I- GİRİŞ 1 Temmuz 2012 tarihi itibariyle Türkiye’deki Sanayi Kuruluşları ve Yazılımcılar için TUBİTAK’ın Ar-Ge desteklerinde önemli artışlar oluştu. Aşağıda bunları analiz ediyoruz. Aslında TUBİTAK’ın Ar-Ge Teşviklerindeki bu artış gerekliydi. Dünyaca ünlü INSEAD (INStitut Européen d’ADministration des Affaires or European Institute of Business Administration) 2012 sonuçlarına ilişkin Küresel İnovasyon (Yenilikçilik) Endeksine göre ülkemiz toplam 117 ülke içerisinde 74. sırada yer almaktadır. İnovasyon faaliyetlerinin desteklendiği TUBİTAK Ar-Ge projelerindeki yeni düzenlemeler ile bu sıramızı arttıracağımıza inanmaktayız. www.ozdogrular.com II- TUBİTAK 1507’DEKİ DEĞİŞİKLİKLER Küçük ve Orta Büyüklükte İşletme (KOBİ) yayımlanan KOBİ Yönetmeliği(1)’ne göre; 10 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu bir milyon YTL’yi aşmayan çok küçük işletmeler mikro işletme, 50 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu beş milyon YTL’yi aşmayan işletmeler küçük işletme, 250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu 25 milyon YTL’yi aşmayan işletmeler de orta büyüklükteki işletme olarak belirlendi. www.ozdogrular.com KOBİ’lerin şimdiye kadar ilk iki proje bütçesi limiti 400.000,00 TL’den 500.000,00 TL’ye çıkartıldı. Şimdiye kadar ilk iki projesi %75 oran ile desteklenen KOBİ projeleri 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren en az ikisi ortaklı başvuru olmak şartıyla ilk beş projeden %75 destek alabilme hakkı devam etmektedir. Bu uygulama ile firmalarımız ortak proje yapmaya yönlendirilerek özellikle Uluslar arası Ar-Ge Destek Programları olan EUREKA, EUROSTARS, AB 7. Çerçeve programlarına katılmaya teşvik edilecektir. Biz Türkiye olarak AB 7. Çerçeve programlarına 700 milyon EURO katkıda bulunurken, proje azlığı ve verilen projelerdeki eksiklikler nedeniyle verdiğinin ancak %5’inden yararlanılıyor. Ayrıca bu uygulama ile genelde ürün iyileştirmesi yapan büyük firmalar ile otomasyon ve makine imalatı şeklindeki süreç iyileştirmesi yapan KOBİ’ler arasındaki sanayi işbirliği artacaktır. Ortak proje yazma konusunda Avrupa Birliği’nden edindiğimiz deneyimlerimizi Müşavirliğimiz tarafından öğrenebilirsiniz. www.ozdogrular.com III- TUBİTAK 1501’DEKİ DEĞİŞİKLİKLER 1501 Sanayi AR-GE projelerinde yani KOBİ dışındaki büyük firmalar ile KOBİ olup da ortaksız başvurularda üçüncü projeden sonra, en az iki ortaklı projelerde altıncı projeden sonra TUBİTAK projelerinde bu program uygulanır. Başlıca yenilikler; Şimdiye kadar ön koşul olarak değerlendirilen, kısa vadeli banka borçları/özsermaye oranı 2,50 geçemez rasyosu ile dönen varlıklar/kısa vadeli yabancı kaynaklar oranı 0,25’ten yüksek olması gereken cari oranın kaldırılması Ar-Ge projelerinin daha çok verilmesini teşvik edicidir. Şimdiye kadar KOBİ’lerde uygulanan Yeminli Mali Müşavirlik Proje Harcamalarının 1501 projelerinde de uygulanması artı bir gelişmedir. Bizim tecrübelerimize göre YMM’ler büyük bir risk almaktadır. YMM hizmet bedelleri de mademki destek kapsamına giriyor, kabul edilen YMM hizmet bedellerinin de arttırılması gerektiği görüşündeyiz. Şimdiye kadarki 1501 programındaki uygulamada temel destek oranı %50 idi ve ek desteklerle maksimum %60’a çıkabiliyordu. 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren ki uygulamada ise bu oran %40’a düşürülerek öncellik verilen konulara ilave desteklerle daha büyük fayda sağlanmaya çalışılmaktadır. ● Projelerin Dönemsel Destek Oranını belirlemede esas alınan ve ulusal hedeflerimiz açısından da önemli olan; firmalar arası “ortak proje yapma”, ülke “öncelikli alanlarında” proje yapma, “üniversite-sanayi işbirlikleri”ni artırma, özel sektörün “Ar-Ge harcamaları”nı artırma gibi, “İlave Destek”lere konu parametrelere daha fazla önem ve özendiricilik kazandırmak üzere, temel destek oranı ile destek oranı üst sınırı arasındaki fark %10’dan %20’ye çıkarıldı. www.ozdogrular.com ● İlave desteğe konu parametrelerin kapsamı ve etkinlik katsayıları artırıldı. Yeni düzenleme ile ortaklı projelere, öncelikli alanlardaki projelere, gelir tablosu ve bilançosunda Ar-Ge gideri kayıtlı olan firmaların projelerine, Üniversite/Kamu Araştırma Merkez ve Enstitüsü işbirliği içeren projelere ve özellikle toplam giderleri içinde personel gideri oranının yüksek olduğu mikro ve küçük ölçekli KOBİ’lerin projelerine aşağıdaki detaylı açıklanan avantajlar sağlandı: a- Ortak başvurulan ve yürütülen projeler için her bir kuruluşun temel destek oranı %25 oranında arttırılır. Ancak bu oran projenin son döneminde ortaklığın proje sonuna kadar sürdürülmesi halinde, tüm dönemlerin desteklemeye esas harcama tutarları toplamına uygulanır. b- Kuruluşun, bir önceki yıla veya bir önceki hesap dönemine ait Ayrıntılı Bilançosunda aktifleştirilen net Araştırma ve Geliştirme Giderleri (Ar-Ge Giderleri) ile Ayrıntılı Gelir Tablosundaki gerçekleşen Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge Giderleri) toplamının aynı hesap dönemindeki toplam net satış hasılatına oranına göre, ilgili dönemdeki harcama ve giderlere uygulanan temel destek oranı, aşağıda gösterilen oranlarda artırılır. (Ar-Ge Gideri / Toplam Net Satış Hasılatı ile uygulanacak artış oranı) 1- Sıfırdan büyük ve %1’den küçük ise %12,5 artış oranı, 2- %1’e eşit veya büyük ve %2’den küçük ise %18,75 artış oranı, 3- %2’ye eşit veya daha büyük ise %25 artış oranı. a- Personel harcamaları, büyük işletmelerin projelerinde %60, orta ölçekli KOBİ niteliğindeki işletmelerin projelerinde %75, mikro ve küçük ölçekli KOBİ niteliğindeki işletmelerin projelerinde ise %90 oranında destek kapsamına alınır. Projenin Ar-Ge faaliyetinde doktoralı araştırması istihdam edilmesi durumunda ise bu personele ilişkin harcamanın %100’ü destek kapsamına alınır. www.ozdogrular.com b- Kuruluşun belirli bir proje bazında Türkiye’deki bir üniversiteden, kamu araştırma merkez ve enstitülerinden veya üniversitelerdeki öğretim elemanlarından üniversite elemanlarından üniversite döner sermayesi üzerinden veya Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yerleşik şirketler üzerinden projedeki Ar-Ge çalışması ile ilişkili danışmanlık, test, deney, analiz vb hizmet alımları için sağlanan destek oranı %100 oranında arttırılır. c- Öncelikli alanlardaki projeler için sağlanan temel destek oranı %25 oranında arttırılır (Enerji, gıda, otomotiv, bilgi iletişim teknolojileri ve makine imalat teknolojileri). www.ozdogrular.com IV- DEĞERLENDİRMEMİZ 1- Yukarıdaki destekler desteklemeye esas harcama tutarına uygulanan toplam destek oranı %60’ı geçemez. 2- 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren TUBİTAK’ a yapılacak AGY500 raporunda yukarıdaki destek oranları uygulanır. 3- Artık bundan sonra Ar-Ge Muhasebesi kayıtlarını yaparak bilanço kaleminde 263’lü hesapta göstermek yukarıdaki tanımlardaki destek oranını arttırmaktadır. 4- Tasarım analizlerinin Üniversiteden ya da Teknokentteki bir Ar-Ge sağlayıcısından sağlanması halinde %40 olan temel destek oranı %100 arttırılarak %80 çıkmakta. Örneğin bu firmanın 15.000,00 TL (KDV hariç) fatura kesmesi halinde 12.000,00 TL’sini TUBİTAK hibe olarak geri vermekte. Yüksek bütçeli (> 10 milyon TL) proje başvurularında, proje kapsamında bütçenin en az %7’si kadar KOBİ’lerle ve en az %3’ü kadar Üniversitelerle/Kamu Araştırma Merkez ve Enstitüleri ile işbirlikleri yapma zorunluluğunun getirilmiş olması, KOBİ, Sanayi, Üniversite ve Araştırma kurumları arasındaki işbirliğini arttıracaktır. www.ozdogrular.com V- TUBİTAK 1501 İLE 1507’DEKİ ORTAK DEĞİŞİKLİK 1501 ile 1507 Programlarının her birinde uygulanmak üzere; KOBİ’lerin başarıyla tamamlanan projelerinde; proje fikrini çıkaran ve proje boyunca kuruluşta çalışan, “fikir sahibi araştırmacı” ya 7.500 TL teşvik ödülü verilmesi uygulaması başlatılmıştır. Özellikle bu yolla KOBİ’de çalışan personelin yeni fikirler ve yeni icat yapmaları teşvik edici olduğundan ülkemizin Küresel İnovasyon (Yenilikçilik) Endeksimizin yükseleceğine inanmaktayız. www.ozdogrular.com VI- SONUÇ Yukarıda tanımladığımız 1 Temmuz 2012 tarihinden itibaren yürürlüğe giren TUBİTAK Ar-Ge desteklerinin arttırılması firmaların daha çok Ar-Ge projesi vererek rekabet güçlerini ve ihracatlarını arttıracağı, ortak projelere olan destekle daha çok AB projelerine eğilim duyacağımızı ve KOBİ’lerdeki çalışanların yenilikçi fikirlerinin ekstra 7.500,00 TL ile teşvik edilmesinin Uluslararası Küresel İnovasyon (Yenilikçilik) Endeksimizi yükselteceğine inanmaktayız(2). www.ozdogrular.com Atila BAĞRIAÇIK*
Yaklaşım * Prof. Dr. (1) 18.11.2005 tarih ve 25997 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. (2) Kaynak: TUBİTAK duyuruları ve mevzuatı ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. |
