I- GİRİŞ

Bilindiği üzere, otomotiv sektörü rekabetin çok yoğun olarak yaşandığı sektörlerden birisidir. Bu sektörde firmalar otomobil satışlarını artırmak, yeni ürettikleri veya satışa sundukları otomobillere olan talebi korumak ve artırmak vb. amaçlarla çeşitli pazarlama yöntemleri kullanmaktadırlar. Bu yöntemlerden birisi de, satış kampanyaları düzenleyerek, satın alınan otomobilin yanında bedelsiz olarak bazı mal ve hizmetlerin promosyon olarak bedelsiz verilmesidir. Örneğin, satılan otomobilin yanında kasko ve tamir bakım hizmeti paketinin promosyon olarak bedelsiz verilmesi veya belli bir tutarda akaryakıt giderinin yine promosyon olarak satıcı tarafından karşılanması gibi. www.ozdogrular.com

Aşağıda, otomobil satışlarını artırmak amacıyla düzenlenen satış kampanyaları çerçevesinde satışı yapılan aracın yanında promosyon olarak bedelsiz verilen mal ve hizmetlerin katma değer vergisi karşısındaki durumu ile bu kapsamda bedelsiz olarak verilen mal ve hizmetlerin gider olarak dikkate alınıp alınamayacağı hususu incelenecek, bu konudaki kişisel görüşlerimiz belirtilecektir. www.ozdogrular.com

II- SATIŞLARI ARTIRMAK AMACIYLA DÜZENLENEN KAMPANYALAR KAPSAMINDA SATILAN OTOMOBİLLERİN YANINDA MÜŞTERİLERE VERİLEN PROMOSYON MAL VE HİZMETLERİN GİDER KAYDI VE KDV’Sİ

A- 50 SERİ NO.LU KDV GENEL TEBLİĞİ İLE YAPILAN DÜZENLEME

Bilindiği üzere, promosyon mallarının vergilendirilmesi konusunda ilk ve tek düzenleme 50 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile yapılmıştır. Söz konusu Tebliğ’in (A/1) bölümünde aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır: www.ozdogrular.com

“1- Promosyon Ürünleri:

Ticari hayatta, ticareti yapılan mallara olan talebin artırılması amacıyla, bir takım pazarlama teknikleri geliştirilmekte, satışı yapılan malın yanında başka bir malın ayrıca bir bedel alınmaksızın verilmesi de sıkça karşılaşılan bir pazarlama tekniği olarak ortaya çıkmaktadır. Bir malın tasarruf hakkının malik veya adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devri olarak tanımlanan teslim hükümleri çerçevesinde ticari bir işletmenin yaptığı bedelsiz teslimler de katma değer vergisine konu olmaktadır.

Ancak, firmaların iktisadi faaliyetini genişletme, emsal işletmelerle rekabet edebilme, üretim veya satışını yaptıkları mallara olan talebi koruma veya artırma amacıyla bir malın yanında başka bir mal verilmesi şeklinde gerçekleşen işlemlerde, promosyon ürünü açısından bir bedelsiz teslim söz konusu olmamaktadır. Zira, firmanın genişleyen faaliyetiyle bağlantılı olarak işletmede yaratılan katma değer artmaktadır. Nitekim piyasadan satın alınan veya ithal edilen malların promosyon ürünü olarak müşterilere verilmesi, mükellefler açısından pazarlama gideri niteliğini taşımakta ve bu malların alış bedelleri Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin 1 numaralı bendine göre gider olarak kaydedilebilmektedir. www.ozdogrular.com

Dolayısıyla, firmanın yarattığı katma değer içerisinde vergilenen promosyon mallarının müşterilere verilmesi sırasında katma değer vergisi hesaplanmasına gerek bulunmamakta ve bu ürünler için yüklenilen katma değer vergisinin ise prensip olarak indirim konusu yapılması gerekmektedir.”

B- SATIŞLARI ARTIRMAK AMACIYLA SATILAN OTOMOBİLLERİN YANINDA MÜŞTERİLERE PROMOSYON OLARAK VERİLEN MAL VE HİZMETLERİN BEDELLERİNİN GİDER OLARAK DİKKATE ALINIP ALINAMAYACAĞI 

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 6. maddesinde, “kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu’nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı” hüküm altına alınmıştır. Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinde ise, safi kazancın tespit edilmesinde indirilebilecek giderler sayılmış olup, aynı maddenin (1) numaralı bendinde, “ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebileceği” belirtilmiştir.

Yukarıda (A) bölümünde de ifade edildiği üzere, Maliye Bakanlığı yayımladığı 50 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nde, “firmaların iktisadi faaliyetini genişletme, emsal işletmelerle rekabet edebilme, üretim veya satışını yaptıkları mallara olan talebi koruma veya artırma amacıyla bir malın yanında başka bir mal verilmesi şeklinde gerçekleşen işlemlerde, promosyon ürünü açısından bir bedelsiz teslim söz konusu olmadığını, firmanın genişleyen faaliyetiyle bağlantılı olarak işletmede yaratılan katma değerin arttığını, piyasadan satın alınan veya ithal edilen malların promosyon ürünü olarak müşterilere verilmesinin mükellefler açısından pazarlama gideri niteliğini taşıdığını ve bu malların alış bedellerinin Gelir Vergisi Kanunu’nun 40/1. maddesine göre gider olarak kaydedilebileceğini” açıklamıştır.  www.ozdogrular.com

Bu çerçevede, otomobil satışlarını artırmak amacıyla düzenlenen ve satılan otomobilin yanında bedelsiz olarak kasko ve tamir bakım hizmeti paketi verilmesi veya belli bir tutarda akaryakıt giderinin satıcı tarafından karşılanması gibi promosyon uygulamaları, 50 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nde düzenlenen promosyon düzenlemesi kapsamına girmektedir. Çünkü, bu şekilde bir kampanya düzenlenmesindeki amaç, otomobil satışlarının ve dolayısıyla işletmenin ticari kazancının artırılmasıdır. Buna göre, otomobil satın alan müşterilere otomobilin yanında bedelsiz olarak verilen promosyon mal ve hizmetler, satıcı işletmeler yönünden reklam, pazarlama, satış ve dağıtım gideri niteliğinde bulunduğundan, bu kapsamda verilen promosyon mal ve hizmetlerin alış/imalat bedelleri işin ehemmiyet ve genişliği ile orantılı olmak şartıyla GVK’nın 40/1 ve KVK’nın 6. maddeleri hükümleri çerçevesinde reklam, pazarlama, satış ve dağıtım gideri olarak dikkate alınabilecektir. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın görüşü de bu doğrultuda olup, verdiği bir Özelge’de,

“Şirketinizin satışlarını artırmak amacıyla araç satışı esnasında araç ile birlikte müşterilerinize promosyon olarak verilen kasko ve tamir bakım hizmet paketi alış bedellerinin, yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde işin ehemmiyet ve genişliği ile orantılı olması şartıyla Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin (1) numaralı bendi kapsamında gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.”(1)şeklinde idari görüş bildirmiştir. www.ozdogrular.com

C- SATIŞLARI ARTIRMAK AMACIYLA SATILAN OTOMOBİLLERİN YANINDA MÜŞTERİLERE PROMOSYON OLARAK BEDELSİZ VERİLEN MAL VE HİZMETLERİN KDV KARŞISINDAKİ DURUMU 

50 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nde, bir malın yanında ayrıca bir bedel tahsil edilmeksizin başka bir malın verilmesi şeklinde ortaya çıkan teslimlerin KDV karşısındaki durumu ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır. Tebliğ’de,

“firmaların iktisadi faaliyetini genişletme, emsal işletmelerle rekabet edebilme, üretim veya satışını yaptıkları mallara olan talebi koruma veya artırma amacıyla bir malın yanında başka bir mal verilmesi şeklinde gerçekleşen teslimlerde, promosyon ürünü açısından bir bedelsiz teslimin söz konusu olmadığı, firmanın yarattığı katma değer içerisinde vergilenen promosyon mallarının müşterilere verilmesi sırasında KDV hesaplanmaması gerektiği” www.ozdogrular.com

belirtilmiştir. Dolayısıyla, firmaların iktisadi faaliyetini genişletme, emsal işletmelerle rekabet edebilme, üretim veya satışını yaptıkları mallara olan talebi koruma veya artırma amacıyla bir malın yanında başka bir mal verilmesi şeklinde gerçekleşen işlemlerde, promosyon ürünü açısından bir bedelsiz teslim söz konusu olmamaktadır. Çünkü, firmanın genişleyen faaliyetiyle bağlantılı olarak işletmede yaratılan katma değer artmaktadır. www.ozdogrular.com

Bu çerçevede, firmaların otomobil satışlarını artırmak amacıyla düzenledikleri kampanyalarda satışını yaptıkları otomobilin yanında promosyon olarak bedelsiz verdikleri mal ve hizmetler,  firmanın yarattığı katma değer içerisinde vergilendirildiğinden, promosyon olarak verilen mal ve hizmetlerin müşterilere verilmesi sırasında ayrıca katma değer vergisinin hesaplanmaması gerekmektedir. Ayrıca, promosyon olarak verilen mal ve hizmetler nedeniyle yüklenilen katma değer vergisinin genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır. Maliye Baklanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı da aynı görüşte olup, verdiği bir Özelge’de,

“Satışlarınızı artırmak amacıyla araç teslimi ile birlikte bedelsiz verilen tamir ve bakım hizmetleri, teslim edilen araç bedeli içinde tahsil edilmiş ve vergilendirilmiş olduğundan, bu hizmetler vergiye tabi tutulmayacaktır. Öte yandan, söz konusu bedelsiz verilen hizmetler nedeniyle yüklenilen KDV’nin 50 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nin (A/1) bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde prensip olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.”(2)şeklinde idari görüş bildirmiştir.www.ozdogrular.com

III- SONUÇ

Yukarıda yapılan açıklamalardan da fark edileceği üzere, satışları artırmak amacıyla satılan otomobilin yanında promosyon olarak bedelsiz verilen mal ve hizmetler 50 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nde yapılan açıklamalar çerçevesinde KDV’ye tabi bulunmamaktadır. Ayrıca, bu şekilde gerçekleştirilen promosyon kampanyası kapsamında bedelsiz olarak verilen ancak işletmenin yarattığı katma değer içerisinde vergilendirilen bu mal ve hizmetlerin alış bedelleri, satıcı işletmeler yönünden reklam, pazarlama, satış ve dağıtım gideri niteliğinde bulunduğundan, bu mal ve hizmetlerin alış/imalat bedelleri işin ehemmiyet ve genişliği ile orantılı olmak şartıyla GVK’nın 40/1 ve KVK’nın 6. maddeleri hükümleri çerçevesinde reklam, pazarlama, satış ve dağıtım gideri olarak dikkate alınabilecek, bunlara ilişkin olarak yüklenilen KDV’ler ise 50 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’ndeki açıklamalar da dikkate alınarak genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabilecektir. Maliye Bakanlığı’nın görüşü de bu doğrultudadır.

Abdullah TOLU*

Yaklaşım

*       Rekabet Kurumu, Kurum Danışmanı

(1)         GİB. Büyük Mükellefler VDB’nin, 06.03.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.99.16.02-KDV-1-78 sayılı Özelgesi.

(2)         GİB. Büyük Mükellefler VDB’nin, 06.03.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.99.16.02-KDV-1-78 sayılı Özelgesi.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.