi mahsup edilecektir.

Öte yandan, Türkiye’de mukim bir şirket tarafından, Finlandiya’da mukim olan ve temettüleri ödeyen şirketteki oy gücünün doğrudan en az % 10’unu kontrol eden bir şirkete ödenen temettüler, Fin vergisinden istisna edilecektir.

24

Karşılıklı anlaşma usulü

Anlaşmanın 24. maddesinde karşılıklı anlaşma usulü düzenlenmiştir.

Maddeye göre, akit devletlerden birinin veya her ikisinin işlemlerinin, kendisi için Anlaşma hükümlerine uygun düşmeyen bir vergilemeye neden olduğu kanaatine varan kişiler, olayı mukimi olunan devletin yetkili makamına arz edebilir.

Yetkili makam, itirazı haklı bulmakla beraber kendisi tatminkar bir çözüme ulaşamadığı takdirde, Anlaşmaya uygun olmayan vergilemeyi önlemek amacıyla, diğer Devletin yetkili makamıyla karşılıklı anlaşmayla çözmeye çalışır.

Anlaşmanın 24. maddesinde karşılıklı anlaşma usulü düzenlenmiştir.

Maddeye göre, akit devletlerden birinin veya her ikisinin işlemlerinin, kendisi için Anlaşma hükümlerine uygun düşmeyen bir vergilemeye neden olduğu kanaatine varan kişiler, olayı mukimi olunan devletin yetkili makamına arz edebilir. Başvuru, anlaşma hükümlerine aykırı düşen bir vergilemeyle sonuçlanan eylemin ilk bildiriminden itibaren 3 yıl içinde yapılır.

Yetkili makam, itirazı haklı bulmakla beraber kendisi tatminkar bir çözüme ulaşamadığı takdirde, Anlaşmaya uygun olmayan vergilemeyi önlemek amacıyla, diğer Devletin yetkili makamıyla karşılıklı anlaşmayla çözmeye çalışır. Anlaşmaya varılan her husus, iç mevzuatta öngörülen zamanaşımı sürelerine bakılmaksızın uygulanır.

25

Bilgi değişimi

Anlaşma’nın bilgi değişimine ilişkin 25. maddesine göre; her iki devletin yetkili makamları, Anlaşma kapsamına giren vergilere ilişkin bilgileri değişecekler ve aldıkları bilgileri gizli tutacaklardır.

Anlaşma’nın bilgi değişimine ilişkin 25. maddesine göre; her iki devletin yetkili makamları, Anlaşma hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili bilgileri, anlaşmayla kapsanan vergi ve kişilerle sınırlı olmaksızın değişecekler ve aldıkları bilgileri gizli tutacaklardır.

Anlaşmanın 25. maddesi OECD Model Vergi Anlaşması’na uygun olarak düzenlenmiş olup, maddede özetle;

- Bir Akit Devletçe talep etmesi durumunda, diğer Akit Devletin, kendi vergi amaçları yönünden bu bilgilere ihtiyacı olmasa da, talep edilen bilgiyi sağlamak için kendi bilgi toplama yöntemlerini kullanacağı; 25. maddenin 3. fıkrasında yer alan sınırlamaların, taraflara sadece ulusal menfaati olmadığı gerekçesiyle bilgi sağlamayı reddetme hakkı verecek şekilde yorumlanamayacağı,

- Bilgi değişimini sınırlayan 25. maddenin 3. fıkrasının taraflara, bilginin bir banka, diğer finansal kurum, temsilci veya bir acente ya da yediemin gibi hareket eden bir kişide bulunması veya bir kişinin sermaye payları ile ilgili olması nedeniyle bu bilgiyi sağlamayı reddetme hakkı verecek şekilde yorumlanamayacağı,

öngörülmüştür.

26

Vergilerin tahsilatında yardımlaşma

-

Yeni anlaşmanın 26. Maddesinde, mevcut anlaşmada olmayan, tahsilatta yardımlaşma öngörülmüştür.

Maddeye göre taraf devletler, anlaşma kapsamı olan vergi ve kişilerle sınırlı olmaksızın, alacaklarının tahsilatında birbirlerine yardım edeceklerdir.

Yürürlükten kalkma / Yürürlüğe girme

Mevcut anlaşma, yeni anlaşmanın yan sütunda belirtilen şekilde yürürlüğe girdiği tarihten itibaren hüküm ifade etmeyecektir.

Anlaşmanın 28. maddesine göre, akit devletler kendi iç mevzuatında öngörülen işlemleri tamamlayacak ve diplomatik yollardan diğerine bildirecektir. Anlaşma, sonuncu bildirimin yapıldığı tarihten 30 gün sonra yürürlüğe girecek ve hükümleri Türkiye’de, anlaşmanın yürürlüğe girmesini izleyen yılın Ocak ayının birinci günü veya daha sonra başlayan her vergilendirme yılına ilişkin vergiler için hüküm ifade edecektir.

Anlaşmayla ilgili Türkiye’deki prosedür, Anlaşmanın onaylandığına ilişkin Bakanlar Kurulu kararının yayımı ile tamamlanacak olup, yukarıdaki düzenlemeler çerçevesinde işlemler tamamlandığında, belirlenen tarih itibariyle anlaşma hükümleri uygulanmaya başlanacaktır.