Yurtdışından her yıl çok sayıda kadın çalışmak için Türkiye'ye girmekte. Bu kadınların tam olarak sayıları bilinmemekle beraber, Çalışma Bakanlığı bürokratlarının, resmi olmayan tahminlerine göre yaklaşık yüz bin kadın kaçak yollarla ülkede istihdam edilmekte.

Daha çok ev bakımı ve çocuk - yaşlı bakımı için gelmekteler
Bu kadınların büyük bir bölümü, kendilerini "danışmanlık firması" olarak adlandıran ancak gerçekte tamamen istihdama aracılık eden, yaptıkları bu faaliyetler için İş - Kur'dan izin almamış firmalar. Bu firmalar yurtdışından gelen bu insanları ailelerin yanına genellikle ev bakımı ya da yaşlı ve çocuk bakımı için yerleştirmekte.

Yurt dışından gelen bu kadınlar, genellikle Türki Cumhuriyetler ile Rusya, Ukrayna ve Moldova gibi ülkelerden gelmekte. Son birkaç yıldır da özellikle Gürcistan'dan gelenlerin sayısı neredeyse diğerlerine yaklaşmakta. Ayrıca Filipin vatandaşları da, özellikle İngilizce biliyor olmaları nedeniyle, çocuk bakımı için ailelerce tercih edilmekte.

Gürcistan vatandaşları daha çok tercih edilmekte
Gürcistan vatandaşlarının daha yoğun talep edilmelerinin sebebi, tamamen bu ülke vatandaşlarına uygulanan vize muafiyeti ile ilgili. Çünkü Gürcülere üç ay vize muafiyeti tanınırken, diğer ülke vatandaşlarına bir ay vize muafiyeti verilmekte. Bu durumda bir ayını tamamlayan herhangi bir ülke vatandaşı ülkesine dönmeyip kaçak duruma düşerken, Gürcüler genellikle üç ay çalıştıktan sonra, birkaç günlüğüne ülkelerine dönmekte ve tekrar Türkiye'ye giriş yaparak bir üç ay daha en azından turist vizesi ile kalarak kaçak çalışmaya deva etmekteler. Bu nedenle bu tip hizmetleri almak isteyen aileler de daha çok Gürcüleri işe almakta.

Tabii ki bu çalışmaların tamamı kanun dışı olmakta, herhangi bir şekilde sigorta ilişkisi kurulmadan yapılan bu çalışma aslında kayıtdışılık içerisinde de önemli bir yer tutmakta.

Ortalama aylık ücretleri 600 - 1000 Amerikan Doları arasında
Bu durumda çalışanlara yine SGK tahminlerine göre, ödenen ortalama aylık ücret yaklaşık 600 ile 1000 Amerikan Doları arasında değişmekte. Yani bir anlamda kanuni asgari ücretin üzerinde ödeme yapılmakta.

Sayılarının bu kadar fazla olması, ücret düzeyinin yüksek olması bir anlamda Çalışma Bakanlığı'nı geçtiğimiz aylarda bir dizi tedbir almaya yöneltti. Ancak ilk iş olarak vize muafiyeti süreleri Bakanlar Kurulu kararıyla yeniden düzenlendi ve üç ay Türkiye'de kalan bir başka ülke vatandaşının, kendi ülkesinde üç ay kalmadan tekrar Türkiye'ye girmesinin önü kapatıldı. Bu kararın alınmasının ardından bu hizmetlerde yabancı çalıştıranlar açısından panik başladı. Özellikle Gürcü çalıştıranlar bu durumdan etkilendi.

Çalışma Bakanlığı kaçak çalışanlarla ilgili ilk adımını attı
Bunun üzerine Çalışma Bakanlığı ev hizmetlerinde yabancı çalıştıranlar açısından çok önemli bir karar aldı. Daha önce ev hizmetlerinde yabancı çalıştırmak ve bunu kanuni yollarla yapmak istediğinizde, en az asgari ücretin bir buçuk katı kadar prime esas kazanç göstermek gerekirken, bu oran Çalışma Bakanı Faruk Çelik'in talimatı ile çıkarılan bir genelgeyle asgari ücret seviyesine çekildi. Yani bir anlamda usta bir manevrayla bakanlık bu durumda olanlar için kanuni bir zemini hazırlamış oldu. Ayrıca kayıtdışılıkla mücadele açısından da önemli bir tedbir alınmış oldu.

Kaçak durumda olanlara bir kerelik af geldi
Diğer yandan haziran ayı içerisinde, İçişleri Bakanlığı da yine tüm illere bir genelge yollayarak, bugüne kadar kaçak duruma düşmüş tüm ülke vatandaşları için de önemli bir karar aldı. Bu karar, sadece Gürcüler için değil, diğer ülke vatandaşları açısından da oldukça önemli. Çünkü genelgeye göre, kaçak durumda bulunanlar 15 Ağustos'a kadar en yakınlarındaki İl yada İlçe Emniyet Müdürlükleri Yabancılar Büro Amirliği'ne başvurarak ikamet izni alabilecekler. Tabi ki bunun için de herhangi bir suç kayıtlarının olmaması gerekecek.

Çalışma Bakanlığı'na yapılan başvurular patladı
Bütün bu gelişmeler aslında kaçak yollarla çalışanların kanuni çalışma şekline girmelerini teşvik etmek için. Nitekim bu teşvik işe yaradı gibi. Çalışma Bakanlığı içerisinde bulunan Yabancı Çalışanlar Dairesi'nin verilerine göre, son üç ay içerisinde kanuni çalışma izni için başvuruda bulunanların sayısında çok büyük bir patlama yaşandı. Daha önce ayda yaklaşık 40 - 50 arasında çalışma izni başvurusu yapılırken, Bu sayı haziran ayında 900 civarında, temmuz da ise yaklaşık 1500 başvuruya ulaştı. Önümüzdeki aylarda da bu artışların devam edeceği bakanlık yetkililerince söylenmekte. Hedeflenen ise kaçak yollarla çalışanların en az yarısının kanuni çalışma şekline sokulması yani sigortalı yapılması.

İzlenilmesi gereken yol
Kaçak çalışanların sigortalı olması için ilk yapılması gereken, bunlar için ikamet izninin çıkarılması. Bu izin için yine İl veya İlçe Emniyet Müdürlükleri'ne başvurmak gerekli. Son dönemde bu izinler kolay çıkmakta. Ancak izin verilirken ön şart ikamet izni alınan kişi için on gün içinde Çalışma Bakanlığı'na "çalışma izni" başvurusu yapılması. Emniyet bu şartla altı aylık ikamet izni vermekte.

Ancak belirtmekte fayda var, Emniyet Müdürlükleri ikamet iznini alıp, Çalışma Bakanlığı'na başvuru yapılmaması durumunda, ikamet izni alan bu kişilerin iznini iptal edebilmekte. Bu nedenle sürelere uyulmasında da fayda var.

Çalışma Bakanlığı'na başvurular bakanlığın web sayfası kanalıyla yapılabilmekte. İstenen belgelerin doldurulması halinde başvuru tarihinden yaklaşık 15 – 20 gün sonra bu izin çıkmakta. Yine bakanlık yetkililerinin ifadesine göre, şu anda yapılan başvuruların yüzde 90'ı kabul edilmekte. Ev hizmetleri ve çocuk - yaşlı bakımı için yapılan başvuruların daha kolay kabul edildiği bilinmekte.

Başvuru esnasında ücret olarak en az brüt asgari ücret seviyesi gösterilmeli. Bunun altında bir rakam kabul edilmeyecek. Çalışma izni başvurusu olumlu çıkanlar ayrıca bu izinlerini alarak bağlı bulundukları SGK il müdürlükleri veya ilçe merkezlerinde sigorta giriş bildirgesi vermek durumunda.

Kaçak olarak çalışırken, ikamet ve çalışma izni çıkarılarak sigortalı olan bir kişi için, asgari ücret düzeyinde prime esas kazanç bildirilmesi halinde her ay yaklaşık 300 TL civarında ekstra bir yük ortaya çıkacak. Ancak bu durumda olanlar hem artık yakalanmaktan ve ceza almaktan korkmayacak, hem de Genel Sağlık Sigortası'nın tüm haklarından yararlanmış olacak. Bu yönüyle de oldukça faydalı.

Bu durumda olan herkesin bir an önce bu işlemleri yapması en doğrusu. Aksi takdirde, bakanlığın kayıtdışılığın üzerine denetimlerle gideceğini düşünürsek, kesilecek idari para cezalarının yanında bu ödenen sigorta primi hafif kalır... Prof. Dr. Cem Kılıç

http://www.dunya.com/yurtdisindan-gelen-kadin-calisanlarin-sigortaliligi-149157yy.htm

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.