Altı ay önceden program yapmıştım. 01 Temmuz haftası tatilde olacaktım. Bu tatil belki TTK’nın yürürlüğe girmesi ile başlayacak tempo için bir ön kamp, belki TTK’nın ertelenmesi ile bir rehabilitasyon, belki de hepsi birden olacaktı.

25 – 30 Haziran haftası öyle bir hareketli geçti ki gece yarısı önergeleri, gece yarısı smsleri, içi mecliste dolan bir torba kanun, TTK’ ya Allak bullak eden bir değişiklik kanunu, yazılar, makaleler, eğitimler vs vs. Az daha bizim tatil yalan oluyordu. Ama baktık ki ne olacağı belli değil hadi gidelim ne olursa olsun dedik.

Bugün geriye döndüğümde elektronik posta kutumda işle ilgili olanları bir kenarı ayırırsak yaklaşık 1000 elektronik posta vardı ve hepsinin ortak olduğu TTK’ nın son durumu ile ilgili belirsizlikler. Önümüzdeki süreçte sık sık yazılarla bu soruların cevaplarını bu geçiş döneminin baş döndüren gelişmelerinin sonuçlarını irdelemeye çalışacağız. Ama ilk önce bir mesleki ayırımcılık yaparak meslektaşlarımızın en güncel sorularını cevaplamaya çalışacağız.

Kim Denetçi Kim Değil, Bağımsız Denetçilik Lisansları Nasıl Alınacak?
Şimdi ilk olarak taslakların üzerinde durmadan kanunlaşan gelişmelerin üzerinden bir geçelim. Kim Bağımsız denetçidir.

1)      6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu 14.02.2011’de resmi gazetede yayınlandı. Bu kanun ile 3568 sayılı kanuna göre yetki almış SMMM veya YMM’ler ile bu kişilerin kurdukları Bağımsız Denetim Şirketlerine yetki verildi.
 
2)      02.11.2011’de yayınlanan 660 sayılı KHK ile SMMM veya YMM’lerden Kamu Gözetim Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu (KGK)’nun yetki verdikleri diye bir bağımsız denetçi tanımı yapıldı. Bu tanım 6102 sayılı TTK ile ve 3568 sayılı SMMM ve YMM Kanunu ile çelişiyordu.
 
3)      6335 sayılı Kanun 30.06.2012 tarihinde yürürlüğe girdi. Ve Bağımsız Denetçi tanımını yeniden yaptı. “SMMM veya YMM’lerden KGK’nun yetki verdikleri bağımsız denetçidir”dedi. 6102 sayılı kanun ile 660 sayılı kararname arasındaki çelişkiyi düzeltti. Ancak bununla yetinmedi eklediği geçici madde ile KGK kurumundan eğitim almış YMM ve Sanayi Bakanlığı müfettişlerinin başkaca bir şart aranmaksızın Bağımsız denetçi olacağını düzenledi. Bir anlamda KGK’nın yetkilerini kısıtladı. KGK istediği bir şekilde bağımsız denetçi seçebilecekken YMM’ler açısından yetkisi kısıtlandı. Kanunun hiçbir yerinde olmayan Sanayi Bakanlığı müfettişleri de sistemin içerisine dahil edildi.
 
4)      Meclise 30 madde gelip 200 madde çıkan tabir yerindeyse içi mecliste dolan torba kanun ile YMM’lere ve Sanayi Bakanlığı müfettişlerine sadece eğitim ile sınavsız bağımsız denetçi olma hakkı veren geçici madde kaldırıldı. Ancak bu kanun henüz resmi gazete de yayınlanmadı.
 
5)      KGK aldığı karar ile yaklaşık 5 senedir Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yapılan bağımsız denetim lisanslama sınavlarına giren ancak başarı sağlayamayan kişilerin sınavlarını 31.12.2012’ye kadar SPK ile işbirliği içerisinde kendisinin tamamlayacağını duyurdu.
 
6)      KGK aldığı karar ile Sakarya Üniversitesi ile anlaştığını bağımsız denetçileri bu üniversite kanalıyla eğiteceğini duyurdu.
 
Şimdi gelelim somut gerçeklerin altını çizmeye ve meslektaşlar arasında konuşulan konuları değerlendirmeye.

·         En somut gerçek bizce Bağımsız Denetçi denilen kişi SMMM veya YMM olacaktır. Ve bunların arasından da kimin olacağına karar verme konusunda tek yetkili kurum Kamu Gözetim Kurumudur. Ve henüz bu kurumun yapmış olduğu bir düzenleme YOKTUR.
 
·         Yürürlükte bir hafta kalmayı becerebilen geçici madde YMM’lere ve Sanayi Bakanlığı müfettişlerine hukuki olarak geri dönülemez bir bağımsız denetçi olma hakkı vermiş midir? YMM ve Sanayi Bakanlığı müfettişlerinin sınavsız bağımsız denetçi olabilmeleri için, bu bir haftalık süreçte ilgili şartlara haiz olmaları gerekmektedir.
 
Ancak sınavsız bağımsız denetçi olabilmenin şartı KGK eğitimine katılmaktır. Bu süreçte de böyle bir eğitim yapılmadığına göre kanunen bu bir haftalık süreçte bu hakkı elde etmiş kimse bulunmamaktadır. Bu nedenle YMM’ler ancak KGK’nın belirleyeceği yeni süreç ile Sanayi Bakanlığı Müfettişleri de ancak 3568’e göre ruhsat alıp ilgili süreçlerden geçtikten sonra bağımsız denetçi olabileceklerdir.
 
Bu sistemde ki tek açık kapı meclisten geçen ancak henüz resmi gazete’de yayınlanmadığı için yürürlüğe girmeyen geçici maddeyi kaldıran torba kanun resmi gazetede yayınlanmadan KGK’nun apar topar bu kişilere bir şekilde eğitim vermesi veya KGK’nın bir karar ile TÜRMOB’un YMM’lere verdiği eğitimi bu eğitimin yerine sayması ile olabilir. Böyle bir durumda da henüz denetim eğitimini gerçekleştirmeyen YMM odaları çemberin dışında kalır.(Çoğunun web sitesinde eylüle ertelediklerine dair haberler var) Bu iki olay gerçekleşir ise bu kişiler bu hakkı elde eder. Ancak artık iş komik olmaktan çıkıp başka bir şey olur.
 
·         KGK SPK sınavlarını kendisinin bitireceğini söyleyerek bir anlamda bu sınavın meşrutiyetini kabul etmiştir. O zaman bu sınavda başarılı olanlar yeni yapılacak düzenlemelerden muaf mıdır? Böyle bir yorum yapmak bizce zorlama bir yorumdur. SPK yetkisi almış şirketler 31.12.2012 tarihine kadar kadrolarını lisanslılardan tamamlayamazlarsa yetkileri iptal olmaktadır. Bu sebeple bu sınavlar TTK çıkmasa dahi Sermaye piyasaları için inanılmaz önemli sınavlardır. Bu sebeple KGK’nın topa girmesi son derece doğrudur. Ancak dediğimiz gibi bu hamleyi geniş yorumlayıp buraya getirmek doğru değildir. Çünkü Sermaye piyasalarında bağımsız denetçi olabilmenin 9 koşulundan biri sınavdır. Geriye kalan 8 koşulda dikkate alınması gereken koşullardandır.
 
·         TÜRMOB’ un verdiği TTK, TFRS ve Bağımsız Denetim Eğitimleri bir işe yaramadı mı? Bu şekilde yapılan bir yorum, hem yanlış hem de yanlış olduğu kadar yüzlerce insanın emeğine yapılan büyük haksızlık olur. Türmob bizce doğru olanı yapmış, kısır siyasi çekişmelerden günlük değişimlerden eğitim sistematiğini ayırmış, ne olursa olsun bu işi yapacak bizim üyelerimiz mantığı ile üyelerini eğitme yoluna gitmiştir. Her ne kadar kamuoyunda zaman zaman yanlış anlamlar yüklense de TÜRMOB bu eğitimleri 3568 sayılı kanuna eklenen zorunlu meslek içi eğitim kapsamında gerçekleştirmiştir. Bu eğitimlerin herhangi bir hak kazandırıcı veya hak düşürücü bir etkisi bulunmamaktadır.
 
Bağımsız Denetçi olmak hakkının mücadelesi ile yeni gelişmelere hazırlanmak yeni dönem için eğitim almak başka konulardır. Bunları birbiri ile karıştırmamak gerekir. Her ne kadar kanunda defter tutma konusunda önemli değişimler yaşansa da, halen denetime tabi olsun veya olmasın Türkiye deki tüm bilanço usulüne göre defter tutan gerçek veya tüzel kişilerin TFRS’ye uygun mali tablo hazırlaması zorunludur. Yani yapılan eğitimlerin hepsi halen gerekmektedir.
 
Sonuç olarak en başta söylediğimizi tekrar eder isek; En somut gerçek Bağımsız Denetçi denilen kişi SMMM veya YMM veya bu kişilerin kurduğu Bağımsız Denetim Şirketi olacaktır. Ve bunların arasından da kimin olacağına karar verme konusunda tek yetkili kurum Kamu Gözetim Kurumudur. Ve henüz bu kurumun yapmış olduğu bir düzenleme YOKTUR.

Bizce daha önceki yazılarımızda da ifade ettiğimiz üzere uluslar arası normlar dikkate alınarak hiç kimseye hak etmediği yetkiyi vermeyen bir geçiş düzenlemesi yapmak gerekmektedir. Kamu Gözetim Kurumu artık bu konuyu daha da fazla sulanmasına izin vermeden net bir şekilde belirlemeli yurt içi meslek mensuplarının itibarsızlaştırılmasına daha fazla izin vermeden olayı kesip atmalıdır. Yoksa geçiş dönemi altın tepsi ile yurt dışı akreditasyona sahip denetim şirketlerine sunulacak ve muhasebe mesleğinin sorunu gibi gözüken bu konu ülke ekonomisinin sorununa dönüşecektir. Özkan Cengiz

http://www.muhasebevergi.com/makale.aspx?id=372

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.