Çalışma Bakanlığı'nın kıdem tazminatı ile ilgili hazırladığı kanun taslağında çalışanın işten çıkarılması durumunda kıdem tazminatı ödenmesi kaldırılıyor.

Kıdem tazminatı sistemini tamamen değiştiren ve Çalışma Bakanlığı tarafından hazırlanan "Kıdem Tazminatının İşçinin Bireysel Hesabına Yatırılması Hakkında Kanun Taslağı"nda, işten çıkarılma durumunda kıdem tazminatının çekilmesi uygulamasına son verildi. "Zorunlu tasarruf sistemi" benzeri yeni bir sistem öngörüldü.

DÜNYA' nın elde ettiği taslağa göre, işverenlerin yüzde 4 primleri, bireysel emeklilik sistemi ile aynı şekilde yönetilen tasarruf düzeni içine girecek. Çalışanlar paranın tamamını emeklilik ve malullük halinde çekebilecek. Paranın yarısı ise, 15 yıl çalışmak ve en az 3 bin 600 gün prim ödenmesi şartıyla çekebilecek. İşten çıkarılanlar, askere gidenler ve evlenen kadınların kıdem tazminatını talep etmesine yönelik düzenlemeler kaldırıldı. İkinci kez biriken paranın yarısını çekmek isteyenler, son çektikleri tarihten sonra bin 800 gün prim (5 yıl) ödenmesi şartıyla bu hakkını kullanabilecek.

Halen çalışanların mevcut hakları saklı kalacak ancak isterlerse geçmiş haklarını fon sistemi ile devam ettirebilecekler. Bunun için işverenleri ile sözleşme imzalaması şartı bulunuyor. Yatırılacak tutarlar ve geçişin nasıl olacağı yönetmelikle belirlenecek.

Taslakta sürpriz maddelere de yer verildi. Halen İşsizlik Sigortası Fonu'ndan istihdam oluşturmaya yönelik aktif işgücü programlarına aktarılan kaynak miktarı, Fon "prim gelirlerinin yüzde 30'u" olarak hesaplanıyordu.

Taslaktaki öneriye göre prim gelirleri değil, fon gelirlerinin tamamının yüzde 30'u aktarılacak. Ayrıca, işsizlik sigortası fonuna yatırılan primlerin hesabında işverenin yüzde 2, devletin yüzde 1 olan ödeme miktarı, her ikisi için binde 5'e düşürülüyor. İşçinin payı ise yüzde 1 olarak korunuyor.

İşverenin prim yükü düşürülüyor

Taslağa göre, işverenler, çalışanlar adına kıdem tazminatı için sigorta primine esas ücretleri üzerinden yüzde 4 prim yatıracak. Ancak taslakta gelen ek yükü düşürmek üzere, işsizlik sigortası priminde ayarlama yapıldı. Halen işverenlerin yüzde 2 düzeyinde olan işsizlik sigortası primi, binde 5'e çekiliyor. İşsizlik sigortasına çalışan adına yatırılan yüzde 1'lik prim korunurken, devlet katkısı da binde 5'e düşürülüyor.

İşverenlere yönelik olarak primi düzenli yatırmaya zorlamayı amaçlayan hükümler kıdem tazminatı primi için de korundu. İşletmelerin, genç-kadın işçi, sosyal güvenlik primleri işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi, ek istihdam teşviki gibi teşviklerden yararlanması için şart koşulan primlerin düzenli ödenmesi ve prim borcu bulunmamasına yönelik zorlayıcı hükümler içine kıdem tazminatı priminin de düzenli ödenmesi, borcu bulunmaması hükümleri konuluyor.

Halen çalışanlar ne yapacak?

Yasa yürürlüğe girdikten sonra bütün çalışanlar, yeni hükümlere tabi olacak. Halen çalışmakta olanların daha önceki yasalara göre hakları devam edecek. Ancak çalışanlar, işverenleri ile sözleşme imzalayarak, daha önceki kıdem haklarını, yeni düzenlemedeki hak kazanmaya yönelik prim ödeme gün sayısı ve çalışma süresini koruyarak dahil edebilecek. Bu hakkın kullanımı konusunda fona aktarılacak primin miktarına ilişkin tutarların nasıl hesaplanacağı konusunda Bakanlık ayrıca bir yönetmelik çıkaracak.

Kıdem tazminatı tavanı değişiyor

Taslakta, halen yürürlükte olan kıdem tazminatı sistemiyle ilgili düzenleme de yer aldı. İşçilerin ücreti ne olursa olsun, memurlara bir yıl için verilen emeklilik ikramiyesi ile sınırlı olmak üzere tavan hesaplanıyor. Bu tutar, her yıl memur maaş artışlarına bağlı olarak değişiyor. Getirilen düzenleme ile 1 Temmuz 2012 için belirlenen 3 bin 33 TL 98 Krş. Tutar yıl sonlarında TÜFE kadar artırılarak kıdem tazminatı tavanı olarak uygulanacak.
Fondan çalışanlar tarafından çekilen birikimlerin, prim kısmı vergiden muaf, ancak nema kısmı gelir vergisi kesintisine tabi olacak. İşverenler ödedikleri primi gider olarak kaydedebilecek.

Tazminata hak kazanma

Buna karşılık Taslak, işten ayrılma durumunda "tazminat" yönünü değil, işçiler adına bir sigorta sistemini öngörüyor. Buna göre, oluşturulan kıdem fonunda biriken parayı çekebilmek için, ilk kez çekeceklerse en az 3 bin 600 gün prim yatırılmış olmak ve 15 yıl sigortalılık süresi olmak şartıyla biriken tutarın yarısını çekebilecekler. İkinci ve daha sonraki birikim alma durumlarında, son çekilen tarihten sonra en az bin 800 gün (5 yıl) daha prim ödenmiş olması şartı bulunacak. Konut almak isteyenler de para çekebilecek. Bu durumlarda da biriken paranın yarısı çekilebilecek.

Paranın tamamının çekilmesi ise yaşlılık aylığı bağlanması, emeklilik ve malullük durumunda gerçekleşecek. Beş yıl boyunca adına hiçbir şekilde kıdem primi yatırılmamış olanlar, çalışanın ölümü halinde kanuni mirasçıları da paranın tamamını çekebilecek.

Paranın tamamının çekilmesi hakkı kazanılan tarihten sonra on yıl boyunca  çekilmeyen tutarlar Hazine'ye devredilecek.

Sistem nasıl işleyecek?

Yatırılan primin nemalandırılması için emeklilik şirketi çeşitli fonlar kurabilecek. İşçi bu fonlardan birini seçebilecek. Herhangi bir seçim yapmazsa, birikimler otomatik olarak en az yüzde 40 oranında Hazine borçlanma araçları ya da kira sertifikası (sukuk) kağıtları bulunan fonda nemalandırılacak.

Emeklilik şirketi, çalışanların hesaplarındaki birikim ve nemaya ilişkin verileri takip edebilmesini sağlayacak. Bunun internet aracılığıyla gerçekleşmesi bekleniyor. İşveren, emeklilik şirketini değiştirebilecek. Çalışanlar, iki ayrı işte çalışıyorlarsa iki ayrı kıdem tazminatı hesabı olabilecek. İş değişikliği durumlarında, farklı hesaplar birleştirilebilecek.

İşsizlik sigortası fonundan işsizliğe yönelik aktarılan kaynak artırılıyor, GAP ve diğer bölgesel kalkınma için alınan paralar geri ödenecek

Taslakta, işsizlik sigortasına yönelik olarak dikkat çekici iki düzenleme de yer aldı. Buna göre, İŞKUR tarafından uygulanan istihdamı artıramaya yönelik aktif işgücü programına İşsizlik Sigortası Fonu'ndan aktarılan kaynaklar artırılacak. Bu amaçla, daha önce yalnızca Fon'un prim gelirlerinden alınan yüzde 30 tutar, fonun prim, ceza, nema gibi bütün gelirlerinin yüzde 30'u haline getirilecek.

Hükümet, daha önce GAP başta olmak üzere bölgesel kalkınma projelerine aktarılan paraları da 2014 bütçesinden itibaren geri ödemeye başlayacak. 2013 sonu itibariyle çekilen para hesaplanarak, 2014 bütçesinden itibaren eşit taksitler halinde 15 yıl içinde fona geri verilecek.

http://www.dunya.com/kidem-tazminati-sil-bastan-159434h-p7.htm

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.