I-GİRİŞ:

3065 sayılı KDV Kanunu’nun[1] 9/1.maddesinde, “Mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde, Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutulabilir.” hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanun’un 29/4. maddesinde, Maliye Bakanlığı vergi indirimi uygulamasında doğabilecek aksaklıkları, vergi mükerrerliğine ve vergi muafiyetine meydan vermeyecek şekilde, bu Kanunun ana ilkelerine uygun olarak gidermeye ve indirimle ilgili usul ve esasları düzenlemeye yetkili olduğu belirlenmiştir.

Ayrıca, Vergi Usul Kanunu’nun[2] 120/3. fıkrasında yer alan, “Nakden veya mahsuben tahsil edilen ancak fazla veya yersiz olarak tahsil edildiği anlaşılan vergilerde ve Kanunları gereğince mükelleflere yapılacak iade ve mahsup işlemlerinde, düzeltmeye dayanak teşkil edecek belgeler ile bu işlemlere ait usul ve esaslar Maliye Bakanlığı’nca belirlenir” hükmü gereğince, KDV ve diğer vergilerin iadesine ilişkin düzenleme yapma yetkisinin tamamı Maliye Bakanlığı’na verilmiştir.

Öte yandan, aynı Kanun’un 11. maddesinde, yapılacak ödemelerden vergi kesmeye mecbur olanların, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten sorumlu oldukları hükme bağlanmıştır. Anılan Kanun’un 8/2. maddesinde de vergi sorumlusu, verginin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan kişi olarak tanımlanmıştır.

Beyan ve ödeme mükellefiyeti getiren KDV tevkifat uygulaması, ödenmesi gereken verginin tamamı veya bir kısmı için geçerli olabilmektedir. Alıcıların verginin tamamından sorumlu tutularak vergiyi sorumlu sıfatıyla beyan etmeleri durumunda, verginin esas mükellefi olan satıcının vergiyi beyan etme zorunluluğu bulunmamaktadır. Vergi sorumluluğunun kısmen uygulandığı durumlarda ise, vergi kısmen alıcı tarafından, kısmen mükellef tarafından beyan edilmektedir. Bu durumda, verginin alıcı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecek kısmı, bu mükellefe indirim imkanı, satıcıya ödenen kısmı ise, asıl mükellef olan satıcıya da beyan etme mecburiyeti getirmektedir.

Maliye Bakanlığı, Kanun’un vermiş olduğu yetkiye dayanarak birçok teslim ve hizmet gruplarını sorumluluk uygulaması ile tevkifat kapsamına almıştır. Böylece vergi potansiyeli yüksek, ancak mükelleflerin idarece takibinin güç, verginin tarh, tahakkuk ve tahsilat kaybının ve gecikmenin çok olduğu sektörlerde, tevkifat uygulaması ile vergi kayıp ve kaçağının önlenmesi amaçlanmıştır.

KDV tevkifat uygulaması, bugüne kadar yayımlanan çok sayıda KDV Genel Tebliğler çerçevesinde yürütülmüştür. En son 14.04 2012 tarihinde yayımlanan 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliği[3] ile toplam 37 adet Genel Tebliğin tevkifata ilişkin bölümleri yürürlükten kaldırılmış, 01.05.2012 tarihinden geçerli olmak üzere tevkifat uygulamasının tamamı tek bir Genel Tebliğ’de toplanarak sistematik bir bütünlük sağlanmıştır. Ayrıca söz konusu Genel Tebliği ile tevkifat uygulamasının kapsamı, oranları ve iade esasları yeniden belirlenmiştir.  www.ozdogrular.com

Bu çalışmamızda, 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile yapılan düzenlemeler çerçevesinde, 01.05.2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, KDV tevkifat uygulaması ve bu uygulamadan doğan verginin iadesi açıklanmaya çalışılacaktır.

II- KDV TEVKİFAT UYGULAMASI

KDV Kanunu’nun 9/1. fıkrasına göre, mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutma yetkisine sahip bulunmaktadır.

Buna göre, vergi alacağını güvence altına almak amacıyla düzenlenen bu hüküm, sadece ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar için değil, bunların dışında gerekli görülen diğer hallerde de verginin ödenmesinden işleme taraf olanlar sorumlu tutabilmektedir.

KDV tevkifat uygulamasında işlemlere taraf olanlar kendine mal teslim edilen veya hizmet ifa edilen kişi ve kurumlardır. Bunlar verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten mükellef gibi sorumludurlar. www.ozdogrular.com

KDV tevkifat uygulaması ihtiyari bir uygulama olmadığından, Maliye Bakanlığı’nca tevkifat uygulaması kapsamına alınan işlemlerde alıcılar tarafından tevkifat yapılması zorunludur. Ancak, tevkifat kapsamına alınmayan işlemlerde alıcılar tarafından tevkifat yapılması söz konusu değildir.

A- KDV TEVKİFATININ NİTELİĞİ

KDV Tevkifat Uygulaması, teslim veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan verginin, teslim veya hizmeti yapanlar tarafından değil, bu işlemlere muhatap olanlar tarafından kısmen veya tamamen vergi sorumlusu sıfatıyla beyan edilip ödenmesidir.

KDV tevkifat uygulaması, tam ve kısmi tevkifat olmak üzere iki şekilde uygulanmaktadır İşlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tamamının işleme muhatap olan alıcılar tarafından beyan edilip ödenmesi “Tam Tevkifat”, hesaplanan verginin Maliye Bakanlığı’nca belirlenen kısmının, işleme muhatap olan alıcılar tarafından, diğer kısmının ise işlemi (teslim veya hizmeti) yapan tarafından beyan edilip ödenmesi ise “Kısmi Tevkifat” uygulamasıdır. www.ozdogrular.com

B- BEYANI

KDV tevkifatı, genel bütçeli idareler hariç olmak üzere, tevkifata tabi işlemin yapıldığı dönemde vergi sorumlularına ait 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Tevkifat kapsamındaki işlemlere ilişkin katma değer vergisinin, işlemin vuku bulduğu dönemin beyan süresi içinde (işlemin yapıldığı ayı izleyen ayın 24. günü akşamına kadar) beyan edilmesi gerekir. Bu kapsamdaki işleme ait fatura veya benzer belge izleyen ayda düzenlenmiş olsa bile, sorumlu sıfatıyla beyan işlemin meydana geldiği dönemin beyan süresi içinde yapılacaktır. Satıcının mükellef sıfatıyla 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edeceği kısım da aynı dönemde beyan edilecektir.

Hizmet işlemlerindeki beyan da, hizmetin tamamlandığı ayın beyan süresi içinde yapılacaktır. Fatura izleyen ayda düzenlense dahi bu şekilde işlem yapılacaktır. İşlem bedelinin ödenmemesi, işleme ait faturanın süresinde düzenlenmemesi, alıcıya geç gelmesi veya hiç gelmemesi tevkifatın yapılıp belirtilen süre içinde sorumlu tarafından beyan edilmesine engel değildir.

Genel bütçeli idareler dışındaki vergi sorumlularınca tevkif edilen vergi, vergi sorumlularına ait 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilir. Bunların başka faaliyetleri nedeniyle KDV mükellefiyetlerinin bulunmaması ve dolayısıyla 1 No.lu KDV Beyannamesi vermemeleri, 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan etmelerine engel değildir. www.ozdogrular.com

Ayrıca, 2 No.lu KDV Beyannamesi sadece tevkifata tabi işlemlerin olduğu dönemlerde verilir. Tevkif edilen katma değer vergisinin beyanında, gerçek usuldeki KDV mükellefleri 1015B beyanname kodlu KDV2 beyannamesini, gerçek usulde KDV mükellefiyeti bulunmayanlar ise 9015 beyanname kodlu KDV2 beyannamesini kullanacaklardır.

Genel bütçeli idarelerin, tevkif ettikleri katma değer vergisi için sorumlu sıfatıyla beyanname verilmeden, doğrudan muhasebe birimlerince gelir kaydedilir. Genel bütçeli idareler dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarının yaptıkları KDV tevkifatı ise, vergi sorumlularına ait 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilmesi gerekir. www.ozdogrular.com

Buna göre, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşların[4] tevkifat uygulaması kapsamındaki alımlarına ait bedellerin, genel bütçe ödenekleri dışındaki bir kaynaktan karşılanması halinde tevkif edilen KDV, söz konusu idare, kurum ve kuruluşlar tarafından, vergi sorumlularına ait 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilerek ödenecektir.

Ayrıca, KDV mükellefiyeti bulunmayan BSMV mükelleflerinin[5] 2 No.lu KDV Beyannamesini kurumlar vergisi yönünden bağlı oldukları vergi dairesine vermeleri gerekmektedir. Ancak, bankaların tevkif ettikleri vergiyi ödemeyi yapan şubeler itibariyle şubelerin bağlı bulundukları vergi dairesine beyan edip ödemeleri de mümkün bulunmaktadır

Tercihini bu yönde kullanan bankaların, durumu bir dilekçe ile önceden genel müdürlüğün bağlı olduğu vergi dairesine yazılı şekilde bildirmeleri gerekmektedir. Bu bildirime ait yazının bir örneği genel müdürlük tarafından şubelere gönderilecek, şubeler tarafından da kendi bağlı oldukları vergi dairelerine ibraz edilmek suretiyle sorumlu sıfatıyla beyanın şubeler tarafından yapılmasına başlanılacaktır. www.ozdogrular.com

C- İNDİRİM

Bilindiği gibi, 2 No.lu KDV Beyannamesinde indirim yapılması söz konusu olmadığından, tevkif edilen verginin tamamının beyan edilerek vergi dairesine ödenmesi gerekmektedir.

Ancak, tevkifat uygulayan alıcının KDV mükellefiyetinin bulunması ve tevkifat uyguladığı teslim veya hizmeti indirim hakkı tanınan işlemlerde kullanacak olması halinde, sorumlu sıfatıyla beyan edilen tutar, beyanın yapıldığı ay içinde verilmesi gereken 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapılabilecektir. Bu indirimin dayanağı 2 No.lu KDV beyannamesidir. Buna göre, kısmi tevkifata tabi işlemlerde, işlem bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin:

- Satıcı tarafından beyan edilecek kısmı, takvim yılı aşılmamak şartıyla işleme ait fatura veya benzeri belgenin defterlere kaydedildiği döneme ilişkin olarak verilmesi gereken,

- Sorumlu sıfatıyla beyan edilen kısmı ise 2 No.lu KDV Beyannamesinin verildiği ay içinde verilmesi gereken 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapılacaktır.

Örnek: Satıcı (B), alıcı (A)’ ya 12 Mayıs’ta 10.000 TL’lik bakır tel teslim etmiştir. Genel oranda KDV’ ne tabi olan bu teslimle ilgili olarak 13.Mayıs’ta düzenlenen fatura aşağıdaki gibidir. (Bakır ürünü olan bakır telin teslimindeki tevkifat oranı 7/10 dur)

Buna göre (A), bu alışla ilgili 2 No.lu KDV beyannamesini 24 Haziran’a kadar vermek zorundadır. Söz konusu beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edeceği 1.260 TL’yi 24 Haziran’a kadar vermesi gereken Mayıs dönemi 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yapabilecektir. Mükellef (A)’nın satıcıya ödediği/borçlandığı 540 TL’lik tutar ise yılı geçmemek şartıyla alış faturasının defterlere kaydedildiği dönemde indirim konusu yapılabilecektir. www.ozdogrular.com

III- TAM TEVKİFAT UYGULAMASI

Tam tevkifat uygulaması kapsamdaki işlemlerde, işlem bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin tamamı, mal veya hizmetin alıcıları tarafından tevkifata tabi tutulmaktadır.

- Tam tevkifat uygulanacak işlemler;

- İkametgâhı, işyeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar tarafından yapılan işlemler,

- Serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler,

- Kiralama işlemleri,

- Reklâm verme işlemleri ile sınırlı olup, bunların dışındaki işlemlerde işleme muhatap olanlar tarafından tam tevkifat uygulaması kapsamında işlem yapılmayacaktır. www.ozdogrular.com

A- İKAMETGÂHI, İŞYERİ, KANUNİ VE İŞ MERKEZİ TÜRKİYE’DE BULUNMAYANLAR TARAFINDAN YAPILAN İŞLEMLER

Bilindiği gibi, KDV Kanunu’nun 1. maddesine göre bir hizmetin katma değer vergisinin konusuna girebilmesi için Türkiye’de ifa edilmesi gerekmektedir. Aynı Kanun’un 6/b. maddesinde ise, Türkiye’de yapılan veya faydalanılan hizmetlerin Türkiye’de ifa edilmiş sayılacağı hükme bağlanmıştır. Buna göre, ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanların Türkiye’de yaptığı hizmetler ile bunların yurt dışında yaptığı ancak Türkiye’de faydalanılan hizmetler katma değer vergisine tabidir.

Bu gibi hizmetlerde mükellef, esas olarak hizmeti ifa eden olmakla birlikte, Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmadığından, katma değer vergisinin tamamı, hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenmesi gerekir. Hizmetin vergiden müstesna olması ve hizmetin yurt dışında yapılıp hizmetten yurt dışında faydalanılması halinde, mükellef veya sorumlu sıfatıyla KDV beyan edilmeyecektir. www.ozdogrular.com

Katma değer vergisinin sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi için hizmetten Türkiye’de faydalanan muhatabın KDV mükellefi olması şartı yoktur. KDV mükellefiyeti bulunmayanlar da söz konusu hizmetler nedeniyle KDV tevkifatı yaparak 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edip ödemek zorundadırlar. www.ozdogrular.com

Bu kapsamda, yurt dışından temin edilen ve tevkifata tabi tutulması gereken hizmetlere ilişkin olarak, Türkiye’de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayan firmalar tarafından;

- Türkiye’de inşa edilecek bir alış-veriş merkezi için yurt dışında çizilip Türkiye’ye gönderilen mimari proje hizmeti,

- Türkiye’de faaliyette bulunan enerji santralinin işletilmesine ilişkin olarak yurt dışından verilen danışmanlık hizmeti,

- KDV mükellefiyeti olmayan genel bütçeli idareye yurt dışından verilen bilgisayar yazılım hizmeti,

- KDV mükellefiyeti olmayan bir sivil toplum kuruluşuna konusuyla ilgili olarak dünyadaki hukuki gelişmeler hakkında yurt dışından bilgi gönderilmesi hizmeti tevkifata tabidir.

Bu kapsamdaki hizmetlerin aynı zamanda kısmi tevkifat uygulaması kapsamında olması halinde, tam tevkifata göre işlem yapılması gerekir. Ayrıca, ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar tarafından yapılan KDV Kanunu’nun 1. maddesi kapsamındaki mal teslimlerinde de tam tevkifat kapsamında işlem yapılacaktır. Teslimin vergiden müstesna olması halinde, mükellef veya sorumlu sıfatıyla verginin beyanı söz konusu değildir.

B- SERBEST MESLEK FAALİYETİ ÇERÇEVESİNDE YAPILAN TESLİM VE HİZMETLER

KDV Kanunu’nun 1/1. maddesine göre, serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabidir. Bu faaliyetleri mutat ve sürekli olarak yapanlar KDV mükellefi olup, arızi serbest meslek faaliyetinde bulunanların ise KDV mükellefiyeti tesis edilmemektedir.

Buna göre, serbest meslek faaliyetlerini mutat ve sürekli olarak yapanların prensip olarak, KDV mükellefiyeti tesis ettirmeleri gerekmektedir. Ancak, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun[6]. 18.maddesi kapsamına giren teslim ve hizmetleri[7] münhasıran aynı Kanun’un 94.maddesinde belirtilen kişi, kurum ve kuruluşlara[8] yapanların hesaplayacağı katma değer vergisinin bu kişi veya kuruluşlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Ancak, serbest meslek erbabının bu uygulamadan faydalanabilmesi için, KDV mükellefiyetinin sadece Gelir Vergisi Kanunun 18 maddesi kapsamına giren işlemlerden ibaret olması ve işlemlerinin tamamının aynı Kanun’un 94.maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlara yapılması gerekmektedir.

Ayrıca, sorumluluk uygulaması kapsamında işlem yapılabilmesi için Gelir Vergisi Kanunun 18. maddesi kapsamına giren işlemleri yapan kişilerin,[9] bu şekilde işlem yapılmasını önceden vergi sorumlusuna (GVK’nın 94. maddesinde sayılanlara) bildirmeleri gerekmektedir.

İşlemlerine ait verginin beyan ve ödeme mükellefiyeti sorumlular tarafından yerine getirilen ve GVK’nın 18. maddesinde sayılan serbest meslek mensupları ayrıca KDV beyannamesi vermeyecek ve defter tutmayacaklardır. İşlemin belgelendirilmesi ise VUK genel hükümlerine göre gerçekleştirilecektir.

Bu uygulamaya göre, GVK’nın 94.maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar, aynı Kanun’un 18. maddesi kapsamına giren kişilere yapacakları ödemeler ile ilgili olarak gelir vergisi stopaj tutarı dâhil işlem bedeli üzerinden KDV hesaplayıp sorumlu sıfatıyla beyan edip ödeyeceklerdir. Hesaplanan KDV tutarı ise, gelir vergisi stopaj matrahına dâhil değildir. www.ozdogrular.com

Örnek: Dergilere karikatür çizen bir meslek mensubu karikatür başına 200 TL, net telif ücreti almaktadır. Her ay 1 karikatür verdiği (A) yayın işletmesince bu hizmetle ilgili GV ve KDV tevkifat tutarları aşağıdaki şekilde hesaplanır.

 (A) yayın işletmesi 40,96 TL. tutarındaki GV stopajını, muhtasar beyannamesine dahil edecek, 43,37 TL. tutarındaki katma değer vergisini ise 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edecektir. Bu tutarın 1 No.lu beyannamede genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılabilecektir.

Ancak, Gelir Vergisi Kanunun 18. maddesi kapsamına giren teslim veya hizmetleri aynı Kanun’un 94. maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşların yanı sıra bunların dışındakilere de yapanlar, belirtilen bu uygulamadan faydalanamazlar.

Sorumluluk uygulamasını tercih etmeyenler ile esasen bu kapsama girmesi mümkün olmayan mükelleflerin, GVK’nın 94.maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar ile bunlar dışındakilere yaptıkları işlemleri sebebiyle hesaplanan KDV, kısmi tevkifat saklı kalmak kaydıyla, kendileri tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilip ödenecektir. Bu kapsamdaki mükellefler, genel hükümler çerçevesinde defter tutacak, belge düzenleyecek ve KDV beyannamesi vereceklerdir.

Bu durumda, GVK’nın 94.maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşların, kısmi tevkifat saklı kalmak kaydıyla, bu işlemler sebebiyle vergi sorumlulukları söz konusu olmayacaktır.

Ayrıca, GVK’nın 94.maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar, bu kapsamındaki alımlarında, satıcılardan bir yazı talep edeceklerdir. Bu yazıda işlemi yapanların;

- Faaliyetlerinin arızi olması nedeniyle katma değer vergisine tabi olmadığını veya

- Faaliyetlerinin katma değer vergisine tabi olduğunu ve hesaplanacak verginin sorumlu sıfatıyla beyanını tercih ettiklerini yada

- Faaliyetlerinin katma değer vergisine tabi olduğunu ve hesaplanacak verginin kendileri tarafından mükellef sıfatıyla beyan edileceğini belirtmeleri gerekir. Bu yazı, Vergi Usul Kanunun muhafaza ve ibraz hükümleri çerçevesinde saklanacak ve gerektiğinde yetkililere ibraz edilecektir.

C- KİRALAMA İŞLEMLERİ

Bilindiği gibi, KDV Kanunun 1/3-f maddesine göre, Gelir Vergisi Kanunun 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların[10] kiraya verilmesi işlemleri katma değer vergisinin konusuna girmektedir. Buna göre, söz konusu mal ve hakların kiraya verilmesi işlemi, ticari, sınaî, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde verilen bir hizmet olmasa dahi katma değer vergisine tabidir.

Ancak, bu kiralama işlemleri ile ilgili katma değer vergisi;

- Kiraya verenin başka faaliyetleri nedeniyle KDV mükellefiyetinin bulunmaması (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dâhildir),

- Kiracının KDV mükellefi olması (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler bu kapsama dâhil değildir) şartlarının birlikte var olması halinde, kiracı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir.

Ayrıca kiracının;

- GVK’na göre basit usulde vergilendirilenler (İstisnadan vazgeçerek KDV mükellefi olmasalar dahi),

- Banka ve sigorta şirketleri gibi faaliyetleri katma değer vergisinden istisna olan işletmeler,

- Sadece katma değer vergisine tabi işlemlerinin bulunduğu dönemlerde KDV mükellefiyeti tesis ettirerek beyanname vermeleri uygun görülenler,

- 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar olması hallerinde de, kiralama hizmetine ait KDV, söz konusu kiracılar tarafından tevkifata tabi tutulacaktır. Tevkifata tabi tutulan verginin beyan ve ödenmesinde, önceki bölümde yapılan açıklamalar dikkate alınacaktır.

Buna göre, esasen KDV mükellefiyeti bulunmayan bu kişi ve kuruluşlar, yukarıda sayılan kiralama işlemlerinden dolayı KDV tevkifatı yapmakla sorumlu alıcılar olarak belirlenmiştir.

Katma değer vergisine tabi olan kiralama işlerinde kiraya verenin başka faaliyetleri dolayısıyla KDV mükellefi olması halinde, sorumluluk uygulaması söz konusu olmayıp, kiraya verenin kiralama faaliyetlerine ait vergi, genel esaslara göre beyan edilecektir. Ancak, faaliyetleri sadece 2 No.lu KDV beyannamesi vermelerini gerektirenler, bu kapsamda değerlendirilmez.

Belirtilen kişi ve kuruluşlar hariç kiracının KDV mükellefi olmaması halinde de (faaliyetleri sadece 2 No.lu KDV beyannamesi vermelerini gerektirenler de bu kapsamda değerlendirilecektir.) kira bedeli üzerinden hesaplanan KDV, kiraya veren tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilecektir. Kiraya verenin başka nedenlerle KDV mükellefiyeti olmaması bu uygulamaya engel değildir. Ayrıca, kiralama işleminin vergiden müstesna olması halinde, mükellef veya sorumlu sıfatıyla KDV beyan edilmeyecektir.

Buna göre, Gelir Vergisi Kanunun 70. maddesinde sayılan mal ve haklar arasında yer alan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri, bir iktisadi işletmeye dahil olmamaları şartıyla, KDV Kanunun 17/4-d maddesine göre vergiden istisna[11] olduğundan, bir iktisadi işletmeye dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemlerinde KDV ve sorumluluk uygulaması söz konusu olmayacaktır.

5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşların bu kapsamdaki kiralama işlemlerinde, kiracının KDV mükellefi olup olmadığına bakılmaksızın tevkifat uygulanmaz. Bu durumda, söz konusu idare, kurum ve kuruluşların kiraya verme işlemleri dışında katma değer vergisine tabi işlemlerin bulunmaması kaydıyla, 1 No.lu KDV Beyannamesi sadece kiralama işleminin gerçekleştiği dönemler için verilecektir. Ayrıca, genel bütçeli idarelerin tevkif ettikleri KDV için sorumlu sıfatıyla beyanname verilmeyip, bunların muhasebe birimlerince gelir kaydedilir.

D- REKLAM VERME İŞLEMLERİ

KDV mükellefi gerçek veya tüzel kişilerin, (sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler hariç)  KDV mükellefiyeti olmayan;

- Amatör spor kulüplerine, oyuncularının formalarında gösterilmek,

- Şahıslara veya kuruluşlara ait bina, arsa, arazi gibi yerlerde duvarlara yazılmak, pano olarak yerleştirilmek,

-Gerçek veya tüzel kişiler tarafından yayımlanan dergi, kitap gibi yazılı eserlerde yayınlanmak ve benzeri şekillerde reklâm vermektedir.

 Bu şekilde reklâm verme işlemleri ile ilgili katma değer vergisi, reklâm hizmeti verenlerin KDV mükellefi olmaması halinde, reklâm hizmeti alanlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilecektir.

Ayrıca, bu kapsamdaki reklam hizmetini alanların;

-GVK’ na göre basit usulde vergilendirilenler (istisnadan vazgeçerek KDV mükellefi olmasalar dahi)

-Banka ve sigorta şirketleri gibi faaliyetleri KDV’den istisna olan işletmeler,

-Sadece katma değer vergisine tabi işlemlerinin bulunduğu dönemlerde KDV mükellefiyeti tesis ettirerek beyanname vermeleri uygun görülenler,

-5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar olması hallerinde de, reklam hizmetine ait KDV, hizmeti alanlar tarafından bu kapsamda tevkifata tabi tutulacaktır. Tevkifata tabi tutulan KDV, önceki bölümde yapılan açıklamalara göre beyan edilip ödenecektir.

Buna göre, esasen KDV mükellefiyeti bulunmayan bu kişi ve kuruluşlar, yukarıda sayılan reklam verme işlemlerinden dolayı KDV tevkifatı yapmakla sorumlu alıcılar olarak belirlenmiştir.

 Ancak, 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşların bu kapsamda reklâm hizmeti vermeleri halinde, reklâm hizmeti alanın KDV mükellefi olup olmadığına bakılmaksızın, tevkifat uygulanmaz. Bu işlemlere ait katma değer vergisi, 1 No.lu KDV Beyannamesi ile sadece reklam verme işleminin gerçekleştiği dönemler itibariyle beyan edilir. www.ozdogrular.com

IV- KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASI

A- KISMİ TEVKİFATIN MAHİYETİ

Kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki işlemlerde, işlem bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin tamamı değil, bu işlemler için belirlenen orandaki kısmı sorumlu sıfatıyla alıcılar tarafından, tevkifata tabi tutulmayan kısım ise, satıcılar tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

Kısmi tevkifata uygulanacak işlemler Maliye Bakanlığı’nca belirlenenlerle sınırlı olup, bunlar dışındaki işlemlerde işleme muhatap olanlar tarafından kısmi tevkifat yapılmayacaktır.

Kısmi tevkifat uygulaması kapsamında KDV tevkifatı yapmak üzere sorumlu tutulanlar, iki grup halinde belirlenmiş olup, tevkifat uygulaması kapsamındaki her bir işlem bazında tevkifat yapacaklar, söz konusu gruplardan birine veya ikisine veyahut söz konusu gruplar kapsamında olan bazı sorumlulara atıf yapılmak suretiyle belirlenmiştir. www.ozdogrular.com

B- KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASI İLE İLGİLİ YAPILAN SON DEĞİŞİKLİKLER

KDV tevkifat uygulaması ilgili 01.05.2012 tarihinden geçerli olmak üzere, 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile yapılan değişiklikler özet olarak aşağıdaki gibi sıralanabilir.

-Belediyeler tevkifat uygulayacak alıcılar kapsamından çıkartılmıştır. Böylece, 01.05.2012 tarihinden itibaren belediyelerin, tevkifat kapsamındaki mal ve hizmet alımlarında, tevkifat yapma sorumlulukları kalmamıştır.[12]

-Aile hekimliği kurumu, tevkifat yapmakla sorumlu kuruluşlar arasında sayılmamıştır.

-Köylere hizmet götürme birlikleri, tevkifat uygulayacak alıcılar kapsamına alınmıştır.

-Büyük ve küçükbaş hayvanların etlerinin teslimlerinde, 27.02.2008 tarihinden beri uygulanan 1/2 oranındaki tevkifat uygulaması kaldırılmıştır.

-Akaryakıt işi ile devamlı olarak uğraşmayanlardan (mutad depo kapsamında yurt dışından akaryakıt getirip satanlardan) akaryakıt alınması işleminde, 01.07.1998 tarihinden beri uygulanan %90 oranındaki tevkifat uygulaması kaldırılmıştır.

-Sınır ticareti kapsamında, Türkiye’de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmayanlar tarafından ithal edilen malların yurt içinde teslimlerinde alıcılar tarafından yapılması öngörülen, ancak ithal edilen mallara ait verginin gümrük idaresine ödendiğinden fazla uygulaması olmayan KDV tevifatına, yeni sistemde yer verilmemiştir.

-KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılara yapılacak servis taşımacılığı hizmeti tevkifat kapsamına alınmış ve tevkifat oranı 5/10 olarak belirlenmiştir.

-Belirlenmiş alıcılara yapılacak her türlü baskı ve basım hizmetleri tevkifat kapsamına alınmış ve tevkifat oranı 5/10 olarak belirlenmiştir.

-KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılara yapılacak ağaç ve orman ürünleri ile bunların artık, talaş ve kırpıntı teslimleri tevkifat kapsamına alınmış ve tevkifat oranı 9/10 olarak belirlenmiştir.

-Yapım işleri ile bu işlerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ile etüt-proje hizmetlerinde tevkifat oranı, 1/6 dan 2/10’a çıkarılmıştır.

-Yapım işlerinden bağımsız olarak yapılan etüt, plan ve proje hizmetleri, danışmanlık ve denetim hizmetleri ile aynı başlık altında toplanmış ve tevkifat oranı, 1/6 dan 9/10’a çıkarılmıştır.

-Makine, teçhizat demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetlerinde tevkifat oranı, 1/3’ den 5/10’a çıkarılmıştır.

-Belirlenmiş alıcılara verilen ve 5/10 oranında tevkifata tabi her türlü yemek servisi hizmeti, “Yemek Servisi ve Organizasyon Hizmetleri” olarak değiştirilmiş ve daha önce tevkifat kapsamında olmayan organizasyon hizmetleri kapsama dahil edilmiştir.

-Özel güvenlik hizmetleri iş gücü hizmet alımı kapsamında değerlendirilerek alımındaki tevkifat oranı, 4/5’ den 9/10’a çıkarılmıştır.

-Yapı denetim hizmetlerinde tevkifat oranı 1/2’ den 9/10’a çıkarılmıştır.

-Turistik mağazalara müşteri bulma ve götürme hizmetlerinde uygulanan tevkifat oranı, 2/3’ den 9/10’a çıkarılmıştır.

-Temizlik çevre ve bahçe bakım hizmetlerine yönelik olarak tevkifat yapacak alıcılara, hizmet alan tüm KDV mükellefleri eklenmiş ve 2/3 olan tevkifat oranı 7/10’a çıkartılmıştır.

-Hurda metallerden elde edilenler dışındaki bakır, çinko ve alüminyum külçelerinin ithalatçılar ve ilk üreticileri (cevherden üretim yapanlar) tarafından teslimleri hariç, külçe teslimlerinde tevkifat oranı, 9/10’dan 7/10’a çekilmiştir.

-İlk üreticileri ve ithalatçıların teslimi dışındaki bakır çinko ve alüminyum ürünlerinin tesliminde tevkifat oranı, 9/10’ dan 7/10’a çekilmiştir.

-KDV  mükellefleri tarafından, 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlara ifa edilen ve ayrıca belirtilmeyen diğer bütün hizmet ifalarında söz konusu idare, kurum ve kuruşlar tarafından 5/10 oranında KDV tevkifatı uygulanması öngörülmüştür.

-Tevkifat uygulaması kapsamına alınan hizmetleri sunan satıcıların tümüne, tevkifat uygulanan satışları ile satış yaptıkları alıcılara ait bilgileri içeren listenin, satışın yapıldığı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesi ekinde elektronik ortamda verilmesi zorunluluğu getirilmiştir.

-Fatura düzenleme haddine bağlı olan (2012 yılı için 770 TL.) tevkifat uygulanacak her bir işlem bedeli,  1.000 TL (KDV Dahil)  olarak belirlenmiştir.

-Tevkifat uygulamasından doğan nakden ve mahsuben iade esasları yeniden belirlenmiş ve teminatsız ve incelemesiz olarak yapılacak iade sınırı, 1.000 TL. dan 2.000 TL.ya yükseltilmiştir. .

-Serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan tevkifatta, sorumlu tayin edilen ve GVK’nın 94. maddesine sayılan kişi, kurum ve kuruluşların, satıcılardan yapılacak işleme esas olmak üzere yazı almaları zorunluluğu getirilmiştir.

-Tevkifat uygulanan işlemlerle ilgili olarak önceki safhalarda ortaya çıkan olumsuzluktan dolayı müteselsil sorumluluk uygulaması ile muhatap tutulmaması, tevkif edilen vergi ile sınırlandırılmıştır.

-Tevkifata tabi işlemlerde belge düzeni aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. www.ozdogrular.com

C- TEVKİFAT UYGULAYACAK ALICILAR

Kısmi tevkifat uygulamakla sorumlu tayin edilen alıcılar,

a) KDV mükellefleri (Sadece sorumlu sıfatıyla KDV ödeyenler hariç)

b) Belirlenmiş alıcılar (KDV mükellefi olsun olmasın) olmak üzere iki grup olarak belirlenmiştir.

Belirlenmiş alıcılar, aşağıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlardan oluşmaktadır.

-5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler, belediyelerin teşkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birlikleri,

-Yukarıda sayılanlar dışındaki, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları,

-Döner sermayeli kuruluşlar,

-Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,

-Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları,

-Bankalar,

-Kamu iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri),

-Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar,

-Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil bütün borsalar,

-Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler,

-Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören şirketler,

Kalkınma ve yatırım ajansları[13] belirlenmiş alıcılar kapsamındadır. Ancak okul aile birlikleri ve Sağlık Bakanlığına bağlı aile hekimliği kurumları bu kapsamda değerlendirilmeyecektir.

Belirlenmiş alıcıların birbirlerine karşı yaptıkları teslim ve hizmetlerde (şirketleşenler dahil, profesyonel spor kulüplerince yapılanlar hariç), KDV tevkifatı uygulanmayacaktır.

5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşların tevkifat uygulaması kapsamındaki alımlarına ait bedellerin, genel bütçe ödenekleri dışındaki bir kaynaktan ödenmesi tevkifat uygulamasına engel değildir. Bu kapsamda tevkif edilen vergiler, sadece tevkifata tabi işlemlerin olduğu dönemlerde, vergi sorumlularına ait 9015 kodlu 2 No.lu KDV beyannamesi ile yetki alanı içerisinde bulunan vergi dairesine beyan edilip kanuni süresi içerisinde ödenecektir.

KDV mükellefiyeti bulunmayanların, sorumlu tayin edilen alıcılar kapsamında olmamaları kaydıyla, kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki alımlarında tevkifat uygulamaları söz konusu değildir.

Buna göre, KDV mükellefiyeti bulunmayan apartman yönetimlerine verilen özel güvenlik hizmetleri ile konut yapı kooperatiflerine verilen yapı denetim hizmetlerinde tevkifat uygulanmayacaktır. www.ozdogrular.com

D- KISMİ TEVKİFAT UYGULANACAK HİZMETLER

Kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki işlemlerin tamamı, hizmet mahiyetinde olan işlemler olup,  teslim mahiyetindeki işlemler bu kapsama girmemektedir. Bu nedenle, tevkifat uygulayacak alıcıların tevkifat kapsamına giren hizmetlerde kullanılmak üzere piyasadan yapacakları mal alımlarında, tevkifata tabi mallardan olmaması şartıyla tevkifat uygulanmayacaktır.

Ancak, kısmi tevkifat kapsamına giren hizmetleri ifa edenlerin bu amaçla kullandıkları mallara ait tutarlar hizmet bedelinden düşülmeyecek, tevkifat kullanılan mallara ait tutarlar da dahil olmak üzere toplam hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV tutarına göre belirlenecektir. (Hizmetin sunumu için gerekli olan ve hizmet ifasında kullanımı zorunlu olan mallar hizmete bedeline dahildir)

-01.05.2012 tarihinden itibaren geçerli tevkifata tabi işlemler, tevkifat yapacak alıcılar ve tevkifat oranları eski ve yeni karşılaştırmalı olarak hazırlanan tablo ekte sunulmuştur. www.ozdogrular.com

1- Yapım İşleri ile Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik-Mimarlık ve Etüt-Proje Hizmetleri

Belirlenmiş alıcılara karşı ifa edilen yapım işleri ile bu işlerle birlikte yapılan mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetlerinde, alıcılar tarafından (2/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.

Tevkifat uygulaması kapsamına;

-Bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, dekapaj, taşkın koruma ve benzerlerine ilişkin her türlü inşaat işleri.

-Sayılan yapılar ve inşaat işleri ile ilgili tesisat, imalat, ihrazat, nakliye, ısıtma-soğutma sistemleri, ses sistemi, görüntü sistemi, ışık sistemi, tamamlama, (boya badana dahil) her türlü bakım-onarım, dekorasyon, restorasyon, çevre düzenleme, dekapaj, sondaj, yıkma, güçlendirme, montaj, demontaj ve benzeri işler[14]. (Bu işler, yukarıda belirtilen yapılarla ilgili olmakla birlikte inşaat işinden sonra veya inşaat işinden bağımsız olarak yapılmaları halinde de bu kapsamda tevkifata tabi tutulur.) girmektedir.

Yapım işleri ile birlikte ifa edilen; mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita (kadastral harita dahil), kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve benzeri hizmetleri yapım işlerinden ayrı ve bağımsız olarak verildiği takdirde, aşağıdaki bölümde açıklanan “Etüt, Plan-Proje, Danışmanlık, Denetim ve Benzeri Hizmetler” kapsamında değerlendirilir.

Yüklenicileri tarafından tamamen veya kısmen alt yüklenicilere (taşeronlara) veya daha alt yüklenicilere devredilen yapım işlerinde, işi devreden her yüklenici tarafından, kendisine ifa edilen hizmete ait KDV üzerinden tevkifat yapılması gerekir.

Tevkifat uygulaması kapsamındaki işin bir kısmının alt yüklenicilere (taşeronlara) devredilmesi halinde, devir işlemlerinin yazılı bir sözleşmeye dayanıp dayanmaması tevkifat uygulaması bakımından önem arz etmemektedir. Alıcının, belirlenmiş alıcılar arasında yer almaması halinde, ilk yüklenicinin ve alt yüklenicilerin bu kapsamdaki hizmetleri tevkifata tabi değildir. Ancak ilk yüklenicinin belirlenmiş alıcılar kapsamında yer alması halinde, ilk aşamada tevkifat kapsamına girmeyen bu işin kısmen veya tamamen devredildiği alt yüklenicilerden tevkifat yapılacaktır.

Alıcı ve ilk yüklenicinin belirlenmiş alıcılar kapsamında yer alması halinde ilk safhada tevkifat söz konusu değildir. Ancak ilk yüklenicinin bu yapım işini, belirlenmiş alıcılar kapsamında yer almayan alt yüklenicilere devretmesi halinde kendisi tarafından tevkifat uygulanacaktır.

Tevkifata tabi olan işlerin, KDV Kanunu hükümleri çerçevesinde vergiden müstesna olması halinde, işlem bedelleri üzerinden KDV hesaplanmayacağı için herhangi bir tevkifat yapılması söz konusu değildir. Ancak, vergiden istisna olan işlerin alt yüklenicilere devredilmesi ve alt yüklenicilerin yaptığı işlemin vergiden müstesna olmaması halinde, alt yüklenicilerin gerçekleştirdikleri işlemler üzerinden hesaplanan KDV, belirlenen esaslar çerçevesinde tevkifata tabi tutulacaktır.

Buna göre, hisse senetleri İMKB’de işlem gören (X) A.Ş.ne, işlettiği limanın genişletilmesi işi ile ilgili olarak KDV Kanunun 13/e maddesi kapsamında[15] verilen inşaat taahhüt işlerinin, asıl yüklenici tarafından alt yüklenicilere devredilmesi halinde, alt yükleniciler ve daha alt yüklenicilerin ifa ettikleri inşaat taahhüt (yapım) işlerinde, belirlenmiş alıcılar kapsamında olmamaları kaydıyla, tevkifat uygulanacaktır.

Mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita, kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve benzeri işlerin ilk yüklenici tarafından yapım işinin bir kısmı ile birlikte alt yüklenicilere devredilmesi halinde, alt yüklenici tarafından düzenlenen faturalarda tevkifat uygulanacaktır.

Yapım işlerinden ayrı ve bağımsız olarak mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve benzeri işlerin alt yükleniciye devredilmesi halinde bu kapsamda işlem yapılmayacaktır. Ancak, devredilen söz konusu işler için işi devredenin durumuna göre “Etüt, Plan-Proje, Danışmanlık, Denetim ve Benzeri Hizmetler” kapsamında tevkifat uygulanacaktır. www.ozdogrular.com

Yapım işlerinin, yap-işlet-devret modeli çerçevesinde yaptırılması halinde de alt yüklenicilere devredilen işler bakımından yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde işlem yapılacaktır.

Yapım işlerinde, 30.4.2006 (bu tarih dahil) tarihinden önce ihalesi[16] tamamlanmış işlere ilişkin faturalarda gösterilen KDV tutarı tevkifata tabi tutulmaz. Bu kapsamda tevkifata tabi tutulmayacak yapım işlerinin yüklenicileri, 30.4.2006 (bu tarih dahil) tarihinden önce alt yüklenicilere devrettikleri kısımlara ait KDV üzerinden tevkifat yapmayacaklardır. Ancak, 30.4.2006 (bu tarih dahil) tarihinden önce sözleşmesi imzalanan yapım işi yüklenicilerinin bu tarihten sonra alt yüklenicilere devrettikleri veya devredecekleri kısımlara ait KDV üzerinden ise tevkifat yapmaları gerekmektedir.

2- Etüt, Plan-Proje, Danışmanlık, Denetim ve Benzeri Hizmetler

Belirlenmiş alıcılara karşı ifa edilen etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetlerinde, alıcılar tarafından (9/10) oranında KDV tevkifatı yapılacaktır. Bu kapsamdaki hizmetlere,

- Piyasa etüt-araştırma,

- Ekspertiz,

- Plan-proje,

-Teknik, ekonomik, mali ve hukuki alanda sunulan danışmanlık, müşavirlik, denetim ve benzeri hizmetler girmektedir.

Yapım işlerinden bağımsız ve ayrı olarak verilen mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita, kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hazırlama ve benzeri hizmetler de kapsamda değerlendirilecektir. Herhangi bir teslim ya da hizmet kapsamında veya bu teslim ya da hizmetin devamı niteliğinde verilmek ve bedeli ayrıca belirlenmek kaydıyla eğitim hizmetleri, danışmanlık hizmeti kapsamında değerlendirilir. www.ozdogrular.com

Avukatların hukuki ihtilaflarla ilgili olarak yargı mercileri nezdinde veya yargı kararlarının sonuçları ile ilgili olarak vekâlet akdi çerçevesinde (icra vb.) verdikleri hizmetler prensip olarak tevkifat kapsamına girmemektedir. Ancak, avukatların verdikleri danışmanlık hizmetleri bu kapsamda tevkifata tabidir.

Avukatlarla yapılan sözleşmede avukatlık ve danışmanlık hizmetleri birlikte yer alıyorsa, bu iki unsur ayrı ayrı ücretlendirilmediği takdirde, toplam sözleşme bedeli üzerinden tevkifat uygulanacaktır.

Uluslararası gözetim şirketleri tarafından ifa edilen gözetim hizmetleri ile araç, makine, teçhizat ve benzerlerinin kalite kontrol ve test edilmesine ilişkin hizmet alımları da tevkifata tabidir. Ancak, yazılı ve görsel medya takip hizmetleri ile ilan, reklâm ve benzeri hizmetler danışmanlık ve denetim hizmetleri kapsamında değerlendirilmez. www.ozdogrular.com

3- Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara ait Bakım ve Onarım Hizmetleri

Belirlenmiş alıcılara karşı ifa edilen makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetlerinde, alıcılar tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.

Tevkifat uygulaması kapsamına belirlenmiş alıcılara ait veya bunlara tahsis edilen ve faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtların tadil, bakım ve onarım hizmetleri girmektedir.

Buna göre, hisse senetleri İMKB’de işlem gören (A) A.Ş. tarafından satın alınan kamyon şasisi üzerinde kasa, depo ve benzeri ilaveler yaptırmak suretiyle tadilat uygulanması halinde tadilat bedelleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisi tevkifata tabi tutulacaktır.

Ayrıca, (A) kamu kurumunun otomasyon sisteminin oluşturulması amacıyla (X) Yazılım ve Otomasyon Şirketi ile yaptığı sözleşme kapsamında, otomasyon sistemlerine ilişkin yazılım temini, satış sonrası güncelleme, bakım vb. hizmetleri ve otomasyon sisteminin ve bilgisayarların kullanımında gerekli olan işletim sistemi yazılımlarına ilişkin olarak verilen değişiklik, sorun giderme, yenileme, bakım, güncelleme ve benzeri hizmetlere ilişkin bedel üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden 5/10 oranında (A) tarafından tevkifat yapılacaktır.

Isıtma-soğutma sistemleri, havalandırma sistemi, ses sistemi, görüntü sistemi, ışık sistemi, asansör ve benzerlerine yönelik bakım ve onarım hizmetleri bu kapsamda tevkifata tabidir. Bunların ilk yapımı veya tamamen yenilenmesi ise, yapım işleri kapsamında tevkifata tabi tutulması gerekir.

Bilindiği gibi, makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtların bakım hizmetleri, bunların kendinden beklenen işlevleri sağlamak için belli aralıklarla veya gerektiği zaman yapılan faaliyetlerdir. Bu hizmet sırasında bakımı yapılan eşyanın belli aksam ve parçalarının değiştirilmesi de hizmetin ayrılmaz bir parçasıdır. Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtların onarımı ise bozulmuş, eskimiş araçların kullanılabilir hale getirilmesinden ibarettir. Bakım hizmetinde olduğu gibi onarım hizmetinde de onarılan şeye ait bazı parçaların değiştirilmesi işin tabii bir sonucudur. Dolayısıyla, makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait bakım ve onarım hizmetlerinin yalnızca işçilik hizmetinden ibaret sayılması söz konusu olmayıp, bu hizmetlerin gereği olarak yapılan malzeme, yedek parça ve sarf malzemesi teslimleri de bakım ve onarım hizmetine dahil bulunmaktadır. www.ozdogrular.com

Ancak, bu hizmetlerde kullanılacak malzeme, yedek parça, sarf malzemesi gibi malların tadil, bakım ve onarımı yaptıranlar tarafından piyasadan satın alınıp bu işleri yapanlara verilmesi halinde, malların piyasadan satın alınması sırasında, söz konusu malların ayrıca tevkifata tabi olmaması kaydıyla, tevkifat uygulanmayacaktır.

4- Yemek Servis ve Organizasyon Hizmetleri

Belirlenmiş alıcılara karşı ifa edilen her türlü yemek servis ve organizasyon hizmetlerinde, alıcılar tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı yapılacaktır.

Yemek servis hizmetleri, belirlenmiş alıcılar olarak sayılan idare, kurum ve kuruluşların personel, öğrenci, hasta, müşteri, misafir, yolcu sıfatı taşıyan kişilerin yemek ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapacakları hizmet alımlarını kapsamaktadır.

Buna göre, Milli Eğitim Bakanlığı’nın (İl veya İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerinin) taşımalı eğitim kapsamında öğrencilere verilen öğle yemeği (kumanya) alımlarında, yemeği hazırlayan ve/veya dağıtımını yapan yüklenicilere yapılacak ödemelerden KDV tevkifatı yapılacaktır. Bedelin kendi bütçe ödenekleri dışında bir kaynaktan karşılanması, örneğin Sosyal Yardımlaşma Vakfı tarafından karşılanması halinde de yemek (kumanya) alımıyla ilgili olarak tevkifat yapılması gerekir.

Yemeğin, tevkifat yapmakla sorumlu idare, kurum veya kuruluşlara ait bir yerde hazırlanması (pişirilmesi) veya tüketilmeye hazır halde temin edilmesi tevkifat uygulanmasına engel değildir.

Bazı şirketlerin üreterek pazarladıkları ve oluşturulan sisteme dahil işyerlerinde yeme-içme hizmeti teminine imkan veren yemek çeklerinin (karnelerinin-biletlerinin) bedeli üzerinden hesaplanan KDV, tevkifata tabi değildir. Ancak, yemek servis hizmetinin hizmeti alan idare, kurum veya kuruluşun bünyesinde ve doğrudan yemek çekini satan firma tarafından verilmesi halinde tevkifat uygulanacaktır.

Yemek servis hizmetinin, bu hizmetin verildiği mahallere (lokanta, restaurant ve benzeri yerlere) gidilmesi suretiyle alınması ve hizmete ait faturanın tevkifat yapmakla sorumlu sayılan idare, kurum ve kuruluşlar adına düzenlenmesi halinde de tevkifat kapsamında işlem tesis edilecektir.

Ayrıca otel, motel, tatil köyü ve benzeri konaklama tesislerinde, konaklama hizmetinden ayrı olarak verilen veya birlikte verilmekle beraber ayrı bir fatura ile belgelendirilen ya da aynı faturada ayrı olarak gösterilen durumlarda yemek servis hizmeti ile ilgili olarak tevkifat uygulaması kapsamında işlem yapılır.

Tevkifat yapmakla zorunlu olan idare, kurum ve kuruluşların kendi personeli marifetiyle hazırlanacak yemekler için piyasadan yiyecek maddeleri ve hazırlanacak yemekle ilgili çeşitli malzemeleri satın alması, bu kapsamda, tevkifata tabi değildir.

Ancak, bu kurum ve kuruluşların konser, fuar, kutlama, parti, kokteyl, davet, kongre, seminer, panel, tanıtım ve benzeri hizmet alımları (organizasyon) bu kapsamda tevkifata tabi tutulacaktır.

Söz konusu hizmetleri veren mükelleflerin, organizasyonun yapılacağı yeri (salon, otel ve benzeri) işletenlerden alacakları hizmetler tevkifat uygulaması kapsamında değildir. Bu durum, organizasyonu yapan firmaların, hizmet verdikleri idare, kurum ve kuruluşlar adına düzenledikleri faturalarda yer alan toplam tutar üzerinden tevkifat uygulanmasına engel değildir. www.ozdogrular.com

5- İşgücü Temin Hizmetleri: (Özel Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Dahil)

KDV mükellefleri ve belirlenmiş idare, kurum ve kuruluşlara faaliyetlerinin yürütülmesi ile ilgili işlemlerde kullanacakları işgücünün sağlanması şeklinde verilen hizmetlerde, (işgücü temin hizmeti alımlarında) alıcılar tarafından (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.

Gerçek veya tüzel kişiler faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin olarak ihtiyaç duydukları işgücünü, kendilerine hizmet akdi ile bağlı ücretli statüsünde hizmet erbabı çalıştırarak temin etmek yerine, alt işverenlerden veya bu alanda ya da başka alanlarda faaliyette bulunan diğer kişi, kurum, kuruluş veya organizasyonlardan temin etmektedirler. www.ozdogrular.com

Bu tür hizmetler, esas itibariyle, temin edilen elemanların, hizmeti alan işletmenin bilfiil sevk, idare ve kontrolü altında çalıştırılabilmesinin mümkün bulunduğu durumlarda tevkifat kapsamına girmektedir.

Bu şekilde ortaya çıkan hizmetlerde aşağıdaki şartların varlığı halinde tevkifat uygulanır.

-Temin edilen elemanların, hizmeti alana ücretli statüsünde hizmet akdiyle bağlı olmaması,

-Hizmeti alanın sevk, idare ve kontrolü altında çalıştırılması gerekmektedir.

Elemanların işletmenin mal ve hizmet üretimi safhalarından herhangi birinde çalıştırılması halinde, sevk, idare ve kontrolün hizmeti alan işletmede olduğu kabul edilecektir.

Dolayısıyla işgücü temin hizmetinin varlığının tespitinde; hizmetin ifasında kullanılan elemanların işgücü temin hizmetini veren firmanın bünyesinde bulunması ve ona hizmet akdiyle bağlı olması, hizmeti alanın sevk, idare ve kontrolü altında çalıştırılması gibi karineler göz önünde bulundurulacak, bu hususların varlığı, taraflar arasında bir sözleşme yapılmışsa bu sözleşmedeki hükümler veya sözleşmeye bağlı teknik şartnamedeki açıklamalar da dikkate alınarak tespit edilmesi gerekir.

İşgücü temin hizmeti veren mükellefin, söz konusu hizmeti bir başka mükelleften temin ettiği elemanları kullanarak sunması halinde, sadece kendisine verilen işgücü temin hizmetinde tevkifat uygulanacaktır. KDV mükellefleri ve belirlenmiş idare, kurum ve kuruluşlara verilen özel güvenlik ve koruma hizmetleri de işgücü temin hizmeti kapsamında tevkifat uygulamasına tabidir.

Buna göre, güvenlik hizmetleri sektöründe faaliyet gösteren işletmeler tarafından verilen;

- Sabotaj, yangın, hırsızlık, soygun, yağma, yıkma tehditlerine karşı caydırıcı ön tedbirleri alma,

-Tesis, alan, alış-veriş merkezi, bina, nakil vasıtaları, konut, işyeri, etkinlik, gösteri, toplantı, kutlama, tören, müsabaka, organizasyon ve benzerlerinin güvenliğini sağlama,

-Arama ve kurtarma, özel eğitimli şoför,

-Güvenlik sistemi oluşturma ve izleme, giriş çıkış kontrolü, güvenlik etütleri hazırlama, personel güvenlik tahkikatları yapma, araştırma, koruma,

-Güvenlik ve korumaya yönelik eğitim ve danışmanlık,

-Değerli evrak, nakit, koleksiyon, maden ve eşya gibi kıymetlerin bir yerden başka bir yere transferi,

-İkaz-ihbar, alarm izleme ve benzeri tüm hizmetler, işgücü temin hizmeti kapsamında (9/10) oranında KDV tevkifat uygulamasına tabidir.

Sadece özel güvenlik sistemlerinin kurulması bu kapsamda tevkifata tabi değildir. Ancak bu kurulumun yapım işlerinin özelliklerini taşıması halinde, yapım işleri kapsamda tevkifat uygulanır. www.ozdogrular.com

6- Yapı Denetim Hizmetleri

KDV mükellefleri ve belirlenmiş idare, kurum ve kuruluşlara verilen yapı denetim hizmetlerinde, alıcılar tarafından (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.

Tevkifatın kapsamına, yapı denetim firmalarınca verilen yapı denetim hizmetleri girmekte olup, su yapıları denetim hizmeti ve benzeri hizmetler de bu kapsamda değerlendirilecektir.

Tevkifat yapmakla sorumlu tutulanlara verilen yapı denetim hizmetlerinde bedelin kamu kurumları aracılığıyla ödenmesi halinde tevkifat, hizmeti satın alan ve adına yapı denetim hizmeti faturası düzenlenen tarafından uygulanacaktır. Kamu kurumları tarafından bizzat satın alınmayan yapı denetim hizmetlerine ilişkin bedellerin, bunlar adına açılan hesaplardan ödenmesi nedeniyle sorumlu sıfatıyla KDV tevkifatı yapmaları söz konusu değildir. www.ozdogrular.com

Arsa karşılığı inşaat işlerinde, hizmet bedeli müteahhit tarafından ödenmekle birlikte yapı denetim hizmetine ait fatura ilgili mevzuatı gereğince inşaat ruhsat sahibi (arsa sahibi) adına düzenlendiğinden, inşaat ruhsat sahibinin mükellefiyet durumuna göre işlem yapılacaktır. Ruhsat sahibinin KDV mükellefi veya belirlenmiş alıcılardan olması halinde tevkifat uygulanacak aksi halde tevkifat yapılmayacaktır.

7- Fason Olarak Yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon İşleri, Çanta ve Ayakkabı Dikim İşleri ve Bu İşlere Yapılan Aracılık Hizmetleri

KDV mükellefleri ve belirlenmiş idare, kurum ve kuruluşlara yapılan fason tekstil ve konfeksiyon işleri,  fason çanta ve ayakkabı dikim işleri ile aşağıda belirtilen aracılık hizmetlerinde, alıcılar tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır. Tevkifat kapsamına;

-Deriden mamul giyim eşyalarına ilişkin fason işler de dahil olmak üzere fason tekstil ve konfeksiyon işleri (perde, halı, mobilya kumaşı ve örtüsü, havlu, oto koltuk kumaşı, çuval ve benzerleri ile bunların imalinde kullanılacak iplik veya kumaşa verilen fason hizmetler dahil),

-Fason çanta, kemer, cüzdan ve benzerleri ile ayakkabı (terlik, çizme ve benzerleri dahil) dikim işleri (söz konusu malların dikimi dışında tadil ve onarım şeklinde ortaya çıkan hizmetler hariç)

-Bu işlerle ilgili aracılık hizmetleri girmektedir.

Terziler tarafından, KDV mükellefleri ve belirlenmiş idare, kurum ve kuruluşlara verilen dikim, tadil, onarım şeklindeki hizmetler de tevkifat uygulaması kapsamındadır.

Fason imalatın şartı, imal edilecek mal ile ilgili ana hammadde başta olmak üzere hammaddelerin fason iş yaptıranlarca temin edilmesidir. Bu çerçevede, tekstil ve konfeksiyon sektöründeki boya, apre, baskı ve kasarlama işlerinde, boya ve kimyevi maddelerin işi yaptıranlar tarafından temin edilip, bu işleri yapanlara verilmesi halinde tevkifat uygulanacak; boya ve kimyevi maddelerin bu işleri yapanlar tarafından temin edilip kullanılması halinde tevkifat yapılmayacaktır.

Ütüleme, çözgü, haşıl, dikim, kesim, kapitone, tıraşlama, zımpara, şardon, yakma, ram, nakış ve benzeri bütün işler tevkifat uygulamasına tabidir. Ancak, bu işler boya, baskı, apre ve kasarlama işlerinin bir unsuru veya tamamlayıcısı olarak onlarla birlikte yapılıyorsa, aynı faturada gösterilmeleri kaydıyla bu işler tevkifat uygulaması bakımından boya, baskı, apre ve kasarlama hizmetleri gibi işlem görecektir.

Fason olarak yapılan yıkama ve kurutma işlerinde de yardımcı malzemelerin işi yaptıranlar tarafından temin edilip bu işleri yapanlara verilmesi halinde tevkifat uygulanacaktır. Presleme işinin yıkama ve kurutma işlerinin bir unsuru veya tamamlayıcısı olarak birlikte yapılması ve aynı faturada gösterilmesi halinde tevkifata tabidir. Presleme işinin yıkama ve kurutma işinden ayrı olarak yapılması durumunda tevkifat uygulanmayacaktır.

Fason olarak yaptırılan kapitone işlerinde astarın üzerine sadece elyaf veya elyafla birlikte tül veya tela tatbik edilmektedir. Sadece elyaf tatbik edilen hallerde elyafın, elyaf ile birlikte tül veya telanın tatbik edildiği hallerde elyaf ile tül veya elyaf ile telanın fason iş yaptıranlar tarafından temin edilip fason iş yapanlara astar ile birlikte verilmesi halinde tevkifat uygulanacak, astar hariç yukarıda sayılanların fason iş yapanlarca temin edilip kullanılması halinde ise tevkifat uygulanmayacaktır.

Bilindiği gibi, fason işlerde mamul bir bütün olarak imal ettirilebileceği gibi, üretim aşamaları itibariyle kısmi olarak fason iş yaptırılması da mümkündür. Buna göre, bir konfeksiyon firmasının pazarlayacağı gömleklerin kumaşını, kesimini, dikimini ayrı ayrı firmalara fason olarak yaptırması halinde, her bir kısmi iş tevkifat uygulaması kapsamına girmektedir.

Fason iş yapanların, başkalarına fason iş yaptırmaları, her iki fason iş bakımından tevkifat uygulamasına engel değildir.

Ayrıca, imal edip pazarladığı pantolonların bir kısmını fason olarak imal ettiren bir mükellef, aynı zamanda ihracatçı firmalara fason olarak erkek takım elbisesi imal ediyorsa, fason yaptırdığı pantolonlar için kendisi tevkifat uygulayacak, ihracatçıya yaptığı fason takım elbiseler için ise ihracatçı tarafından tevkifat uygulanacaktır.

Fason olarak yapılan işlerde, fason işi yapanlar tarafından kullanılan iplik, fermuar, düğme, tela, astar ve benzeri her türlü yardımcı madde ve malzemeler, fason hizmet bedeline dahil edilecektir. Fason iş için kullanılan bu madde ve malzemelerin ayrı fatura edilmesi söz konusu değildir.

Fason işlerle ilgili aracılık hizmetleri aşağıdaki açıklamalar çerçevesinde tevkifata tabidir.

Uygulamada bazı KDV mükellefleri;

-Fason iş yaptıracak olanlara, fason iş yapacak işletmeleri,

-Fason iş yapacak işletmelere, fason iş yaptıracak olanları temin etmek suretiyle aracılık hizmeti vermektedirler. Bu hizmetlerde aracı firmanın fason işle ilgili bir sorumluluğu bulunmamakta, sadece tarafları bir araya getirmektedir. Bu aracılık hizmetleri tevkifata tabidir. Fason yapılmak üzere alınan işin tamamen başka firmalara fason olarak yaptırılması halinde de her iki aşamada tevkifat uygulanacaktır.

8-  Turistik Mağazalara Verilen Müşteri Bulma/Götürme Hizmetleri

KDV mükelleflerine turizm acentesi, rehber ve benzerlerince verilen müşteri bulma hizmetlerinde alıcılar tarafından (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.

Turizm acentesi, rehber ve benzerlerinin turist kafilelerini alışveriş etmeleri için belirli dükkânlara/ mağazalara götürmeleri karşılığında bu işletmelerden aldıkları komisyonlar genel oranda katma değer vergisine tabidir. Bu kapsamdaki komisyon ve benzeri ödemeleri yapan işletmeler tarafından komisyon tutarına ait KDV üzerinden (9/10) oranında tevkifat uygulanacaktır www.ozdogrular.com

9- Spor Kulüplerinin Yayın, Reklam ve İsim Hakkı Gelirlerine Konu İşlemleri

Profesyonel spor kulüplerince (şirketleşenler dahil) KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılara yapılan ve aşağıda kapsamı belirtilen işlemlerde, (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır. Daha önce tam tevkifat kapsamında olan bu işlemler, 01.05.2012 tarihinden itibaren kısmi tevkifat kapsamına alınmıştır.

Profesyonel spor kulüpleri (şirketleşenler dahil);

-Sponsorluk yoluyla veya reklâm almak (reklam alanları ve panolarının kiralanması dahil) suretiyle reklâm gelirleri,

-Spor müsabakalarının veya kulüple ilgili faaliyetlerin yayınlanması suretiyle yayın geliri,

-Toplumsal şans oyunları ve diğer faaliyetlerde kulüp isminin kullanılmasına izin verilmesinden dolayı isim hakkı geliri elde etmektedirler. Spor kulüplerinin genel oranda katma değer vergisine tabi olan bu gelirlerine konu işlemleri nedeniyle hesaplanan verginin 9/10’u işlemin muhatapları (Reklâm hizmeti alanlar, yayın faaliyetini gerçekleştirenler, isim hakkını kullananlar vb.) tarafından tevkifata tabi tutulması gerekmektedir.

10- Temizlik, Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri

KDV mükellefleri ve belirlenmiş idare, kurum ve kuruluşlara verilen temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmetlerinde, alıcılar tarafından (7/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır. Sorumlu tayin edilen alıcılara, KDV mükellefleri 01.05.2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere eklenmiştir. www.ozdogrular.com

Temizlik hizmetleri sektörünün yaygın olarak sunduğu hizmetler;

-Bina temizliği,

-Sokak temizliği,

-Sağlık kuruluşlarının hijyenik temizliği ve hastane atıklarının toplanması ve imhası,

-Çöp toplama ve toplanan çöplerin imhası,

-Park ve bahçeler ile mezarlık alanlarının temizliği,

-Haşere mücadelesi,

-Demiryolu ve kara nakil vasıtalarının temizliği ve benzeri işlerden oluşmakta olup, bu işler tevkifat uygulaması kapsamındadır.

Bina temizliğine; binaların müştemilat ve eklentileri dahil iç ve dış cephesinin temizliği ile her türlü mefruşatının (halı, perde, koltuk, süs eşyası vb.) bina içinde veya dışında yaptırılan temizliği dahildir.

Ayrıca havlu, çarşaf, elbise, çamaşır gibi eşyaların temizlettirilmesi veya yıkattırılması da temizlik hizmetleri kapsamında tevkifata tabi olacaktır. Ancak, temizlik işlerinde kullanılacak deterjan, süpürge gibi alet-edevat ve sarf malzemelerinin satın alınması sırasında tevkifat uygulanmayacaktır.

Sorumlu tayin edilenlerin park, bahçe ve mezarlık alanları ile bulvar, refüj, göbek, rekreasyon alanları ve havuzların bakımı, bitkilendirilmesi, sulanması, haşere mücadelesi, sokak hayvanlarının toplanması-ıslahı ve benzerlerine ilişkin hizmet alımları, çevre ve bahçe bakım hizmetleri kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır. www.ozdogrular.com

11- Servis Taşımacılığı Hizmeti

KDV mükellefleri ve belirlenmiş idare, kurum ve kuruluşların, aşağıda kapsamı belirlenen taşımacılık hizmet alımları, 01.05.2012 tarihinden geçerli olmak üzere, (5/10) oranında KDV tevkifat uygulamamsı kapsamına alınmıştır.

Buna göre, tevkifat kapsamına alınan servis taşımacılığı hizmetlerine personel, öğrenci, müşteri ve benzerlerinin belirli bir güzergah dahilinde taşınması amacıyla ihdas ettikleri servis hizmetlerine ilişkin olarak yaptıkları taşımacılık hizmeti alımları girmektedir.

Söz konusu hizmetin, tahsis edilmiş özel plakalı araçlar ile yapılıp yapılmaması tevkifat uygulaması kapsamında işlem tesisine engel değildir. Servis hizmetinin, personel veya öğrencilerin (veya velilerin) kendi aralarında anlaşmak suretiyle doğrudan taşımacı ile sözleşme yapılması/anlaşılması suretiyle sağlanması halinde, esas olarak hizmete ait faturaların servis hizmetinden yararlanan personel, öğrenci (veya velisi) adına düzenlenmesi gerektiğinden, tevkifat uygulanmaz. Ancak, faturanın tevkifat yapmakla sorumlu tutulanlar adına düzenlenmesi halinde tevkifat uygulaması kapsamında işlem tesis edilecektir.

12- Her Türlü Baskı ve Basım Hizmetleri

Belirlenmiş idare, kurum ve kuruluşlara ifa edilen baskı ve basım hizmetleri, 01.05.2012 tarihinden geçerli olmak üzere, (5/10) oranında KDV tevkifat kapsamına alınmıştır.

Buna göre, getirilen bu uygulamada, sorumlu tayin edilen alıcılara verilecek kitap, ansiklopedi, risale, dergi, broşür, gazete, bülten, basılı kağıt, katalog, afiş, poster, dosya, klasör, matbu evrak, makbuz, kartvizit, antetli kağıt, zarf, bloknot, defter, ajanda, takvim, her çeşit belge ve sertifika, davetiye, mesaj ve tebrik kartı, etiket, ambalaj, test gibi süreli veya süresiz yayınlar ile diğer ürünlerin her türlü (cd, vcd, dvd gibi baskılar dâhil) baskı ve basımı hizmeti ile bunların veya sorumlu tayin edilenler tarafından kullanılan her çeşit evrakın ciltlenmesine ilişkin hizmetler bu bölüm kapsamında tevkifata tabi tutulacaktır.

Üretimde kullanılacak kâğıt, boya ve benzeri ham ve yardımcı maddelerin siparişi veren alıcı tarafından temin edilmesi veya edilmemesi tevkifat uygulamasına engel değildir.

Ayrıca, söz konusu işlemler hizmet niteliğinde olduğundan, baskısı yapılmış ve piyasada satışa sunulmuş hazır haldeki ürünlerin doğrudan alımında tevkifat uygulanmayacaktır. Ancak, hizmetin veya faaliyetin gerektirdiği kırtasiye, basılı kağıt, defter ve benzeri malların alımı, hizmet bedeline dahil edilerek tevkifata tabi tutulması gerekir. www.ozdogrular.com

13- Belirlenenlerin Dışındaki Hizmetler

KDV mükellefleri tarafından, 5018 sayılı Kanuna ekli cetveller kapsamındaki idare, kurum ve kuruşlara ifa edilen ve tevkifat yapılacak işlemler içinde sayılmayan diğer bütün hizmet ifalarında söz konusu idare, kurum ve kuruşlar tarafından (5/10) oranında KDV tevkifatı uygulanması öngörülmüştür.

Buna göre, 01.05.2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, KDV mükellefleri tarafından 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruşlara ifa edilen ve ismen sayılmayan diğer tüm hizmetler tevkifat uygulaması kapsamındadır. (KDV mükellefleri tarafından belirtilen kurum ve kuruluşlara verilen eğitim ve kiralama hizmetleri bu kapsamda değerlendirebilir.) www.ozdogrular.com

F- KISMİ TEVKİFAT UYGULANACAK TESLİMLER

1- Külçe Metal Teslimleri

Aşağıda kapsamı belirtilen külçe metallerin, KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılara tesliminde, (7/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.

Hurda metallerden elde edilenler dışındaki bakır, çinko ve alüminyum külçelerinin ithalatçılar ve ilk üreticiler (cevherden üretim yapanlar) tarafından yapılan teslimlerinde tevkifat uygulanmayacak, bu safhalardan sonraki el değiştirmelerde ise tevkifat uygulanacaktır. Hurda metalden elde edilen külçelerin ithalatçıları ve üreticileri tarafından tesliminde ise tevkifat uygulanacaktır.

İthalatçılar tarafından yapılacak teslimlerde, satıcı (ithalatçı) tarafından düzenlenecek faturada, ”Teslim edilen mal doğrudan ithalat yoluyla temin edildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına ve ithalata ilişkin fatura ve gümrük beyannamesi bilgilerine yer verilecektir. Cevherden üretim yapanların düzenleyeceği faturada ”Teslim edilen mal firmamızca cevherden üretildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına yer vermek suretiyle tevkifat uygulanmaksızın işlem yapabileceklerdir.

Tevkifat kapsamına, her türlü hurda metallerden elde edilen külçeler ile hurda metallerden elde edilenler dışındaki bakır, çinko ve alüminyum külçelerinin teslimi girmektedir. Buna göre slab, billet (biyet), kütük ve ingot teslimleri de bu uygulama bakımından külçe olarak değerlendirilecektir. Belirtilen bu metallerin, alışlarında tevkifat uygulanıp uygulanmadığına ve silisyum, magnezyum, mangan, nikel, titan gibi maddeler ihtiva edip etmediklerine bakılmaksızın, külçe, slab, biyet, kütük ve ingot haline getirilmiş şekilde satışında KDV tevkifatı uygulanacaktır[17].

2- Bakır, Çinko ve Alüminyum Ürünlerinin Teslimi

Bakır ve alaşımlarından[18], çinko ve alaşımlarından, alüminyum ve alaşımlarından mamul, aşağıda belirtilen ürünlerin, KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılara teslimi, (7/10) oranında KDV tevkifatına tabidir. Bunların, ilk üreticileri (cevherden üretim yapanlar) ile ithalatçıları tarafından tesliminde tevkifat uygulanmayacak, sonraki safhaların teslimleri ise tevkifata tabi olacaktır.

İthalatçılar tarafından yapılacak teslimlerde, satıcı (ithalatçı) tarafından düzenlenecek faturada “Teslim edilen mal doğrudan ithalat yoluyla temin edildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına ve ithalata ilişkin fatura ve gümrük beyannamesi bilgilerine yer verilecektir. Cevherden üretim yapanlar ise düzenlenecek faturada “Teslim edilen mal firmamızca cevherden üretildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına yer vermek suretiyle tevkifat uygulanmaksızın işlem yapılacaktır.

Tevkifat kapsamına, bakır, çinko, alüminyum ve bunlarına alaşımlarından mamul; anot, katot, granül, filmaşin, profil, levha, tabaka, rulo, şerit, panel, sac, boru, pirinç çubuk, lama, her türlü tel ve benzerleri girmektedir. Profilin boyanmış veya kaplanmış olması, bunların tesliminde tevkifat uygulanmasına engel değildir.  Bu durumda, profilin boyanması veya kaplanmasına ilişkin fason eloksal işçiliği tevkifat kapsamında olmayacaktır. www.ozdogrular.com

Bakır, çinko ve alüminyum telin; plastik, cam, kâğıt, emaye, vernik ve benzeri izolasyon malzemeleri ile kaplanması suretiyle elde edilen “izoleli iletken” teslimleri tevkifata tabi tutulmayacaktır.

Ayrıca, söz konusu metal ve alaşımlarından imal edilen nihai ürünler ile bunların kesme, sıyırma, kıvırma, kaynak, bükme, vida yeri delme-açma ve benzeri şekillerde işlenmesi sonucu elde edilen yarı mamul ve mamul mahiyetindeki malların teslimleri tevkifata tabi değildir.

Buna göre, bakır, çinko, alüminyum ve bunların alaşımı metallerden elde edilen meşrubat kutusu, otomobil parçası, havalandırma kanal borusu, pano, çerçeve, kapı, kapı kolu, mahya, alüminyum folyo, köşebent, vida, somun, vida soketi, dübel, kilit, çivi, kepenk taşı, flanş, maşon, dirsek, bek, kanca, menteşe, aksesuar ve benzerlerinin teslimi tevkifata tabi olmayacaktır.

3- Hurda ve Atik Teslimi

Bilindiği gibi, metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının teslimi KDV Kanunun 17/4-g maddesi gereğince katma değer vergisinden istisnadır. Ancak, bu malların teslimi ile ilgili olarak aynı Kanun’un 18/1 maddesine göre[19] istisnadan vazgeçilmesi mümkün bulunmaktadır. İstisnadan vazgeçenlerin metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının tesliminde, KDV mükellefleri ve sorumlu olarak belirlenmiş alıcılar tarafından (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır. www.ozdogrular.com

Hurda kavramı; her türlü metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurdasını, bunların hurda halindeki karışımlarını, aynen veya onarılmak suretiyle üretim amaçlarına uygun olarak kullanılamayacak haldeki metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam karakterli her türlü ham, yarı mamul ve mamul maddeyi ifade etmektedir. Hurda kavramının işaret edilen genel anlamı çerçevesinde;

-Demir, bakır, alüminyum, pirinç, kurşun, teneke, çelik, çinko, pik, sarı, bronz, nikel, kızıl, lehim, mangan-tutya, antimon ve benzeri her türlü metaller,

-Bu metallerin alaşım, bileşim ve cürufları,

-İmalathane ya da fabrikalarda imalat sırasında ortaya çıkan metal kırpıntı, döküntü ve talaşlar ile standart dışı çıkan metal ürünler,

-İzabe tesislerinden çıkan standart dışı metal hammaddeler, yarı mamuller, hadde bozukları ve benzerleri “hurda metal” olarak kabul edilecektir.

Ayrıca, hurda veya atık niteliğindeki; her türlü kâğıt, karton, mukavva, kauçuk, plastik ile bunların kırpıntıları, naylon, lastik kırıkları, cam şişe, kavanoz, otomobil ve pencere camları, cam kırıkları teslimleri de tevkifat uygulaması kapsamındadır. Tamir ve bakımdan sonra aynı amaçla kullanılması mümkün olan kullanılmış metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam esaslı eşya teslimlerinde tevkifat uygulanmaz.

Buna göre, hurda olarak tabir edilen bir jeneratör, bobinleri sarılıp tamir ve bakımdan sonra yeniden jeneratör olarak kullanılacak hale getirilip tesliminde tevkifat uygulanmayacaktır.

Ayrıca, hurda akü ve pilin belirli bir işlemden geçirildikten sonra tekrar kullanılabilir duruma gelmesinin mümkün olması halinde, bu teslimde istisna veya tevkifat uygulanmayacaktır.

Bilindiği gibi, hurda metal kapsamında değerlendirilebilmesi için, ekonomik ömrünü doldurmuş araç-gereç ve iş makinelerinin hurda olarak satılması ve satış sonunda alıcının bunları, hurda olarak değerlendirmesi gerekmektedir.

Aynen veya onarılmak suretiyle üretim amaçlarına uygun olarak kullanılacak durumda olanların teslimi tevkifat kapsamında değerlendirilmeyecektir. İlgili mevzuat çerçevesinde hurdaya ayrılmak suretiyle trafikten çekilmeleri nedeniyle teslimleri KDV Kanunun 17/4-g maddesi uyarınca vergiden müstesna olan motorlu kara taşıtlarının tesliminde de aynı şekilde işlem yapılacaktır.

Hurda gemilerden yapılan sökümler sonrası teslimlerde de yukarıdaki açıklamaya göre hareket edilecektir. Buna göre, gemi söküm işlerinde hurda gemilerin sökülmesi sonunda elde edilen metal aksam (pervane, motor, telsiz, radyo-teyp, uydu alıcısı vb.) aynı amaçla kullanılmak üzere satılıyorsa alıcılar tarafından KDV tevkifatı yapılmayacaktır. Söz konusu aksamın kullanılamaz durumda olması halinde ise bunların sökenler tarafından tesliminde ve sonraki safhalarda tevkifat uygulanacaktır. Aynı şekilde, hurda gemilerden sökülen sac aksamın, sökenler tarafından tesliminde ve sonraki safhalarda el değiştirmelerinde de tevkifat uygulanacaktır. www.ozdogrular.com

4- Metal, Plastik, Lastik, Kauçuk, Kâğıt ve Cam Hurda ve Atıklardan Elde Edilen Hammadde Teslimi

KDV mükellefleri tarafından aşağıda belirtilen ürünlerin, KDV mükellefleri ve sorumlu olarak belirlenmiş alıcılara tesliminde, (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.

Söz konusu ürünlerin teslimleri, KDV Kanunun 17/4-g maddesi kapsamında olmayıp, genel oranda (%18) katma değer vergisine tabi bulunmaktadır. Bunların, ithalatçıları tarafından tesliminde tevkifat uygulanmayacak, sonraki safhaların teslimleri ise tevkifata tabi olacaktır. İthalatçılar tarafından yapılacak teslimlerde, satıcı (ithalatçı) tarafından düzenlenecek faturada “Teslim edilen mal doğrudan ithalat yoluyla temin edildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına ve ithalata ilişkin fatura ve gümrük beyannamesi bilgilerine yer verilecektir.

Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurda ve atıklarının çeşitli işlemlerden geçirilip işlenmesi sonucunda elde edilen ve genellikle hurda ve atık niteliklerini kaybederek metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam esaslı malzeme imalatında hammadde olarak kullanılan mamul niteliğindeki kırık, çapak, toz, granül ve benzeri ürünlerin teslimi tevkifat uygulaması kapsamındadır.

5- Pamuk, Tiftik, Yün, Yapağı İle Ham Post ve Deri Teslimleri

KDV mükellefleri tarafından aşağıda belirtilen malların, KDV mükellefleri ve sorumlu olarak belirlenmiş alıcılara tesliminde, (9/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır. www.ozdogrular.com

Mal ve hizmetlere uygulanacak KDV oranlarını belirleyen 2007/13033 sayılı BKK[20]  eki (II/B) listenin 1 ve 2 sıraları kapsamına giren ürünlerin teslimi tevkifat uygulaması kapsamındadır.

Buna göre, kütlü ve elyaf pamuk, linter pamuk, pamuk lifi döküntüleri, natürel veya tops haldeki tiftik, yün ve yapağı ile Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 41.01 pozisyonundaki sığır ve atların, 41.02 pozisyonundaki koyun ve kuzuların (astragan veya karakul, persaniye, breitschwanz ve benzerleri, Hint, Çin, Moğolistan ve Tibet kuzuları hariç), 41.03 pozisyonundaki keçi ve oğlakların (Yemen, Moğolistan ve Tibet keçi ve oğlakları hariç) ham post ve derilerinin tesliminde tevkifat uygulanacaktır.

6- Ağaç ve Orman Ürünleri Teslimi

KDV mükellefleri ve sorumlu olarak belirlenmiş alıcıların, aşağıda belirtilen ürün, artık, talaş ve kırpıntı alımları, 01.05.2012 tarihinden geçerli olmak üzere, (9/10) oranında KDV tevkifat uygulanması kapsamına alınmıştır.

Söz konusu malların ithalatçıları tarafından teslimi tevkifata tabi değildir. Buna göre, ithalatçılar tarafından yapılacak teslimlerde, satıcı (ithalatçı) tarafından düzenlenecek faturada “Teslim edilen mal doğrudan ithalat yoluyla temin edildiğinden tevkifat uygulanmamıştır.” açıklamasına ve ithalata ilişkin fatura ve gümrük beyannamesi bilgilerine yer verilecektir. www.ozdogrular.com

Tevkifat kapsamına, ağaç işleme endüstrisinde kullanılan ve ilk madde-malzeme niteliğinde olan her türlü ağaç, tomruk, odun ile bunların önceden belirlenmiş ölçülerde biçilmesiyle elde edilen inşaatlık, doğramalık, marangozluk, mobilyalık ve benzeri kereste, mobilya ve kereste imalatı sonucu ortaya çıkan kırpıntı, çıta ve benzeri imalat artıkları ile odun artığı talaş teslimleri girmektedir. Ayrıca, tevkifat kapsamındaki ürünlerin ticaretinde, bu ürünlerin hem alışında ve hemde satışında tevkifat yapılacaktır.

Öte yandan, tomruk, odun, kereste, kırpıntı, atık vb. mahiyetinde olmayan; mobilya, kapı-pencere doğraması, döşeme malzemesi, sunta, levha, mdf, rabıta, lambri, süpürgelik ve benzeri ürünlerin tesliminde tevkifat uygulanmayacaktır.

Görüldüğü üzere, ağaç endüstrisinde ilk madde ve malzeme olarak kullanılan ağaç, tomruk, odun ve kereste[21] alımları tevkifata tabi olup, bunlardan elde edilen nihai ürünler tevkifat kapsamı dışındadır. Buna göre, mobilya ve diğer ağaç ürünlerin imalatında kullanılmak üzere kereste alımı tevkifata tabi olmasına rağmen, keresteden imal edilen mobilya ve diğer ürünlerin satışında tevkifat uygulanmayacaktır. Odunun sunta ve kağıt imalinde kullanılmak üzere alımı tevkifata tabi olmasına rağmen, yakacak olarak kullanılmak üzere alımı tevkifata tabi değildir. Ayrıca, keresteden imal edilen paletler, kasalar, sandıklar ve inşaatta kullanılmak üzere biçilmiş doğrama ve ağaç direkler alımında tevkifat uygulanmayacaktır.

Ayrıca, ağaç işleme endüstrisinde kullanılan her türlü ağaç, tomruk ve kerestenin, belirlenmiş alıcılar içinde yer alan Orman İşletme Müdürlüğünden, teslimleri vergiden istisna olan küçük çiftçilerden ve ithalatçılardan alımında tevkifat uygulanmayacaktır. www.ozdogrular.com

G- KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASINA İLİŞKİN ORTAK HUSUSLAR

1- Tevkifat Uygulamasında Sınır

Sorumlu olarak tayin edilmiş idare, kurum ve kuruluşların, kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki teslim ve hizmetlerinde hesaplanan KDV, alıcıların durumuna bakılmaksızın, tevkifata tabi değildir. Ancak bu durum, profesyonel spor kulüplerince (şirketleşenler dahil) sorumlu olarak belirlenmiş alıcılara yapılan teslim ve hizmetlerde geçerli değildir.

Ayrıca, KDV Kanunun 11/1-c ve geçici 17.maddeleri kapsamındaki[22] teslimlerde ve KDV Kanunu uyarınca KDV’den istisna olan teslim ve hizmetlerde tevkifat uygulaması söz konusu değildir.

Buna göre, Gelir Vergisi Kanununa göre gerçek usulde vergiye tabi olmayan bir çiftçi tarafından yapılan yün ve yapağı teslimleri, KDV Kanunun 17/4-b maddesi uyarınca vergiden istisna olduğundan, bu işleme ait bedel üzerinden KDV hesaplanmayacak ve dolayısıyla tevkifat yapılmayacaktır.

Kısmi tevkifat uygulaması kapsamına giren her bir işlemin KDV dahil bedeli 1.000 TL’yi aşmadığı takdirde, hesaplanan katma değer vergisi tevkifata tabi tutulmayacaktır. Sınırın aşılması halinde ise tutarın tamamı üzerinden tevkifat yapılması gerekir.

Ancak, tespit edilen tutarı aşan işlemlerde KDV tevkifatı zorunluluğundan kaçınmak amacıyla bedel parçalara ayrılamayacak, aynı işleme ait bedellerin toplamı dikkate alınarak bu sınırın aşılması halinde tevkifat yapılacaktır. Sınır aşılmadığından dolayı tevkifat uygulanmayan mükelleften, daha sonraki tarihte sınırı aşan bir alım yapılması halinde, sınırın aşıldığı alım için tevkifat yapılacak, önceki alım için herhangi bir işlem yapılmayacaktır. www.ozdogrular.com

Tevkifat zorunluluğundan kaçınmak amacıyla, birden fazla fatura düzenlenmek suretiyle bedelin parçalara bölündüğünün tespiti halinde vergi dairelerince, bütünlük arzettiği anlaşılan alımların toplamının yukarıda belirtilen sınırı aşıp aşmadığına bakılarak gerekli işlemler yapılacaktır.

2- Belge Düzeni

Tevkifata tabi işlemler dolayısıyla satıcılar tarafından düzenlenecek belgelerde, aşağıda belirtilen bilgilerin bulunması gerekir.

Bu fatura satıcı açısından, işlem bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisine tevkifat uygulandığını tevsik eden belge mahiyetini de taşımaktadır. Faturaya, borçlanılan miktar olarak rakam ve yazı ile tevkifattan sonra kalan tutarın yazılması gerekir. www.ozdogrular.com

 Tevkifata tabi tutulan işlemlerle tevkifat uygulaması kapsamında bulunmayan işlemlerin birlikte yapılması halinde bu işlemlerin tek fatura ile belgelendirilmesi mümkündür. Bu durumda, tevkifata tabi işlem bedeli ve bu bedel üzerinden hesaplanan KDV ile tevkif edilen KDV tutarı fatura üzerinde ayrıca gösterilecektir. Bu şekilde yapılan faturalamalarda da tevkifat uygulaması kapsamındaki işlem bedelinin KDV dahil tutarının alt sınırı aşıp aşmadığı dikkate alınacak, aşmıyorsa tevkifat uygulanmayacaktır.

3- Beyannamenin Düzenlenmesi

a- Alıcıların Beyanı

Tevkifata tabi tutulan katma değer vergisi, alıcılar tarafından (Genel bütçeli idareler hariç) işlemin vuku bulduğu tarihi içine alan vergilendirme dönemine ait 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

Tevkifat kapsamındaki alımlara ait bedellerin genel bütçe ödenekleri dışından karşılanması durumda da genel bütçeli idareler tarafından tevkif edilen vergiler, vergi sorumlularına ait 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilip ödenecektir. www.ozdogrular.com

KDV Kanunun 9/1. maddesi kapsamında sorumlu tayin edilenlerin, sorumlu sıfatıyla beyan edip ödemeleri gereken vergilerin beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde, bu vergi tutarının ikmalen veya resen tarh edilerek vergi ziyaı cezası kesilmesi ve gecikme faizi[23] hesaplanması gerekmektedir. Sorumlu sıfatıyla beyan edilmeyen tutarın 1 No.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yapılmamış olması bu şekilde işlem tesis edilmesine engel değildir.

Sorumlu sıfatıyla beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen KDV tutarının, satıcı tarafından beyan edilmiş olması halinde sorumlu adına yapılacak tarhiyatta vergi aslı aranmayacaktır.

Sorumlu tarafından beyan edilip ödenmesi gerekirken satıcı tarafından beyan edilen verginin ödenmiş olması halinde, bu verginin normal vade tarihinden ödendiği tarihe kadar; söz konusu verginin ödenmemiş olması halinde ise normal vade tarihinden yapılacak tarhiyatın tahakkuk tarihine kadar gecikme faizi uygulanacaktır. www.ozdogrular.com

b- Satıcıların Beyanı

Kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki işlemler, ilgili dönem 1 No.lu KDV Beyannamesinin “Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler” ile “Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” tablolarında beyan edilir.

H- DÜZELTME İŞLEMLERİ

Tevkifat kapsamına alınan işlemlerde ortaya çıkan mal iadeleri ve matrah değişiklikleri ile ilgili olarak aşağıda açıklanan şekilde işlem yapılacaktır. www.ozdogrular.com

1- Mal İadeleri

Mal iadelerinde düzeltme, işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tevkifata tabi tutulmayan kısmı üzerinden gerçekleştirilecektir.

Tevkifat uygulaması kapsamında bulunan hizmetlerde düzeltme, ifa edilen hizmetin iadesi söz konusu olmayacağından, faturanın hizmetin ifasından önce düzenlendiği durumlarda hizmetten tamamen vazgeçilmesi ya da hizmetin sözleşme şartlarına uygun olarak gerçekleştirilmemesi nedeniyle işlemin matrahında bir değişiklik meydana gelmesi halinde yapılabilecektir. www.ozdogrular.com

2- Matrahta Değişiklik Olması

Fiyat farkı, kur farkı ve benzeri nedenlerle tevkifata tabi işlemin bedelinde sonradan bir artışın ortaya çıkması halinde, bu artış ile ilgili olarak fatura düzenlenerek KDV hesaplanacak ve hesaplanan KDV üzerinden (tevkifat alt sınırı dikkate alınmaksızın) tevkifat uygulanması gerekir. Bu şekilde işlem yapılabilmesi için fiyat farkı, kur farkı ve benzerinin ait olduğu asıl işleme ait KDV dahil bedelin tevkifat alt sınırını geçmiş ve tevkifata tabi tutulmuş olması gerekmektedir.

Alıcı lehine, ödemenin yapıldığı tarihte kur farkı oluşması halinde ise kur farkı tutarı üzerinden alıcı tarafından satıcıya bir fatura düzenlenerek, teslim ve hizmetin yapıldığı tarihteki oran üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir. Böylece, matrahta oluşan azalma tutarı, tevkifata tabi tutulmayan KDV tutarı ile birlikte, satıcı tarafından alıcıya iade edilecektir. Ayrıca, söz konusu KDV tutarı alıcı tarafından 1 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilecektir.

Malların kısmen iade edilmesi, hizmetin bir kısmının tamamlanmaması, malların ve hizmetin sözleşmede belirtilen evsafa uymaması ve benzeri nedenlerle tevkifata tabi işlem bedelinde sonradan bir azalma meydana gelmişse, azalma miktarı ile ilgili olarak yukarıda açıklanan mal iadelerine ilişkin esaslara göre işlem yapılacaktır. www.ozdogrular.com

3- Fazla veya Yersiz Tevkif Edilen Vergilerin İadesi

Bilindiği gibi, 116 Seri No.lu KDV genel Tebliği’nde[24],fazla veya yersiz hesaplanan verginin düzeltilmesi ve iadesi yeniden belirlenmiş ve böylece gerek satıcı gerekse alıcı nezdinde işlemin KDV uygulanmadan önceki hale getirilmesi esası benimsenmiştir. Buna göre, fazla veya yersiz tevkif edilerek ödenen vergi bulunması halinde, gerek alıcı gerekse satıcının beyanlarının düzeltilmesi suretiyle işlemin tevkifat uygulanmadan önceki hale döndürülmesi gerekir.

Fazla veya yersiz tevkif edilen vergi öncelikle tevkifatı yapan alıcı tarafından satıcıya iade edilecektir. Alıcının, fazla veya yersiz tevkif ettiği KDV tutarını satıcıya ödediğini gösterir belge ve satıcının düzeltmeyi yaptığını gösterir vergi dairesi yazısı ile birlikte başvurması halinde, fazla veya yersiz tevkif edilen vergi, bu vergiyi beyan ederek ödeyen alıcıya iade edilecektir.

Tevkifata tabi olmadığı halde tevkifat uygulanan ve satıcı tarafından verginin tamamının beyan edildiği durumlarda, satıcının düzeltmeyi yaptığını gösterir vergi dairesi yazısının ibrazı aranmayacaktır.

Tevkifata tabi olan ve tevkifata tabi tutulan, ancak satıcı tarafından verginin tamamının beyan edildiği durumlarda, satıcının düzeltmeyi yapmasından sonra, varsa önceki beyanı üzerine ödenen katma değer vergisinin, söz konusu işlemle sınırlı kısmı satıcıya iade edilecektir. Dolayısıyla bu durumda alıcıya iade söz konusu olmayacaktır.

Ayrıca, bu kapsamda yapılacak iadelerde teminat, YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ve Vergi İnceleme Raporu aranmayacaktır.

Tevkifata tabi tutulan katma değer vergisinin alıcı tarafından beyan edilmiş ancak ödenmemiş olması halinde, sorumlu sıfatıyla beyan edilen bu vergi tahakkuktan terkin edilecektir.

Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe birimleri tarafından yapılan fazla veya yersiz tevkifatlar, satıcının beyanlarını düzelttiğini gösterir vergi dairesi yazısını ibraz etmesi üzerine ödemeyi yapan muhasebe birimlerince düzeltilecek ve gereken durumlarda iade edilecektir.

V- TEVKİFATA TABİ İŞLEMLERDEN DOĞAN KDV İADESİ

Kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade talepleri, aşağıda belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yerine getirilecektir. (Açıklanan esaslar, 01.05.2012 tarihinden itibaren yapılacak iade talepleri için geçerli olup, bu tarihten önceki iade taleplerinin, ilgili dönemde geçerli olan düzenlemelere göre sonuçlandırılması gerekir.) www.ozdogrular.com

A- KDV İADESİ İLE İLGİLİ GENEL ESASLAR

Kısmi tevkifat uygulamasından doğan KDV alacaklarının mükellefe iade edilebilmesi için, satıcının tevkifat uygulanmayan KDV tutarını 1 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan etmiş olması, alıcının da yaptığı tevkifatla ilgili 2 No.lu KDV Beyannamesini vergi dairesine vermiş olması zorunludur.

İade taleplerinin yerine getirilmesinde, alıcı tarafından 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen ve tahakkuk ettirilen katma değer vergisinin ödenmiş olması şartı aranmaz. Genel bütçe kapsamındaki idarelere yapılan işlemlerde ise hakedişin harcama yetkilisince onaylanmış olması gereklidir. Bunlara yapılan işlemlerde, ayrıca beyan ve ödeme aranmayacaktır.

İade olarak talep edilecek tutar, işlemin bünyesine giren KDV değil, tevkif edilen KDV esas alınarak belirlenecektir. İadesi istenilecek KDV, hiçbir surette tevkifata tabi tutulan vergiden fazla olmaz.

Kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade taleplerinde vergi dairelerince;

-İade talep dilekçesi,

-İnternet vergi dairesi aracılığı ile gönderilen listelere ait internet vergi dairesi liste alındısı,

-Tevkifatlı işlemlerin gerçekleştiği döneme ilişkin indirilecek KDV listesi,

-Tevkifat uygulanan işleme ilişkin satış faturalarının dökümünü gösteren liste[25] aranacaktır.

İade talebinde bulunulabilmesi için iade tutarının yer aldığı, ilgili dönem KDV beyannamesi ve eki “Kısmi Tevkifat Uygulaması Kapsamındaki İşlemlere Ait Bildirim”in verilmiş olması zorunludur.

İade taleplerinde dilekçenin yanı sıra iade hakkı doğuran işlem itibarıyla yukarıda belirtilen belgelerin ibrazı şarttır. İade talepleri, belirtilen belgeler tamamlanmadıkça hüküm ifade etmez.

Vergi inceleme raporu (VİR), YMM KDV İadesi Tasdik Raporu (YMM Raporu) ve/veya teminat ile yapılacak nakden iade talepleri, bunların eksiksiz ibraz edildiği tarihte geçerlik kazanacaktır.

Aynı şekilde, teminat veya YMM Raporu ile yapılacak mahsuben iade talepleri, diğer belgelerle birlikte bunların eksiksiz ibraz edildiği tarihte, geçerlilik kazanacaktır. VİR sonucuna göre sonuçlandırılacak mahsuben iade taleplerinde ise, mahsup talep dilekçesinin vergi dairesine verildiği tarih itibariyle iadeye hak kazanılacaktır.

YMM Tasdik Raporunun arandığı hallerde, YMM raporlarına ilişkin limitlerde gümrük beyannameli mal ihracından kaynaklanan iade talepleri için öngörülen tutarlar geçerlidir[26].

84 Seri No.lu KDV Genel Tebliği’nin “II. Özel Esaslar”[27] bölümündeki açıklamalar, kısmi tevkifat uygulamasından doğan iade taleplerinin yerine getirilmesi bakımından da geçerlidir. Satıcının özel esaslara tabi olması halinde, tevkifatlı işlemlerinden doğan iade talepleri anılan Genel Tebliğin “II. Özel Esaslar” bölümündeki açıklamalara göre yerine getirilir. Alıcının bu işlemle ilgili olarak kısmi tevkifat tutarını beyan etmesi ve ödemiş olması özel esaslar uygulanmasına engel değildir.

Alıcının, hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunanlardan tevkifat uygulayarak temin ettiği mal ya da hizmeti iade hakkı doğuran bir işlemde kullanması ve bu işleme ilişkin olarak iade talebinde bulunması halinde iade talebi, hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunanlardan alımlarda tevkifata tabi tutulan katma değer vergisinin sorumlu sıfatıyla vergi dairesine nakden veya mahsuben ödenmiş olması kaydıyla, tevkifatlı işlemlere ilişkin olarak satıcıya ödenen/borçlanılan KDV hariç, genel esaslara göre yerine getirilir. Bu şekilde işlem tesisi için alıcının diğer alımları ile ilgili olarak özel esas uygulamasını gerektirecek bir durumunun olmaması gerekmektedir.

Tevkifata tabi alımları nedeniyle tevkifat uygulayan alıcılar tarafından 2 No.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilen verginin 1 No.lu KDV Beyannamesinde indirim konusu yapılması ve aynı dönemde indirim yoluyla giderilemeyen bu verginin iade alacağına dönüşmesi nedeniyle aynı dönem 2 No.lu KDV Beyannamesinden doğan borca mahsup edilmiş olması halinde, önceki paragrafta belirtilen ödeme şartının sağlanmadığı kabul edilecektir. Ancak, diğer dönemlere ilişkin iade alacağının söz konusu borca mahsup edilmesi halinde, ödeme şartının gerçekleşmiş sayılacaktır.

B- KDV İADE UYGULAMASI

1- Mahsuben İade Talepleri

Kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade alacaklarının mahsuben iadesi, diğer iade hakkı doğuran işlemlerde olduğu gibi mükellefin kendisinin, ortaklık payı ile orantılı olmak üzere adi, kollektif ve komandit şirketlerde ortakların (komandit şirketlerde sadece komandite ortakların) ithalat sırasında uygulananlar dahil vergi borçları ile SSK prim borçları ve ferileri için söz konusudur. Mahsup kapsamına, tevkifatla ilgili olarak verilen 2 No.lu KDV Beyannamesine göre tahakkuk eden vergiler de dahildir.

İade taleplerinde vergi dairelerince, gerekli kontroller yapılarak, belge ya da belgelerdeki muhteviyat eksikliklerinin tespiti halinde, eksiklikler mükellefe yazı ile bildirilir. Yazının tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde eksiklikleri tamamlayan mükelleflerin VİR, YMM Raporu ve teminat istenmeyen mahsuben iade talepleri, mahsup dilekçesinin vergi dairesine verildiği tarih itibariyle yerine getirilecek ve bunlara gecikme zammı uygulanmayacaktır. Ancak, 30 günlük ek süreden sonra eksikliklerini tamamlayan mükelleflerin mahsup talepleri ise, eksikliklerin tamamlandığı tarih itibariyle yerine getirilecek ve borcun vadesinden mahsup tarihine kadar geçen süre için gecikme zammı uygulanacaktır. www.ozdogrular.com

a- Münhasıran Teminat ve VİR ile Yerine Getirilecek Mahsuben İade Talepleri

Kısmi tevkifat uygulanan:

- Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri,

- Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri,

- Her türlü yemek servisi ve organizasyon hizmetleri,

- Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler,

- Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri ile fason ayakkabı ve çanta dikim işleri ve fason işlerle ilgili aracılık hizmetleri,

- Yapı denetim hizmeti,

- Servis taşımacılığı hizmeti,

- Her türlü baskı ve basım hizmeti,

- İşgücü temin hizmeti,

- Turistik mağazalara verilen müşteri bulma/götürme hizmeti,

İle ilgili KDV iade alacaklarının mahsubunu isteyen mükelleflerin, 2.000 TL’yi aşmayan mahsup talepleri VİR, YMM raporu ve teminat aranılmaksızın, 2.000 TL ve üzerindeki mahsuben iade talepleri ise sadece teminat ve/veya VİR sonucuna göre yerine getirilir. 2.000 TL’yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde teminat, Vergi İnceleme Raporu ile çözülür.

Görüldüğü üzere, belirtilen hizmetlerin tevkifat uygulamasından kaynaklanan 2.000 TL ve üzerindeki mahsuben iade taleplerinde, YMM raporu geçerli sayılmamıştır. www.ozdogrular.com

b- Teminat, VİR ve YMM Raporu ile Yerine Getirilecek Mahsuben İade Talepleri

Kısmi tevkifat uygulanan;

- Yapım işleri ile bu işlerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri,

- Spor kulüplerinin yayın, isim hakkı ve reklâm gelirlerine konu işlemleri,

- KDV mükellefleri tarafından 5018 Sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, Kurum ve kuruluşlara verilen diğer hizmetler,

- Külçe metal teslimleri,

- Bakır, çinko ve alüminyum ürünlerinin teslimi,

- Metal, plastik, kâğıt, cam hurda ve atıklarının teslimi,

- Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurda ve atıklarından elde edilen hammadde teslimi,

- Pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimi,

- Ağaç ve orman ürünleri teslimi,

ile ilgili 2.000 TL’yi aşmayan mahsuben iade talepleri VİR, YMM raporu ve teminat aranılmaksızın, 2.000 TL. ve üzerindeki iade talepleri ise VİR sonucuna göre veya YMM raporu ile yerine getirilir. 2.000 TL’yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde teminat, VİR sonucuna göre veya YMM raporu ile çözülür. www.ozdogrular.com

2- Nakden İade Talepleri

Mükellefin talebi halinde, kısmi tevkifat uygulaması kapsamına giren işlemlerden kaynaklanan iade alacaklarının aşağıda her bir işlem türüne ilişkin olarak yapılan belirlemeler dahilinde nakden iade edilir.

a- Münhasıran Teminat ve/veya VİR ile Yerine Getirilecek Nakden İade Talepleri

Kısmi tevkifat uygulanan;

- Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri,

- Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve onarım hizmetleri,

- Her türlü yemek servisi ve organizasyon hizmetleri,

- Etüt, plan-proje, danışmanlık, denetim ve benzeri hizmetler,

- Fason olarak yaptırılan tekstil ve konfeksiyon işleri ile fason ayakkabı ve çanta dikim işleri ve fason işlerle ilgili aracılık hizmetleri,

- Yapı denetim hizmeti,

- Servis taşımacılığı hizmeti,

- Her türlü baskı ve basım hizmeti,

- İşgücü temin hizmeti,

- Turistik mağazalara verilen müşteri bulma/götürme hizmeti,

ile ilgili nakden iade talepleri, münhasıran teminat ve/veya VİR ile yerine getirilir. İade talebinin tamamı kadar teminat verilmesi halinde teminat, münhasıran VİR sonucuna göre çözülür.

Görüldüğü üzere, belirtilen hizmetlerin tevkifat uygulamasından kaynaklanan nakden iade taleplerinde, herhangi bir had öngörülmediği gibi YMM raporu da geçerli değildir. www.ozdogrular.com

b- Teminat, VİR ve YMM Raporu ile Yerine getirilecek Nakden İade Talepleri

Kısmi tevkifat uygulanan;

- Yapım işleri ile bu işlerle birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri,

- Spor kulüplerinin yayın, isim hakkı ve reklâm gelirlerine konu işlemleri,

- KDV mükellefleri tarafından 5018 Sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, Kurum ve kuruluşlara verilen diğer hizmetler,

- Külçe metal teslimi,

- Bakır, çinko ve alüminyum ürünlerinin teslimi,

- Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının teslimi,

- Metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurda ve atıklarından elde edilen hammadde teslimi,

- Pamuk, tiftik, yün ve yapağı ile ham post ve deri teslimi,

- Ağaç ve orman ürünleri teslimi,

ile ilgili 2.000 TL’yi aşmayan nakden iade talepleri teminat, VİR ve YMM raporu aranılmadan, 2.000 TL ve üzerindeki iade talepleri ise VİR sonucuna göre veya YMM raporu ile yerine getirilir. 2.000 TL’yi aşan kısım için teminat verilmesi halinde teminat, VİR sonucuna göre veya YMM raporu ile çözülür. www.ozdogrular.com

C- İADE UYGULAMASI İLE İLGİLİ DİĞER HUSUSLAR

- Kısmi tevkifat uygulamasından kaynaklanan iade taleplerinin yerine getirilmesi ile ilgili olarak bu Tebliğ’de açıklama bulunmayan durumlarda, KDV Kanunun (11/1-a) maddesinde düzenlenen[28] gümrük beyannameli mal ihracından kaynaklanan iade talepleri için geçerli olan usul ve esaslara (indirimli teminat uygulaması hariç) göre işlem yapılacaktır.

- Mükelleflerin tevkifat uygulaması kapsamındaki işler dolayısıyla alıcı tarafından tevkifata tabi tutulan katma değer vergisini, ilgili dönemde iade konusu yapmama tercihinde bulunduktan sonra, izleyen dönemlerde bu tercihlerinden vazgeçerek iade talep etmeleri mümkündür. Ancak, tevkifatlı işlemin gerçekleştiği dönem için düzeltme beyannamesi verilmesi gerekir.

- Aynı şekilde, mükelleflerin tevkifat uygulanan tutarı beyannamede iade olarak gösterdikten sonra, iade işlemi tamamlanıncaya kadar bu tercihlerinden vazgeçmeleri de mümkündür. Bu durumda da iade beyanının yapıldığı dönem için düzeltme beyannamesi verilecektir. Her iki durumun da bir dilekçe ile bağlı olunan vergi dairesine bildirilmesi gerekmektedir. www.ozdogrular.com

- Aynı işlem dolayısıyla, tevkifat ve indirimli oran uygulamaları nedeniyle KDV iade alacağı doğmuşsa, öncelikle tevkifattan doğan KDV alacağı iade edilecektir. Mükellefin aynı dönemde başka iade hakkı doğuran işlemlerinin bulunması halinde bu işlemlere ait iade talepleri, söz konusu işlem veya işlemlerle ilgili usul ve esaslar çerçevesinde sonuçlandırılacaktır.

- Mükellefin aynı dönemde diğer iade hakkı doğuran işlemlerinin (indirimli orana tabi işlemler hariç) de bulunması ve iade edilmesi gereken KDV tutarının, tevkifat ve diğer iade hakkı doğuran işlemlere ilişkin iade beyanı toplamından küçük olması halinde, iade talepleri mükellefin işlem türü bazında tercihi doğrultusunda sonuçlandırılacaktır.

- İade hakkı sahiplerince, iade alacaklarının mahsubundan sonra kalan kısmının nakden iadesinin istenmesi halinde, nakden iade için belirlenen hükümlere göre işlem yapılacaktır. Bu şekilde yapılacak iadede, mahsup yoluyla iade edilen kısım, teminatsız incelemesiz nakden iade için bir sınır belirlenmişse, belirlenen sınırın hesabında dikkate alınmayacaktır.

- İade alacağının tamamının üçüncü kişilere nakden ödenmesinin talep edilmesi halinde, iade hakkı sahibi mükellefe nakden iadeye ilişkin usul ve esaslar uygulanacaktır. Bu durumda, alacağın üçüncü kişilere ödenmesine ilişkin talep, alacağın açık bir şekilde kime temlik edildiğini içeren, noter tarafından onaylanmış alacağın temliki sözleşmesi ile yapılacaktır. Mahsup sonrası alacağın, üçüncü kişilere nakden iadesinin talep edilmesi halinde de alacağın temlikine ilişkin talebin yukarıda belirtilen şekilde yapılması gerekmektedir.

- İade alacağının, incelemesiz-teminatsız yapılacak mahsubun dışında mükellefin kendisinin vergi dairesine olan borçlarına veya üçüncü kişilerin vergi dairesine olan borçlarına mahsubunun talep edilmesi halinde, iade hakkı sahibi mükellefe nakden iadeye ilişkin usul ve esaslar uygulanır. Üçüncü kişilerin vergi dairelerine olan borçlarına mahsubunun talep edilmesi halinde, alacağın açık bir şekilde kimin vergi borcuna talep edildiğinin, noter tarafından onaylanmış alacağın temliki sözleşmesi ile yapılacaktır.

- İade alacakları, her bir vergilendirme dönemi için ayrı ayrı talep edilecektir. Birden fazla döneme ilişkin iade alacaklarının, kümülatif hesaplama yapılmak suretiyle birlikte (toplam tutar olarak) iadesi talep edilemeyecektir. Öte yandan, birden fazla döneme ilişkin iade alacağının aynı dilekçe ile istenmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak bu durumda, her bir döneme ait iade talep tutarının ayrı ayrı olarak dilekçede belirtilmesi ve eklerin de her bir dönem için ayrı ayrı düzenlenmesi gerekmektedir.

- İadenin YMM raporu verilmek suretiyle talep edildiği durumlarda, aynı takvim yılı içinde bulunmak ve her bir vergilendirme dönemine ait iade tutarı ayrı ayrı belirtilmek/hesaplanmak, istenilen bilgilere her bir dönem itibariyle ayrı ayrı yer verilmek koşuluyla birden fazla vergilendirme dönemi için tek bir YMM raporu verilmesi mümkün bulunmaktadır.

- İade alacağının YMM raporu ile alınmak istendiği hallerde, esas itibariyle, YMM raporunun her bir iade hakkı doğuran işlem türü itibariyle ayrı ayrı düzenlenerek verilmesi gerekmektedir.

Ancak, farklı iade hakkı doğuran işlemlerden (tam istisna kapsamındaki işlemler, indirimli orana tabi işlemler, kısmi tevkifat uygulaması kapsamındaki işlemler gibi) kaynaklanan iade taleplerinin, aynı vergilendirme dönemine ilişkin olması kaydıyla, aynı YMM raporuna istinaden sonuçlandırılması mümkün bulunmaktadır. Bu durumda YMM raporunun, her bir işlem türüne ait iade tutarının ayrı ayrı belirtilmek/hesaplanmak, istenilen bilgilere ayrı ayrı yer verilmek ve benzeri hususlara dikkat edilmek suretiyle hazırlanması gerekir. www.ozdogrular.com

VI- BİLDİRİM ZORUNLULUĞU VE MÜTESELSİL SORUMLULUK

A- BİLDİRİM ZORUNLULUĞU

Kısmi tevkifat uygulaması kapsamına alınan işlemlerde satıcılar, tevkifat uygulanan satışları ile satış yaptıkları alıcılara ait aşağıda belirtilen bilgilerin bulunduğu bir listeyi, satışın yapıldığı döneme ait 1 No.lu KDV Beyannamesi ekinde elektronik ortamda vermek zorundadırlar.

Buna göre tevkifat uygulanan her satış faturası/serbest meslek makbuzu ve benzeri belge itibariyle;

-Belgenin tarih ve numarası,

-Tevkifat uygulanan işlemin cinsi, tutarı,

-İşlemin tabi olduğu KDV oranı, toplam hesaplanan KDV, alıcı tarafından tevkif edilen KDV tutarı,

-Alıcının adı/soyadı-unvanı ve vergi kimlik numarası veya TC kimlik numarası ve benzeri bilgilerini içeren liste (Ek-2), satıcı mükellefler tarafından ilgili döneme ait beyanname ekinde verilecektir.

Bu bildirim zorunluluğuna uymayan veya eksik ya da yanıltıcı bildirimde bulunanlar hakkında, Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde gerekli işlem yapılır[29]. www.ozdogrular.com

B- MÜTESELSİL SORUMLULUK

Bilindiği gibi, KDV uygulamasında müteselsil sorumluluk, mal veya hizmet alım-satımında satıcının katma değer vergisini Hazine’ye intikal ettirmediğinin tespit edilmesi halinde, bu satıcı tarafından doğrudan mal teslim edilen veya hizmet ifa edilen mükellefler, işlem bedeli üzerinden hesaplanan vergi ile sınırlı olmak üzere, Hazine’ye intikal etmeyen vergiden satıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu tutulmasıdır.

Tevkifata tabi alımları dolayısıyla KDV tevkifatı uygulayanlar, tevkifat tutarını beyan edip ödemiş olmaları şartıyla, tevkif edilen vergi ile sınırlı olmak üzere bu işlemlerle ilgili olarak önceki safhalarda ortaya çıkan verginin Hazineye intikal etmemiş olması nedeniyle müteselsil sorumluluk uygulaması ile muhatap tutulmazlar: Buna göre, tevkifata tabi tutulmayan ve satıcıya ödenen vergiden, tevkifat uygulayan alıcı sorumlu tutulabilecektir. www.ozdogrular.com

VI- GEÇİŞ HÜKÜMLERİ

Tevkifat uygulamasına ilişkin olarak 117 Seri No.lu KDV Tebliği ile yapılan düzenlemeler, 1 Mayıs 2012 tarihinde itibaren yürürlüğe girmiştir. Buna göre, 01.05.2012 tarihinden önce başlayan ve halen devam eden işler kapsamında, yürürlük tarihinden itibaren yapılacak işlemler bakımından yeni yapılan düzenlemeler geçerlidir.

Daha önce kısmi tevkifat uygulaması kapsamında olan, ancak yeni düzenlemede tevkifat kapsamına alınmayan işlemlerden kaynaklanan iade taleplerinin, daha önce yapılan düzenlemelere göre sonuçlandırılmasına devam edilecektir.

Ayrıca, 01.05.2012 tarihinden önceki işlemlere ait olup, bu tarihten itibaren yapılacak iade talepleri için yeni düzenlenme geçerlidir. Ancak, 01.05.2012 tarihinden önceki iade taleplerinin, ilgili dönemde geçerli olan düzenlemelere göre sonuçlandırılmasına devam edilecektir. www.ozdogrular.com

Ek–1

EK:2

Süleyman Turan*

E-Yaklaşım

*             E.Vergi Müfettişi-YMM

[1]           02.11.1984 tarih ve 18563 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[2]           10.01.1961 tarih ve 10703 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[3]           14.04.2012 tarih ve 28264 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[4]           24.12.2003 tarih ve 25326 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunun ekinde;

            (I) Sayılı Cetvelde; Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri,

            (II) Sayılı Cetvelde, Özel bütçeli idareler,

            A- YÖK, Üniversiteler ve İleri teknoloji Enstitüleri,

            B-Özel Bütçeli Diğer Daireler,

            (III) Sayılı Cetvelde, Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar,

            (IV) Sayılı Cetvelde, Sosyal Güvenlik Kurumları sayılmıştır.             

[5]           KDV Kanunun 17/4-e maddesine göre, banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren işlemler ve sigorta aracılarının sigorta şirketlerine yaptığı sigorta muamelelerine ilişkin işlemleri katma değer vergisinden istisna olduğundan, BSMV mükelleflerinin bu faaliyetlerinden dolayı KDV mükellefiyeti tesis edilmemektedir.

[6]           06.01.1961 tarih ve 10700 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[7]           Kanun maddesi kapsamına giren teslim ve hizmetler; şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserlerdir.

[8]           Kanun maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar, Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerdir. 

[9]           Kanun maddesinde sayılan kişiler, müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarıdır.

[10]         GVK’nın 70. maddesinin 1-4 bentlerinde, gayrimenkul ve gayrimenkul gibi değerlenen ve tapu siciline tescil edilen haklar, 5-8 bentlerinde ise, gayrimenkul dışında kalan diğer mal ve haklar sayılmış olup, gayrimenkul dışındaki mal ve hakların  kiralanması işlemleri, iktisadi işletmeye dahil olsun veya olmasın katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.

[11]         KDV Kanunun 17/4-d maddesine göre, iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri ile Sağlık Bakanlığına bağlı hastane, klinik, dispanser, sanatoryum gibi kurum ve kuruluşların yapacağı Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri katma değer vergisinden istisnadır

[12]         Belediyelerin belirlenmiş alıcılar kapsamından çıkarılması nedeniyle, KDV mükellefleri ve belirlenmiş alıcılar tarafından bunlardan yapılacak tevkifat kapsamındaki teslim ve hizmet alımlarında, hesaplanan katma değer vergisi üzerinden tevkifat yapmaları gerekmektedir.

[13]         Kalkınma ajansları; merkezi hükümetlerden bağımsız bir idari yapıda, sınırları çizilmiş bir bölgenin sosyo-ekonomik koşullarını geliştirip canlandırmak amacıyla kurulmuş ve faaliyetlerini tamamen veya kısmen kamunun finansa ettiği kurumladır.

[14]         Kadastro: Taşınmaz malların sınırlarının arazi ve harita üzerinde belirtilerek hukuki durumlarının ve üzerindeki hakların tespit edilmesi işlemi, Kadastral harita ise, mülkiyeti ilgili sınırlar ve yapışların dokusunu gösteren haritadır. Demontaj, sökme, sondajı tamamlayan makine ve takımların yeni bir lokasyona taşınabilir hale gelecek şekilde sökülmesi işlemi. dekapaj, :bina yapılacak bir arsa, dolgu yapılacak bir arazinin üzerindeki bitkisel ya da yumuşak toprağın, açık maden işletmelerinde cevher üzerindeki toprağın sıyrılması, ihrazat ise, imalat için gerekli malzemenin önceden alınarak şantiyede stoklaması işlemidir.

[15]         Mezkur Kanun maddesine göre, limanlara bağlantı sağlayan demiryolu hatları, limanlar ve hava meydanlarının inşası, yenilenmesi ve genişletilmesi işlerini fiilen kendisi yapan veya yaptıran mükellefler ile genel bütçeli idarelere bu işlere ilişkin olarak yapılan mal teslimleri ve inşaat taahhüt işleri katma değer vergisinden istisnadır.

[16]         İhale, yapım işlerinin yazılı bir sözleşmeye dayanarak yaptırılmasını ifade etmekle birlikte, herhangi bir ihale düzenlenmeden taraflar arasındaki sözleşme hükümleri uyarınca gerçekleştirilen yapım işlerini de kapsamaktadır.

[17]         Külçe, Eritilerek kalıba dökülmüş ve döküldüğü kalıbın şeklini alan maden veya alaşım, slab, levha, plâka haline getirilmiş kalın tabaka, biyet (bilet), kütük, demir veya çelik çubuk, kütük, maden cevherinden veya hurdadan döküm sonu elde edilen ham kütle, ingot, külçe veya dökme metaldir.

[18]         Alaşım, İki veya birkaç maddenin muhtelif oranlarda beraberce eritilerek meydana getirilen karışımdır.

[19]         Mezkur Kanun maddesine göre, vergiden istisna edilmiş işlemleri yapanlar, ilgili vergi dairesine yazılı başvuruda bulunarak, belirtecekleri işlem türleri için vergiye tâbi tutulmalarını talep edebilirler.

[20]         30.12.2007 tarih ve 26742 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[21]         Ağaç, meyve verebilen, gövdesi odun veya olmaya elverişli bulunan uzun yaşayabilen ve boyu en az 5 metre, çapı da 10 cm’ den aşağı olmayan bitki, tomruk, kesilmiş ağacın silindir biçimindeki gövdesi, odun, ağaç ve çalıların gövde ve köklerini oluşturan lifli, sert madde, kereste ise, ağacın, ticari maksatla kullanılabilir duruma getirilmiş şeklidir. Diğer bir ifade ile inşaat, mobilya ve marangozluk gibi sektörlerde kullanılmak için ağaçların (tomruk) biçilmesi (işlenmesi) sonucu elde edilen üründür.

[22]         Mezkur Kanunun 11/1-c maddesinde, ihraç kayıtlı teslimlerde katma değer vergisi uygulaması, geçici 17. maddesinde ise, dahilde işleme ve geçici kabul rejimi kapsamında ihraç edilecek malların üretiminde kullanılacak hammaddelerin teslimine ait tecil-terkin uygulaması düzenlenmiştir.

[23]         Vergi ziyaı cezası,  ziyaa uğratılan verginin bir katıdır. Gecikme faizi ise, aylık 1.40 olarak uygulanmaktadır.

[24]         19.01.2012 tarih ve 28178 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

[25]         Tevkifata tabi işlemlere ait satış faturası listesi ve indirilecek KDV listesi, Gelir İdaresi Başkanlığınca öngörülen şekil ve içeriğe uygun olarak internet vergi dairesi aracılığıyla elektronik ortamda gönderilecektir.

[26]         İadenin YMM Tasdik Raporu ile alınmak istenmesi halinde de, tam tasdik sözleşmesi bulunmayan mükelleflerin 364.000 TL, (2012 yılı için) tam tasdik sözleşmesi bulunanların ise herhangi bir hadde bağlı olmaksızın YMM Tasdik Raporu ile iade edilebilir. (27) 23.11.2001 tarih ve 24592 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır

[27]         KDV iade uygulamasında özel esaslar, SMİYB düzenleme veya kullanma fiili ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgisi bulunan mükelleflerin iade taleplerinde geçerli olan esaslardır. Haklarında SMİYB düzenleme veya kullanma nedeniyle rapor düzenlenmiş veya tespit yapılmış bulunan mükellefler, SMİYB düzenleme veya kullanma fiili ile doğrudan, haklarında SMİYB düzenleme/kullanma nedeniyle rapor veya tespit bulunan mükelleflerden mal ve hizmet alınması durumunda ise, SMİYB düzenleme veya kullanma fiili ile dolaylı bir ilgi söz konusu olmaktadır.

[28]         Söz konusu maddede ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetlerde uygulanan KDV istisnası düzenlenmiş olup, bu kapsamdaki iade taleplerinin değerlendirilmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin usul ve esaslar, 84 seri No.lu KDV Genel Tebliğinde ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

[29]         VUK’un mükerrer 355. maddesi gereğince, söz konusu bildirimim süresinde verilmemesi halinde 1.170 TL (1. Sınıf mükellefler ve serbest meslek erbabına 2012 yılına için), özel usulsüzlük cezası kesilir. Süresinden sonra düzletme amacıyla verilen bildirimin, süre sonundan itibaren 10 gün içinde verilirse ceza kesilmez, takip eden 15 gün içinde verilirse 1/5 oranında ceza kesilir, bu sürenin de geçmesinden sonra verilmesi halinde 1/1 oranında özel usulsüzlük cezası kesilir.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.