Soru: “Doğuştan down sendromu hastası bir çocuğum var. Şu an 7 yaşını tamamladı. Engelli çocuğumdan dolayı hangi haklara sahibim?” Cemile B./İstanbul

ÇOCUĞU MALUL OLAN SİGORTALI ANNELERİN HAKLARI
Geçen hafta siz değerli Türkiye gazetesi okurlarına yedek subaylık sürelerinin emekliliğe etkisini anlatmış ve bazı hallerde askerliğini yedek subay olarak yapmış olanların 1 sene daha erken emekli olabileceğini anlatmıştık. Bu hafta hepimizin varlık sebebi olan eli öpülesi annelerimizin hangi şartlarda Reform Yasasında belirtilen yaşlardan daha erken emekli olabileceği konusuna değineceğiz.

5510 sayılı Reform Yasası hükümlerine göre, daha önceki kanunlarda olmayan yeni bir erken emeklilik düzenlemesine yer verilmiştir. Erken emekliliğe ilişkin yeni düzenlemeye göre, yaşlılık aylığı talebinde bulunan kadın sigortalılardan, başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanların, 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008’den sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayısına eklenmekte ve eklenen bu süreler ayrıca emeklilik yaş hadlerinden indirilmektedir. Reform Yasasının 28. maddesindeki bu yeni düzenlemeyle, başkasının bakımına muhtaç malul çocuğu bulunan kadın sigortalıların daha erken emekli olması söz konusudur. Bu hak Kanunun yürürlük tarihinden sonraki prim gün sayısıyla (sigortalılık süreleriyle değil) sınırlıdır. Önemli bir hususu da vurgulamamızda fayda var. Prim ödeme gün sayısına eklenen ve yaştan indirilen bu süre ayrıca ilk defa sigortalı olunan tarihi geriye götürmez.

MALUL ÇOCUĞUNA BAKMAYAN KADINLAR BU HAKTAN YARARLANAMAZ
Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunan kadın sigortalıların prim ödeme gün sayılarının dörtte birinin, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenmesi ve eklenen bu sürelerin emeklilik yaş hadlerinden indirilmesi;
- Kadın sigortalının sigortalılık başlangıcının hangi tarihte olduğuna,
- Çocuğun doğum tarihine, ölmesi halinde ölüm tarihine,
- Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul durumda olma halinin başlangıç ve bitiş tarihine,
- Çocuğun evli olup olmadığına, Kadın sigortalı boşanmış ise velayetin kadın sigortalıda olup olmadığına bakılarak tespit edilir.

Kadın sigortalının çocuğunun doğum tarihi dikkate alınarak, çocuğun maluliyetinin işe giriş tarihinden önce olması halinde; işe giriş tarihinden, sonra olması halinde ise maluliyet tarihinden itibaren kanunun erken emekliliğe ilişkin hükümleri uygulanır. Şayet çocuğun başka birinin bakımına muhtaç derecede malullüğü 1 Ekim 2008 tarihi öncesinde oluşmuşsa bu durumda kadın sigortalının 1 Ekim 2008 tarihinden sonra primi ödenen sürelere ilave edilecek ve yaştan indirilecek. Sürelerin hesabında başlangıç olarak 1 Ekim 2008 tarihi dikkate alınır.

MALUL ÇOCUĞUNA BAKAN ANNENİN EMEKLİ OLMA YAŞI DÜŞER
Reform Yasasının bu konuda bir eksiği bulunduğunu sizlerle paylaşmak istiyorum Erkek sigortalının da başkasının bakımına muhtaç derecede malul çocuğu varsa ve çocuğa bakacak kimse olmadığı için (annenin ölmesi, boşanma vb.) çocuğun bakımını da erkek sigortalı üstleniyorsa, bu haktan erkek sigortalıyı da yararlandırmak gerekir. Hatta malul çocuğa, büyükanne, teyze, hala vb. kimseler bakıyor ise bu hakkı onlara da vermek isabetli olur. Zira diğer sigortalılara göre daha erken emekli olmayı meşrulaştıran ve objektif açıdan haklı kılan sebep, çocuğun başkasının bakımına muhtaç derece engelli olması ve bakımının yerine getirilmesidir. Bakımın anne ya da baba veyahut diğer yakınlar tarafından üstlenilmesinin önemi yoktur. Asıl olan bakıma muhtaç malul çocuğun bakımının üstlenilmesidir.

Konunun anlaşılması adına başkasının bakımına muhtaç malul çocuğu bulunan kadın sigortalıların emeklilik yaş şartı açısından daha erken emekli olmaları hakkında bir örnek vermemizde fayda var. Örneğin, ilk defa 1 Ocak 1990 tarihinde sigortalı olduğu için 20 yıl sigortalılık süresi 47 yaş ve 5450 gün prim ödeme gün sayısı şartına tabi olan sigortalı kadının 1 Ekim 2008 tarihinden sonra bu kapsamda geçen 1440 gün çalışması varsa, 47 yaşında değil 1440/4=360 gün daha önce yani 46 yaşında emekli olabilecektir.

Bu vesileyle tüm annelerimizin ‘Anneler Günü’nü kutluyorum...Şerif Akçan

http://www.turkiyegazetesi.com/makaledetay.aspx?id=535015

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.