I- GİRİŞ

17.04.2012 tarihinde Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde sigortalı ve işveren işlemleri açısından önemli değişiklikler meydana gelmiştir.

Bu makalemizde, söz konusu değişikliklerin en güncel olanları açıklanmıştır.

II- HİZMET TESPİTİNDE DENETİM ELEMANIN TESPİT SÜRELERİ İLİŞKİN YETKİLERİ GENİŞLETİLDİ

Yönetmeliğin 26. maddesinin 2. fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“Bir yıllık süreyi aşan sigortalı çalışmalar ise her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan kanunen geçerli kayıt ve belgeler ile kanıtlanmak şartıyla dikkate alınabilir.”

SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarının işyerinde yaptıkları durum tespiti sırasında, sigortalı, işyerinde çalışan diğer sigortalılar, işyeri mahallinde bulunanlar veya işveren beyanına dayanılarak yaptıkları ve tespit tarihinden önceki bir yıllık süreye ilişkin hizmetler de sigortalılıkta dikkate alınmakta bir yılı aşan hizmetler sigortalı hizmetlerine dahil edilmemekteydi. www.ozdogrular.com

Yukarıdaki değişiklikle artık her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan ve kanunen geçerli kayıt ve belgeler esas alınarak tespit edilen çalışmaların bir yılı aşan kısımları da sigortalı hizmetlerine dahil edilebilecektir.

III- İŞYERİ HEKİMİ ATAMA YETKİSİ BAKANLIĞA GEÇTİ

Yönetmeliğin 39/5. maddesindeki “Kurumca” ibaresi “Bakanlıkça” olarak değiştirilmiş “Kurumca” ibaresi “Bakanlıkça” olarak değiştirilince SGK tarafından yetki tanınan ve an fazla 2 gün istirahat verebilen işyeri hekimine bu değişiklikten sonra SGK değil artık Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetki verecektir. www.ozdogrular.com

IV- İSTİRAHATLİ İŞÇİNİN İSTİRAHAT RAPORUNUN BİLDİRİMİNDEKİ DEĞİŞİKLİK

Yeni değişiklikle birlikte SGK’ca yetkilendirilen tek hekim veya sağlık kurulu tarafından verilen istirahatlerin, örneği SGK’ca belirlenen belge yanında elektronik ortamda da SGK’ya gönderilmesine ve gönderilen bu belgenin işverence görüntülenebilmesi esas alınarak ayrıca istirahatli dönemde çalışılmadığına dair bildirimin SGK’ya geç de olsa gönderilmesi için artık tebligat yapılmayacaktır. www.ozdogrular.com

Buna göre, kurumca yetkilendirilen tek hekim veya sağlık kurulu tarafından verilecek istirahat raporlarının elektronik ortamda Kurum’a gönderilmesi gerekmektedir.

Ancak, istirahat raporlarının elektronik ortamda kuruma gönderilmesine yönelik hazırlanan ve henüz test aşamasında olan bilgisayar programının işletime açılacağı tarihe kadar, istirahat raporlarının gönderilmesi ve çalışılmadığına dair bildirim girişine ilişkin işlemler 13.06.2011 tarihli ve 2011/50 sayılı Genelge’nin “7. Kısa Vadeli Sigorta Kollarına Ortak Konular” başlıklı bölümde yer alan usul ve esaslar doğrultusunda yürütülecektir.

Ayrıca yine yapılan değişiklikle, 4/b sigortalılarından istirahat raporlarıyla birlikte istirahatli olduğu dönemde işyerinde çalışmadığına dair aranan beyan artık yazılı veya elektronik ortamda yapılacaktır. www.ozdogrular.com

V- İŞ KAZASI DURUMUNDA İŞVERENİN SORUMLULUĞU

Yönetmeliğin 45. maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“Sigortalının bildirilmesi gereken kanuni süre içerisinde meydana gelen iş kazalarında, Kanun’un 23. maddesi hükmü uygulanmaz.”

Bu ek madde ile sigortalı işe giriş bildirgesi ile sigortalının SGK’ya bildirilmesi gereken süre içinde eğer bir iş kazası meydana gelirse işveren süresinde bildirilmeyen sigortalıdan doğan sorumluluk ile karşı karşıya kalmayacaktır. www.ozdogrular.com

VI- YURT DIŞI TEDAVİLERDE SGK ONAYI KALKTI

Yönetmeliğin 88. maddesinin 2. fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Durumu 86. maddeye uygun olan sigortalının, tedavi gördüğü sağlık tesislerinden alacağı raporlarda belirtilen tedavi ve istirahat sürelerine ait, Kanun’a göre hak kazandığı geçici iş göremezlik ödenekleri ve emzirme ödeneği, bu ödeneklere ait belgelerin ilgili ülkede bulunan ülkemiz dış temsilciliklerince onanması halinde Kurum’ca ayrıca tasdik edilme şartı aranmaksızın Türk Lirası olarak ödenir.” www.ozdogrular.com

Bu düzenleme ile ülkemiz ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde çalışan sigortalı yurt dışında tedavi gördüğünde, raporunda belirtilen tedavi ve istirahat sürelerine ilişkin olarak geçici iş göremezlik ödenekleri ile emzirme ödeneklerini bu ödeneklere ait belgelerin tedavi olunan ülkede bulunan ülkemize ait dış temsilciliklerde onanması yeterli görülmüş artık ayrıca SGK’nın onaylamasına gerek kalmayacaktır.

VII- KISMİ SÜRELİ ÇALIŞANIN TAM AY BİLDİRİMİ KALDIRILDI

Yönetmeliğin 101. maddesinin 2. fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.

“Kısmi süreli çalışma, işveren ile sigortalının yazılı olarak yapılan iş sözleşmesinin niteliğine bağlı, aylık ücret karşılığı çalışma biçiminde imzalanmışsa, sigortalı haftalık çalışma süresine bakılmaksızın tam ay olarak bildirilir.” www.ozdogrular.com

VIII- EKSİK GÜN BİLDİRİMİNDE SİGORTALI SAYISI DEĞİŞTİ

Yapılan son değişiklikle, genel bütçeye dahil dairelerin, özel bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, fonların, belediyelerin, il özel idarelerinin, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmelerin, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşların, kamu iktisadi teşebbüslerinin ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin % 50’sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarının, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve üst kuruluşlarının, sendikaların, vakıfların, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamındaki kuruluşların işyerleri ve toplu iş sözleşmesi yapılan işyerleri ile artık 30 ve üzerinde sigortalının çalıştırıldığı aylara ilişkin özel sektör işyerlerinde eksik gün bildirim nedenlerinin aylık prim ve hizmet belgesinde belirtilmesi yeterlidir. Bu işyerleri için ayrıca eksik gün bildirim formu ile eki belgeler aranmayacaktır.

Bu düzenleme ile SGK’ya eskiden ay itibariyle 50 ve daha fazla sigortalı çalıştıran işverenlerin eksik gün bildirim formu ve eki belgeleri göndermeleri zorunlu değilken 17.04.2012 tarihinden itibaren 50 değil 30 ve daha fazla sigortalı çalıştıran işverenler eksik gün bildirim formu ve eki belgeleri SGK’ya göndermeyecektir. 50 işçi sınırı 30’a düşürülmüştür. www.ozdogrular.com

IX- SİGORTALI İŞTEN AYRILIŞ BİLDİRGESİ İSTENECEK YENİ BİR DURUM DAHA GELDİ

Yönetmeliğin 112/8. maddesinin de yer alan “sigortalı işe giriş bildirgesi” ibaresinden sonra gelmek üzere, “sigortalı işten ayrılış bildirgesi” ibaresi eklenmiştir.

Bu düzenleme ile işyerlerinde;

a) Fiilen veya işyeri kayıtlarından tespit edilecek her türlü bilgiden ya da kamu idareleri ile 5411 sayılı Kanun kapsamındaki kuruluşlar tarafından düzenlenen belge veya bilgilerden, çalıştığı tespit edildiği hâlde bu çalışmaları Kurum’a bildirilmeyen veya eksik bildirilen,

b) Ay içinde bazı işgünlerinde çalıştırılmadığına veya eksik ücret ödendiğine dair belgeleri Kurum’a verilmeyen veya verilen bu belgeler Kurum’ca geçerli sayılmayan

sigortalılar ile ilgili olarak düzenlenmesi gereken, sigortalı işe giriş bildirgesi ve aylık prim ve hizmet belgesinin yanında sigortalı işten ayrılış bildirgesi de ünitece yapılacak bir ay süreli tebligat ile ilgili işveren veya alt işverenden istenecektir. www.ozdogrular.com

X- SONUÇ

17.04.2012 tarihindeki değişikliklerden işverenleri ilgilendiren en önemli konu, istirahatli işçinin istirahatli dönemde çalışılmadığına dair bildirimin SGK’ya geç de olsa gönderilmesi için artık tebligat yapılmamasıdır. İşverenlerin idari para cezalarına muhatap olmamaları için istirahatli sigortalının takibinin mutlaka yapılması gerekmektedir.

Hakan ÇAVUŞ*

Yaklaşım

*     Yrd. Doç. Dr., İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, SGK E. Başmüfettişi

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.