Yeni Türk Ticaret Kanunu 1 Temmuz’da yürürlüğe giriyor. Daha önce vurgu yaptığımız gibi yeni TTK ile ortakların, şirketlerinden borç almaları yasaklanıyor. Bu durumdaki ortakların ihtiyaçlarını karşılayıp yaşamlarını sürdürebilmeleri içinse “kâr payı” devreye sokuluyor. Oysaki kâr payı, hesap dönemi kapandıktan sonra alınabilir. Dönem kapanmadan işletmeden para alabilmenin tek yolu “avans kâr payı dağıtımı”dır.

Yeni Türk Ticaret Kanunu 1 Temmuz’da yürürlüğe giriyor. Daha önce vurgu yaptığımız gibi yeni TTK ile ortakların, şirketlerinden borç almaları yasaklanıyor. Bu durumdaki ortakların ihtiyaçlarını karşılayıp yaşamlarını sürdürebilmeleri içinse “kâr payı” devreye sokuluyor. Oysa ki kâr payı, hesap dönemi kapandıktan sonra alınabilir. Dönem kapanmadan işletmeden para alabilmenin tek yolu “avans kâr payı dağıtımı”dır.

Biliyoruz ki; Yeni Ticaret Kanunu’na ilişkin tâli düzenlemeler henüz yapılmış değil. Bazı düzenlemeler taslak aşamasında ki, bunlardan biri de Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanmakta olan “Halka Açık Olmayan Anonim Şirketlerin Kâr Payı Avansı Dağıtımında Uyacakları Esaslar Hakkında Tebliğ Taslağı”. Burada avans kâr payı dağıtımının genel esasları belirleniyor.

Öte yandan, 1 seri numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nde de konuya ilişkin açıklama ve düzenlemeler bulunuyordu. Ancak, bu hükümlerin yürütmesi Danıştay 4. Daire Başkanlığı’nın 18 Ekim 2007’deki ilgili kararıyla durdurulmuştu. Gelir İdaresi Başkanlığı ise taslak aşamasında olan 6 seri numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği ile yeni düzenlemeler yapmayı planlamakta.

Ancak GİB tarafından hazırlanan tebliğ taslağında, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın hazırladığı tebliğ taslağındaki düzenlemelere çelişik açıklamalar dikkat çekiyor.

GİB’ in düzenlemesinde; avans kâr payı dağıtımının yapıldığı hesap dönemi itibarıyla zarar doğması veya sâfi kazancın avans olarak dağıtımı yapılan kârdan düşük çıkması halinde, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümlerinin uygulanacağı belirtiliyor. Yani; ortak, şirket parasını kullanmış sayılacak ve şirket adına faiz tahakkuku yapılması gerekecek. Ayrıca bu faiz üzerinden KDV hesaplanması gündeme gelecek.

Oysa ki Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan tebliğ taslağına göre böyle bir durumun ortaya çıkması mümkün değil.

Bu düzenlemeye göre; dağıtılacak avans, yeni dönem kârından, kanunlara ve esas sözleşmeye göre ayrılması gereken yedek akçeler ile vergi, fon ve mali karşılıklar ve varsa geçmiş yıllar zararlarının tamamı düşüldükten sonra kalan kısmın yarısını geçemez.

Avansın veya avansların dağıtıldığı hesap döneminin sonunda yeterli kâr oluşmadığının veya zarar tahakkuk ettiğinin belirlenmesi halinde, dönem sonu kârı ile karşılanamayan avansın, bir önceki yıla ait olağanüstü yedek akçelerden mahsubu için dağıtımın yapıldığı yılın genel kurulunda gerekli kararın alınması gerekiyor.

Genel kurul tarafından onanmış bir önceki yıl bilançosunda dağıtılacak tutarda serbestçe harcanabilecek yedek akçesi olmayan şirket kâr payı avansı dağıtamaz. Dağıtılmış avansı kapatmak için yedeklerden mahsup etmemiş şirketler avansı kapamadığı sürece kâr payı dağıtamaz.

Başka bir değişle Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, zararla sonuçlanan hesap dönemlerinde yapılan avans kâr dağıtımlarının bir önceki yıl olağanüstü yedek akçesinden dağıtıldığını kabul ediliyor. Eğer böyle bir yedek akçe yok ise avans kâr dağıtımının yapılmasına izin verilmiyor.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından böyle bir kabul yapılmış iken Gelir İdaresi tarafından zararlı dönemlerde dağıtılan kâr payı avansları için transfer fiyatlandırması hükümlerinin uygulanacağının belirtilmesi ciddi çelişkiyi ifade ediyor. Bu çelişkinin giderilmesi için henüz taslak aşamasında bulunan 6 seri numaralı Tebliğ’de gerekli düzeltmelerin yapılması içinse hala zaman var.  Yahya Arıkan/İSMMMO

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.