I- GİRİŞ Dış ticaretle uğraşan firmalarımızın sözleşme ya da proforma fatura düzenleme aşamasında, teslim şekillerinden birini kullanmak zorundalar. İhracatçı ya da ithalatçı olma konumuna bağlı olarak uygun teslim şekillerini seçmek risk yönetimi açısından büyük önem taşımaktadır. Aşağıda bu konuda kritik hususlar hakkında açıklamalar yer almaktadır. www.ozdogrular.com II- TESLİM ŞEKİLLERİNDEKİ DETAYLAR Tüm Incoterms terimleri ile birlikte bir yer adı belirtilmelidir (yükleme limanı, hedef limanı vb.) · “F” Grubu terimlerin yanında belirtilen yer adı malların nerede teslim edileceğini belirtir. · FOB, CFR, CIF gibi terimler sadece deniz ya da nehir taşımacılığı için kullanılmaktadır. Bunlar “kara, hava ve demiryolu” taşımacılığı için kullanılmamalıdır. Bu tip taşımacılık türler için FCA, CPT ve CIP kullanılmalıdır. · Bazı durumlarda deniz taşımacılığı için dahi FOB uygun olmayabilir. Eğer mal konteyner içerisinde taşınıyorsa FCA kullanılmalıdır. www.ozdogrular.com · “C” Grubu terimlerin yanında belirtilen yer taşıma ücreti, sigorta ve masrafların hangi noktaya kadar ödendiğini gösterir. Bu terimlerin kullanılması teslimatın belirtilen yerde gerçekleştirileceği anlamına gelmez. Çünkü, “C” terimleri yüklemede satışları ifade eder ve satıcı yükleme limanında teslim yükümlülüğünü yerine getirir. · Yukarıdaki açıklamalardan da görüleceği üzere deniz yoluyla taşımalarda FOB, CFR ve CIF kullanılırken karayolu, havayolu ve demiryolu taşımalarında FOB yerine FCA, CFR yerine CPT, CIF yerine CIP kullanmak gerekmektedir. Uygulamada firmaların CFR ya da CPT yerine C.F ya da C AND F kullanıldığı gözlenmektedir. Böyle bir teslim şekli mevzuata uygun olmadığından kullanılmaması gerekmektedir. www.ozdogrular.com · Firmalarda gözlenen diğer bir olgu da ihracatçı firmalarımıza son zamanlarda gelen anlaşma şartları içinde, yurt dışındaki ithalatçılar CIP yerine DAP (D) grubu teslim şekli talep etmektedirler. Incoterms 2010’un Ocak 2011 yılı başından itibaren uygulamaya girmesiyle, Delivered at Terminal (DAT= Terminalde Teslim: Örneğin yurt dışından İzmir limanına teslim) Delivered at Place (DAP= Varış Yerinde Teslim: Örneğin eşyanın İzmir limanından Manisa’ya taşınarak, Manisa Gümrüğünde işlemlerin yapılması) Deliverd Duty Paid (DDU). Aslında dış görünüş itibariyle örneğin, CIP Düsseldorf ya da DAP Düsseldorf ithalatçının Duesseldorf’daki gümrük idaresine teslimine kadar ki aynı taşıma masraflarını kapsamaktadır. Ancak aradaki fark malın Türkiye’den Almanya’ya transit taşınması esnasındaki karşılaşılabilecek riskler ile ilgilidir. Bu riskler örneğin TIR’ın kaza yapması sonucu malın hasar görmesi, sigorta şirketi ile olan uğraşlar, tutanak tanzimi, mücbir sebepler nedeniyle navlun fiyatlarının yükselmesi, nakliye süresinin uzaması, aktarma maliyeti ve hasara uğrama ihtimali vb. sebebiyle malın alıcıya geç ve kusurlu teslim edilmesi sayılabilir. Eğer ihracatçının teslim şekli CIP ise, bu risklerin alıcıya devri FCA İstanbul teslim şeklinde olduğu gibi Türkiye’de geçmektedir. Oysa, DAP teslim şeklinde bu riskleri ihracatçı Düsseldorf’a kadar taşımaktadır. Dolayısıyla DAP’da ihracatçının sorumluluğu CIP’ e göre daha fazladır.www.ozdogrular.com III- SONUÇ Bu bakımdan önerimiz, ihracatçılar için en uygun teslim şeklinin EXW: Ancak son aşamada “CIF ya da CIP”in ötesine geçilmemesi, ithalatçı için ise CIP yerine DAT ya da DAP teslim şeklini tercih etmesidir. (Kaynak: MTO)
Atila BAĞRIAÇIK* Yaklaşım * Prof. Dr., Ar-Ge Hibe Fonları Uygulayıcısı, YMM ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. |
