Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerden dileyenler, amortismana tabi iktisadi değerlerini, azalan bakiyeler üzerinden amortisman usulü ile yok edebilirler.

Bu usulün tatbikinde;                                                                      
1. Her yıl, üzerinden amortisman hesaplanacak değer, evvelce ayrılmış olan amortismanlar toplamının tenzili suretiyle tespit olunur. Enflasyon düzeltmesi yapılan dönemlerde, üzerinden amortisman ayrılacak değer, amortismana tâbi iktisadî kıymetin düzeltilmiş değerinden daha evvel ayrılmış olan amortismanların toplamının taşınmış değerleri indirilmek suretiyle tespit edilir.

2. Bu usulde uygulanacak (5228 sayılı Kanunun 59/1-d maddesiyle değişen ibare. Yürürlük: 31.07.2004) amortisman oranı % 50'yi geçmemek üzere normal amortisman oranının iki katıdır.

3. Bu usulde amortisman süresi normal amortisman nispetlerine göre hesaplanır.
Bu sürenin son yılına devreden bakiye değer, o yıl tamamen yok edilir.

Bu yöntemin uygulanmasında, tespit edilecek amortisman yüzdesi duran varlığın her yıl değişen muhasebe değerine uygulanarak ilgili yılın amortisman tutarı saptanır.[1] Muhasebe değeri maliyet bedelinden amortismanların çıkarılması sonucu tespit edilen değerdir.

Örnek
(Z) A. Ş. 2010 yılında 500.000,00.-TL. bedel ile satın aldığı faydalı ömrü 10 yıl olan makine için azalan bakiyeler yöntemiyle amortisman ayırmaya karar vermiştir.
Bu durumda, yıllar itibariyle ayrılacak amortisman tutarları aşağıdaki gibi olacaktır:
Normal Amortisman Oranı = 1 / 10= 0,10

Normal amortisman oranının 2 katı %50 yi geçmediğinden, kullanılacak amortisman oranı normal amortisman oranının iki katı olan %20’dir.

Örnekten de görüldüğü gibi,
· Amortismanın ilk yılında ayrılmış amortisman olmadığı için maliyet bedelinin %20 amortisman olarak hesaplanmıştır.

· Amortismanın ikinci yılından itibaren ise üzerinden amortisman ayrılacak tutar maliyet bedelinden daha önce ayrılan amortismanlar çıkartılmak suretiyle tespit edilmiştir.
İkinci Yılın Amortismanı
Üzerinden Amortisman Hesaplanacak Tutar= 500.000,00 – 100.000,00
 = 400.000,00
Amortisman Tutarı = 400.000,00 x 0,20= 80.000,00

Üçüncü Yılın Amortismanı
Üzerinden Amortisman Hesaplanacak Tutar = 500.000,00 – (100.000,00 + 80.000,00)
 = 320.000,00
Amortisman Tutarı = 320.000,00 x 0,20= 64.000,00

Son Yılın Amortismanı
Normal amortisman oranına göre hesaplanan amortisman süresinin son yılında, itfa edilmemiş tutar olan 67.108,86.- TL’nin tamamı son yılın amortismanı olarak ayrılmıştır.

[1] LALİK, age. Sf:188.

http://www.muhasebevergi.com/makale.aspx?id=336

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.