Değerli okurlar, haziran ayı yaklaştığında iki telaş başlar; okulların tatil olması ve çalışanların iş yerleri açısından yıllık izin kullanmaları yönünden planlama yapılması. Tatil, çalışanların bir yıllık yorgunluğu üzerinden atmak, çalışma diliminin ikinci yarısına zinde başlamak için bir fırsattır. Bu bağlamda yazımızda Sigortalıların (4/a) izin haklarından bahsedeceğim. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 53. Maddesinde “Yıllık Ücretli İzin” hakkı ve süreleri tanımlanmıştır.
1 YIL ÇALIŞMAK ŞART
İş yerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere en az 1 yıl çalışmış olan işçilere yıllık izin verilir. Bu haktan vazgeçilemez. Bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu Kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz.
KİMİN KAÇ GÜN İZNİ VAR?
Kanuna göre çalışanların yıllık izinleri:
- 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) hizmet süresi olanlara 14,
- 5 yıldan fazla 15 yıldan az hizmet süresi olanlara 20,
- 15 yıl (dahil) ve daha fazla hizmet süresi olanlara 26 günden az olamaz. Ayrıca 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.
Yıllık izin sürelerinin bitiminde çalışanlar 4 günlük Ücretsiz Yol İzni kullanabilir. Yıllık izin süreleri 10 günden az olmamak şartı ile en fazla 3’e bölünür.
‘GEMİ ADAMI’NA 7 GÜN YOL
854 sayılı Deniz İş Kanunu’nun 40. Maddesinde Yıllık Ücretli İzin hakkı ve süreleri de tanımlanmıştır. Aynı işveren emrinde veya aynı gemide bir takvim yılı içinde bir veya birkaç hizmet akdine dayanarak en az 6 ay çalışmış olan Gemi Adamı, yıllık izne hak kazanır. Buna göre Gemi Adamlarının izin süreleri şöyledir:
- 6 aydan 1 yıla kadar hizmeti olanlara 15 günden,
- 1 yıl ve daha fazla hizmeti olanlar için yılda 1 aydan az olamaz.
İzin, işverenin uygun göreceği bir zamanda kullanılır. Bu haktan feragat edilemez. Bir aylık izin, tarafların rızasıyla aynı yıl içinde kullanılmak suretiyle ikiye bölünebilir. Gemi Adamı, yıllık ücretli iznini yabancı bir memleket limanında veya hizmet akdinin yapılmış bulunduğu mahalden gayri bir yerde kullanmaya zorlanamaz. Gemi Adamı, dilerse, işveren veya vekilinden Ücretli İzne İlişkin olarak 7 güne kadar Ücretsiz Yol İzni de isteyebilir.
GAZETECİNİN İZNİ ARTABİLİR
5953 sayılı Basın İş Kanunu’nun 21. maddesinde Yıllık Ücretli İzin hakkı ve süreleri tanımlanmıştır.
— Günlük bir mevkutede (yayın organı) çalışan bir gazeteciye, en az 1 yıl çalışmış olmak şartıyla, yılda 4 hafta tam izin verilir.
— Gazetecilik mesleğindeki hizmeti 10 yıldan yukarı olan bir gazeteciye, 6 hafta izin verilir.
Gazetecinin kıdemi aynı gazetedeki hizmetine göre değil, meslekteki hizmet süresine göre hesaplanır.
— Günlük olmayan mevkutelerde çalışan gazetecilere her 6 aylık çalışma devresi için 2 hafta izin verilir.
Yıllık ücretli izinlerin hesabında bu Kanunun 1. Maddesindeki “Gazeteci” tabirine girenlerin kıdemleri, iş akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden inikat etmiş olmasına bakılmaksızın, gazetecilik mesleğinde geçirdikleri hizmet süresi nazar-ı dikkate alınmak suretiyle tespit edilir. İzin hakkından feragat edilemez.
Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.
İZİN YİYENE AĞIR CEZA
Kullandırılmayan yıllık izin süreleri için uygulanacak para cezaları ise kısaca şöyledir:
- İzni kullandırmamak veya eksik kullandırmak durumda her işçi için 220 TL,
- 854 sayılı Deniz İş Kanunu’nun 53. Maddesine göre 679 TL,
- 5953 sayılı Basın İş Kanunu’nun 29. Maddesine göre ise yevmiyesinin 2 katı gazeteciye ödemeye ve ayrıca bu miktarda ağır para cezasına mahkûm edilir.
— İşverenlerimizin çalışanlarına karşı adaletli ve şefkâtli olmaları dileğiyle hepinize iyi tatiller dilerim.
Bu yazının yayına hazırlanmasında emeği geçen Vedat İlki Üstadımıza teşekkür ediyoruz. Lütfi Köksal http://www.turkiyegazetesi.com/makaledetay.aspx?id=537166#.T8cIa1LhfNo ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. |
