İşletmeler ticari işlerinde kullanmak için araç almak yoluna giderler. Alınan bu araçlar çoğu zaman ticarî nitelikli araçlardır.

Bazı şirketler işletme sahipleri ile idarecilerin günlük ihtiyaçlarını karşılamak için binek otomobili de satın alabiliyor. Ticarî araçlar hem mal ve emtiaların taşınması hem de alımda ödenen vergilerin indirimine müsaade edilmesi bakımından avantaj taşıyor. Buna mukabil binek otomobilleri de kullanımlarının daha rahat olması ve temsil kabiliyeti açısından tercih sebebi olabiliyor.

Bilindiği gibi vergi kanunları, işletmelere kayıtlı binek otomobillerin alımında ödenen KDV'nin indirim konusu yapılmasına ve bu araçlar için ödenen Motorlu Taşıtlar Vergisi'nin giderleştirilmesine müsaade etmiyor. Sadece faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları binek otomobillerin alış belgelerinde gösterilen KDV indirim konusu yapılabiliyor. Hangi araçların binek otomobili, hangilerinin ise ticari araç olduğu konusu farklı kanunlarla belirlendiğinden bir karmaşa durumu söz konusu. KDV uygulaması bakımından binek otomobili kapsamına giren araçlar, 54 No'lu KDV sirkülerinde yapılan açıklamalara göre belirlenmektedir. Sirkülere göre "1+1, 1+3, 1+4 veya 1+7 koltuklu, şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat, aracın iç kısmının her tarafında, araçların yolcu bölümlerinde yer alan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (örn. yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler), iki yan panel boyunca arka camları bulunan (en arkada yük bölümünün sağ ve sol taraflarında cam bulunsun bulunmasın); şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmayan kapalı kasa motorlu taşıtlar binek otomobili pozisyonunda yer almakta"dır.

Bu çerçevede, taksi işletmecisi, sürücü kursu ve otomobil kiralama şirketi gibi işletmelerin faaliyetleri ile ilgili satın aldıkları binek otomobilleri nedeniyle ödenen KDV indirim konusu yapılabilecektir. Bu mükelleflerin binek otomobilinin alış belgesinde gösterilen KDV, ait olduğu takvim yılı aşılmamak kaydıyla, ilgili belgelerin kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde, bu araçların fiilen faaliyette kullanılmaya başlanılıp başlanılmadığına bakılmaksızın indirilebilir. Binek otomobili işletmeciliği ile uğraşan mükelleflerin işletme amacı dışında kendi ihtiyaçları için (idarecilere makam otomobili, test sürüşü vs.) satın aldıkları binek otomobillerinin alış belgelerinde gösterilen KDV'nin indirim konusu yapılması ise mümkün değildir.

Ticarî araç pozisyonunda bulunan taşıtların sonradan değişiklik yapılarak binek otomobiline dönüştürülmesi durumunda, bu taşıtların iktisabında yüklenilen KDV ile binek otomobiline dönüşüm nedeniyle oluşacak ÖTV farkı üzerinden hesaplanacak KDV indirim konusu yapılamaz. Taşıtın alımında indirim konusu yapılan KDV ise dönüşüm işleminin yapıldığı dönemde indirim hesaplarından çıkarılarak "ilave edilecek KDV" olarak beyan edilmelidir.

İndirim konusu yapılamayan KDV'ler mükelleflerin tercihine göre ya maliyete dahil edilip amortismanla indirim konusu yapılır veya doğrudan gider konusu yapılması mümkündür. Öte yandan ödedikleri KDV'yi indirim konusu yapamayan mükellefler, kullanmış oldukları bu araçları sattıklarında yüzde 1 oranında KDV hesaplar. Araç binek otomobillerinin alımında yüklendiği KDV'yi indirim hakkı bulunması halinde (araç kiralama, taksi işletmesi gibi) bu aracın satışında KDV oranı yüzde 18 olarak uygulanmalı. Aracın binek otomobili değil de ticarî araç olması durumunda ise yüzde 18 oranında KDV uygulanır. Ahmet Yavuz

http://www.zaman.com.tr/yazar.do?yazino=1281311&title=binek-otomobilin-kdvsini-hangi-sirketler-indirebilir