I- GİRİŞ

Aile; etimolojik olarak Arapça bir kelime olup “bir kimsenin beslemek ve bakmakla yükümlü olduğu fertlerin bütünü”(1) anlamını taşımaktadır. Sosyolojik bir mefhum olarak aile ise anne, baba ve çocuklardan müteşekkil çekirdek aile veyahut da geniş aile gibi türleri olan bir yapı olarak çeşitli kaynaklarda karşımıza çıkmaktadır. Bununla birlikte aile fertleri arasındaki karşılıklı sevgi, saygı vb. unsurları taşıması itibariyle psikolojiyi, maddi anlamda fertlerin birbirine yardımı kapsamında ekonomiyi, yine karşılıklı haklar konusunda hukuk bilimini, neslin devamı noktasında biyolojiyi de ilgilendiren kapsamlı bir kavramdır. www.ozdogrular.com

Aslında aile kavramı gerek taşıdığı anlam itibariyle gerekse toplumdaki yeri itibariyle hep olumlu bir çağrışımı vardır. Bu olumlu çağrışım ile birlikte maalesef ülkemizde olduğu gibi dünyanın tüm ülkelerinde aile içi şiddet ve özellikle kadın ile çocuklara yönelik şiddet bir realite olarak karşımıza çıkmaktadır. Ailenin korunması, kadınlara/çocuklara yönelik aile içi şiddetin önlenmesi vb. hususlarla ilgili pek çok akademik çalışmalar mevcut olduğu gibi daha önce Genel Müdürlük düzeyinde olan kurumsal yapı da artık “Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı” olarak örgütlenmiştir. www.ozdogrular.com

Durum böyle iken yakın bir zamanda 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun(2) yayımlanıp yürürlüğe girmiştir. Biz bu çalışmamızda şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kadınların, çocukların, aile bireylerinin ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişilerden ilgili makamca koruyucu tedbir kararı verilen kişilerin genel sağlık sigortası karşısındaki durumlarına değinmeye çalışacağız.

II- AİLE İÇİ ŞİDDETE MARUZ KALAN MAĞDURLARIN GENEL SAĞLIK SİGORTASI KARŞISINDAKİ DURUMLARI

6284 sayılı Yasa’da;

Şiddet: Kişinin, fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik açıdan zarar görmesiyle veya acı çekmesiyle sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel hareketleri, buna yönelik tehdit ve baskıyı ya da özgürlüğün keyfî engellenmesini de içeren, toplumsal, kamusal veya özel alanda meydana gelen fiziksel, cinsel, psikolojik, sözlü veya ekonomik her türlü tutum ve davranışı,

Kadına yönelik şiddet: Kadınlara, yalnızca kadın oldukları için uygulanan veya kadınları etkileyen cinsiyete dayalı bir ayrımcılık ile kadının insan hakları ihlaline yol açan ve bu Kanun’da şiddet olarak tanımlanan her türlü tutum ve davranışı,

Ev içi şiddet: Şiddet mağduru ve şiddet uygulayanla aynı haneyi paylaşmasa da aile veya hanede ya da aile mensubu sayılan diğer kişiler arasında meydana gelen her türlü fiziksel, cinsel, psikolojik ve ekonomik şiddeti,

Tedbir kararı: Bu Kanun kapsamında, şiddet mağdurları ve şiddet uygulayanlar hakkında hâkim, kolluk görevlileri ve mülkî amirler tarafından, istem üzerine veya resen verilecek tedbir kararlarını ifade etmektedir. Bu tanımlardan anlaşılacağı üzere şiddet sadece kişinin bedeni üzerindeki fiziksel şiddet değil cinsel, psikolojik, ekonomik, sözlü her türlü ekonomik tutum ve davranış olarak geniş bir anlam içermektedir. www.ozdogrular.com

Yine aynı Yasa’nın “Sağlık Giderleri” başlıklı 19. maddesinin 1. fıkrasında, “Bu Kanun hükümlerine göre hakkında koruyucu tedbir kararı verilen kişilerden genel sağlık sigortalısı olmayan ve genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına da girmeyen veya genel sağlık sigortası prim borcu sebebiyle fiilen genel sağlık sigortasından yararlanamayan ya da diğer mevzuat hükümleri gereğince tedavi yardımından yararlanma hakkı bulunmayanlar; bu hâllerin devamı süresince, 31.05.2006 tarih ve 5510 sayılı Kanun’un 60/1. maddesinin (c) bendinin 1 numaralı alt bendi kapsamında, gelir testine tabi tutulmaksızın genel sağlık sigortalısı sayılır.” denilmektedir. www.ozdogrular.com

Yukarıdaki Yasa hükmüne göre 6284 sayılı Yasa kapsamında şiddete maruz kalan aile bireylerinden herhangi biri (kadın, erkek veya çocuk) hakkında koruyucu tedbir kararı verilenler 5510 sayılı Kanun’un 60/1. maddesinin (c) bendinin 1 numaralı alt bendi(3) kapsamında ve gelir testine tabi tutulmaksızın genel sağlık sigortalısı sayılacaktır. Buna göre bu kişilerin genel sağlık sigortası kapsamındaki primleri devlet tarafından karşılanacak olup kendileri ayrıca herhangi bir prim ödemeyeceklerdir. www.ozdogrular.com

III- SONUÇ

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler, özellikle Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi ve yürürlükteki diğer kanuni düzenlemeler çerçevesinde şiddet mağdurlarına verilecek destek ve hizmetlerin sunulmasında temel insan haklarına dayalı, kadın erkek eşitliğine duyarlı, sosyal devlet ilkesine uygun, adil, etkili ve süratli bir şekilde uygulama amacına matuf 6284 sayılı Yasa ile haklarında koruyucu tedbir kararı verilen kişiler, şayet genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kimselerden değil veyahut da herhangi bir şekilde tedavi imkânları kısıtlanmış olsalar dahi bu hallerinin devamı süresince 5510 sayılı Kanun’un 60/1. maddesinin (c) bendinin 1 numaralı alt bendi kapsamında gelir testine tabi olmaksızın genel sağlık sigortalısı sayılacak olup bunlar adına ödenmesi gereken primler Devlet tarafından karşılanacaktır.

Hüseyin GÜNER*

Yaklaşım

*             SGK, Beyoğlu Sosyal Güvenlik Merkezi Müdür Yrd., Sosyal Güvenlik Denetmeni

(1)         D. Mehmet DOĞAN tarafından hazırlanan, Büyük Türkçe Sözlük

(2)         20.03.2012 tarih ve 28239 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

(3)         Harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak, Kurum’ca belirlenecek test yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit edilecek aile içindeki geliri kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az olan vatandaşlar.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.