I- GİRİŞ

Bir işyerinde çalışırken hastalanıp sağlık raporu alan işçilere sıkça rastlanmaktadır. Sağlık raporu alan işçilerin işten çıkarılıp çıkarılmayacağı konusunda zaman zaman yanlış uygulamalar yapılıyor. Bu durumda olan işçiler bazen rapor aldıkları için bazen de rapor süresinin uzunluğu nedeniyle iş sözleşmesi feshedilmektedir. www.ozdogrular.com

Bu makalemizde; hastalığı sebebiyle sağlık raporu alan işçinin iş sözleşmesinin feshedilmesinin usul ve esaslarını açıklamaya çalışacağız.

II- RAPORLU İŞÇİNİN İŞ SÖZLEŞMESİ NASIL FESHEDİLİR?

A- RAPORLU İŞÇİNİN İŞ SÖZLEŞMESİNİN MEVZUATA UYGUN OLARAK FESHEDİLMESİ

İşçiler hastalandıklarında sağlık raporu alıyorlar. İşçinin işten çıkarılabilmesi işyerindeki çalışma süresi ve sağlık raporundaki süre ile ilgilidir(1). Hasta işçinin işten çıkarılabilmesi için işçinin ihbar süresine altı hafta eklenir (Burada Altı Hafta + İhbar Süresi formülü uygulanır). Bu süre dolduktan sonra işveren isterse işçiyi işten çıkarabilir. Bir işyerinde bir yıl çalışan işçinin hastalık sebebiyle işten çıkarılabilmesi için 10 haftalık bir sürenin geçmesi gerekir. 10 haftalık sürenin 4 haftalık kısmı bir yıllık kıdemi olan işçinin ihbar süresidir. İşçilerin ihbar süresi 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesi hükmü gereğince kıdem sürelerine göre belirleniyor. www.ozdogrular.com

Yargıtay kararları da bu yöndedir. Yargıtay vermiş olduğu bir Karar’da “işçinin raporlu ve istirahatlı geçirdiği süre normal ihbar süresini aştığında işverenin ihbarsız fesih hakkı doğar şeklindedir”(2). Raporlu işçinin iş sözleşmesinin feshedilme durumlarını örneklerle açıklayalım. www.ozdogrular.com

Örnek: Ahmet Bey, bir yıldır çalıştığı işyerinden ameliyat olması sonucu 80 günlük sağlık raporu almıştır. İşveren Ahmet Beyi ne zaman işten çıkaracaktır?

Ahmet Beyin 10 haftalık süresi 70 gün sonra dolmaktadır. İşveren isterse Ahmet Bey’i 70. günden sonra işten çıkarabilir. Ahmet Bey, 70. gün dolmadan işten çıkarılırsa işveren bekleme süresine uymadığı için ihbar tazminatı ödemek zorunda kalır. Hastalığından dolayı Ahmet Bey, 70 gün dolduktan sonra veya dolmadan işten çıkarılırsa her durumda kıdem tazminatına hak kazanır. Ahmet Beyin raporluluk süresinin 70 günü kıdem tazminatına esas süreye ilave edilir(3).

Örnek: İşçi Mehmet Bey, işyerinde 5 yıldan beri çalışıyorsa iş sözleşmesi en az 14 haftadan sonra işveren tarafından feshedilebilir. Mehmet Bey, 100 günlük sağlık raporu almışsa iş sözleşmesi 98 günden sonra işveren tarafından feshedilebilir.

Sağlık raporu alan işçinin mutlaka işten çıkarılması gerekmez. İşveren isterse işten çıkarmayabilir. www.ozdogrular.com

İşçi bir yıl içerisinde kesintili raporlar alırsa bu rapor sürelerinin toplamı iş sözleşmesinin feshedilmesinde dikkate alınıp alınmayacağı konusu mevzuatta belirlenmemiştir. Bu gibi durumlarda bize göre kesintilide olsa uzun süreli raporların dikkate alınması daha uygun olacaktır.

B- RAPORLU İŞÇİNİN İŞ SÖZLEŞMESİNİN MEVZUATA AYKIRI FESHEDİLMESİ

İşverenler bazen hasta olan çalışanlarının iyileşme sürecini beklemeden onları işten çıkarabiliyor. İşçinin yaptığı görevin önemi yüksekse bu tür işten çıkarmalar daha da çok olabiliyor. Raporlu işçinin iş sözleşmesinin feshedilmesi için beklenilmesi gereken süre olan 6 hafta + ihbar süresi dolmadan önce işveren tarafından iş sözleşmesi feshedilirse bu fesih usulsüz bir fesih sayılır. Usulsüz fesih yapıldığı takdirde işveren işçiye ihbar tazminatı ile birlikte kıdem tazminatı öder. İşçi iş güvencesi kapsamında ise işe iade davası açabilir. Raporlulukta bekleme süresinde beklenilmeden işçinin iş sözleşmesinin feshedilmesi işçinin bir yıllık çalışmasını doldurmayı engelleyip dolayısı ile kıdem tazminatına hak kazanmayı ortadan kaldırmaya yönelik ise işverenin kötü niyetli olduğu söylenebilir.www.ozdogrular.com

III- SONUÇ

İşçinin rapor alması sebebiyle işveren tarafından işçinin iş sözleşmesi feshedilmişse işçinin çalışma süresi bir yıl ve üzerinde ise işçi kıdem tazminatına hak kazanır.

İşçinin raporluluk süresinin 6 hafta + ihbar süresi kadar olan kısmı kıdem tazminatı hesaplanmasında dikkate alınır. İşveren işçinin kıdemine göre belirlenen ihbar süresine eklenen ek süre bitmeden işçinin iş sözleşmesini feshederse işçiye ihbar tazminatı da ödemesi gerekir. Bu durumda işverenin kötü niyetli olup olmadığı da araştırılabilir. İşverenin kötü niyetli olduğu tespit edilirse işverenin kötü niyet tazminatı ödemesi de söz konusu olabilir. İş sözleşmesi, süreye uyulmadan feshedilirse, işçi işe iade davası açabilir.

Arif TEMİR*

Yaklaşım

*        İş Başmüfettişi, Kamu Yönetimi Uzmanı

(1)         Arif TEMİR, “Hasta İşçi İşten Çıkarılır mı?”, Güneş Gazetesi, Çalışma Hayatı Köşesi, 30.01.2012
(2)         Yrg. 9. HD.’nin, 13.05.1986 tarih ve E. 3755, K. 5001 sayılı Kararı.

(3)         Geniş bilgi için Bkz. Arif TEMİR, İşçinin geçerli ve Haklı Nedenlerle (Tazminatlı ve Tazminatsız) İşten Çıkarılması, Yaklaşım Yayınları, Ankara 2011

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.