4857 sayılı İş Kanunu’nda ücret; işçiye bir iş karşılığında, işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar olarak ifade edilmektedir. Ücretle ilgili bu tanımlamadan da anlaşılacağı üzere işçiye ücret, yaptığı iş karşılığında ödenmektedir. İşçi aylık ücretle çalışabileceği gibi, saat, gündelik, parça başına, akort, götürü veya yüzde usulü ile de çalışabilir.www.ozdogrular.com

Kural olarak ücretin işçiye gününde ve tam olarak ödenmesi gerekmektedir. Ancak bazı hallerde ücretten kesinti yapılabilmektedir. Hastalık nedeniyle işe gidemeyen işçiye ödenecek ücrette herhangi bir kesinti yapılıp yapılmayacağı konusu ise uygulamada tartışma konusudur. Tartışma yaratan bu konu, aylık ve diğer tür ücretli çalışanlar için farklılık göstermektedir.www.ozdogrular.com

Öncelikle, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, iş kazası ve meslek hastalığı dışında kalan ve iş göremezliğe neden olan rahatsızlıklar hastalık hali olarak kabul edilmektedir. Ancak, hastalık halinin ortaya konulabilmesi için Sosyal Güvenlik Kurumu’nca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şarttır. www.ozdogrular.com

5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılan işçilere hastalık haline bağlı olarak ortaya çıkan iş göremezlik süresi boyunca günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir. Hizmet akdine dayalı olarak çalışan sigortalılara ödenecek günlük geçici iş göremezlik ödeneği, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta kolları primi ödemiş olmaları şartıyla geçici iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için ödenmektedir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Geçici İş Göremezlik” başlıklı 48. maddesinin 2. fıkrasında, “Hastalık nedeniyle çalışılmayan günlerde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir.” hükmü yer almaktadır. Aynı zamanda, 4857 sayılı Kanun’un 49. maddesinin 4. fıkrasında ise; “Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçilere 46, 47 ve 48. maddenin birinci fıkrası hükmü uygulanmaz.” hükmüne yer verilmiştir.www.ozdogrular.com

Bahse konu düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde, aylık ücretli olarak çalışan işçilerin hastalık sebebiyle ücretlerinde ancak geçici iş göremezliği ödeneği tutarında kesinti yapılacağı, geçici iş göremezlik ödeneğine hak kazanamamış olanların ücretlerinde ise herhangi bir kesinti yapılamayacağı sonucuna varılmaktadır.

4857 sayılı Kanun’un “İşverenin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı” başlıklı 25. maddesinde; hastalık nedeniyle işvereninin iş sözleşmesini bildirimsiz fesih hakkının; işçinin işyerindeki çalışma süresine göre belirlenen bildirim sürelerini altı hafta aşmasından sonra doğacağı, dolayısıyla bu süre zarfında iş sözleşmesinin askıda kalacağı, işçinin iş sözleşmesinin askıda kalması nedeniyle işine gidemediği süreler için ise ücret işlemeyeceği düzenlenmiştir. Ancak, hastalığa ilişkin sürelerin ücretsiz geçirilmesinin, 4857 sayılı Kanun’un 48 ve 49. maddelerindeki bahse konu düzenlemeler nedeniyle, aylık ücretli işçiler için geçerli olmadığı açıktır.

Ülkemizde 11 0cak 2011 tarihinde kabul edilen ve 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girecek olan 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun “İşçinin Çalışmayı Durdurması Halinde” başlıklı 409. maddesinde yer alan; “uzun süreli bir hizmet ilişkisinde işçi, hastalık, askerlik veya kanundan doğan çalışma ve benzeri sebeplerle kusuru olmaksızın, iş gördüğü süreye oranla kısa bir süre için iş görme edimini ifa edemezse işveren, başka bir yolla karşılanmadığı takdirde, o süre için işçiye hakkaniyete uygun bir ücret ödemekle yükümlüdür.” hükmü de bu görüşü doğrulamaktadır. www.ozdogrular.com

Diğer taraftan, gerek Borçlar Kanunu gerekse İş Kanunu’nda yer alan bahse konu mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere; aylık ücretli olarak çalışan işçiler dışında kalan işçiler ise hastalık süresince ücrete hak kazanamayacaktır.

Cem BALOĞLU*

Yaklaşım

*      İş Müfettişi

(●)  Bu makalede yer alan görüş ve düşüncelerin tamamı yazara ait olup, çalıştığı Kurum’un görüş ve düşüncelerini yansıtmamaktadır.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.