1) Kaynakta Kesilen Vergilerin Geri Ödemesi

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 2 Ağustos 2012 tarihli açıklamasında da belirtildiği üzere; 19 Eylül 2011 tarihinde Berlin’de imzalanan ve 16 Ocak 2012 tarih ve 2012/2695 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanıp 24 Ocak 2012 tarih ve 28183 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan “Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya Federal Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi ve Vergi Kaçakçılığını Önleme Anlaşması” 1 Ağustos 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu Anlaşma’nın 30 (Yürürlük) Maddesi uyarınca Anlaşma hükümleri 1.1.2011 tarihinden sonraki vergilendirme dönemleri için uygulanacaktır. Bu nedenle, Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarih ile geçerlilik tarihi arasında 19 ay geçmiş ve bu dönemde her iki ülkede de iç mevzuat hükümlerine göre vergileme yapılmış bulunmaktadır.

Bu nedenle, Anlaşma kapsamındaki gelirlerin iç mevzuat hükümlerine göre vergilendirilmiş olduğu durumlarda, vergilendirmenin Anlaşma hükümlerine uygun olarak yapılması için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yaptığı açıklamada mükelleflerin düzeltme başvurusunda bulunmaları gerektiği belirtilmiştir. Yine yapılan açıklamada mükelleflerin düzeltme başvurularını, kaynakta kesilen verginin takvim yılını takip eden dördüncü yılın sonuna kadar yapması gerektiği ifade edilmiştir.

2) Düzeltme İşlemi Nasıl Gerçekleştirilecektir?

Genel olarak düzeltme işlemleri VUK 120-126ncı maddelerde düzenlenmiş bulunmaktadır. VUK’ nun 122 inci maddesinde de mükellefler, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden yazı ile isteyebilecekleri hüküm altına alınmıştır.

Düzeltme işlemlerinin kaynakta kesilen vergiler yönünden nasıl yapılması gerektiği konusu her iki ülke mukimleri açısından önem arz etmektedir.  Türkiye açısından baktığımızda; anlaşmasız geçen 19 aylık süreçte kâr payları, faizler ve royaltiler ile serbest meslek kazançları üzerinden Türkiye’de stopaj yoluyla vergileme yapılmıştır. Ancak Anlaşma bu gelir ve kazançlar için ya daha düşük oranda bir vergileme yada kaynak ülkede belirli şartlarla hiç vergilenmemesini hükmetmektedir. Dolayısıyla yerel mevzuata göre kesilen vergilerin Anlaşma hükümleri ile uyumlaştırılması gerekmektedir. Bunun için de dar mükellef statüsündeki Alman mukimlerinin düzeltme başvurularında aşağıda belirtildiği üzere birkaç yöntem uygulanabilecektir.

Buna göre bir Alman Mukiminin düzeltme ve iade talebi;

1-  Alman Anlaşmayı uygulamaya yetkili otoritelerden alacakları mukimlik belgesinin ve noterce onaylı Türkçe tercümesi ile birlikte doğrudan kesintinin yatırıldığı vergi dairesine bir dilekçe ile başvurması halinde,

2-  Dar mükellef Alman mukim’in Noter kanalıyla bir şahsa özel vekâletname  vermesi halinde (yurtdışındaki noter vasıtasıyla verilen vekâletnamede Türk elçilik veya konsoloslukların onayı olmalı) yine yetkili otoriteden alınan mukimlik belgesi ve yine noter onaylı Türkçe tercümesi ile birlikte vekili tarafından yine kesintinin yapıldığı vergi dairesine başvurması halinde,

3-  Veya, vergi sorumlularının doğrudan düzeltme talebine izin verilmesi halinde vergi sorumluları tarafından doğrudan bir dilekçe ile ve kesinti yapılan Alman mukime ait yetkili otoriteden alınan mukimlik belgesiyle muhtasar beyannamenin verildiği vergi dairesine düzeltme başvurusunda bulunması halinde,

Yerine getirilebilecektir.

Türkiye’de elde edilen ve kaynakta vergilenen gelirler itibariyle mükellef; bu gelirleri elde eden Alman mukimleridir. Dolayısıyla iç mevzuat açısından asıl olan kaynakta vergilenen gelirler nedeniyle dar mükellef Alman mukimlerinin düzeltme talebinde bulunmasıdır. Ancak bununla birlikte iç uygulamada sorumlu sıfatıyla kesinti yapan vergi sorumlularına da düzeltme imkânı tanınması gerektiği kanaatindeyiz. Çünkü VUK 8 inci maddesinde mükellef tabirinin vergi sorumlularını da kapsayacağı hükmünü içermektedir. Kaldı ki vergi idaresinin bugüne kadar yapılan uygulamalarında vergi sorumlularına düzeltme imkânının tanındığı bilinmektedir.

3) Sonuç

Almanya anlaşmasının 1.8.2012 tarihinde 1.1.2011 tarihinden geçerli olarak yürürlüğe girmesiyle her iki ülke mukimlerine de anlaşmanın olmadığı dönemler için yerel mevzuatlar uyarınca vergilenen gelirleri dolayısıyla iade hakkı doğmaktadır. Türkiye açısından söz konusu bu iade, VUK’da yer alan düzeltme hükümleri ve daha önceki uygulamalar uyarınca Alman mukimler tarafından alınabilecektir. Alman tarafınca ise bu konuda henüz bir açıklama yapılmamıştır.

Düzeltme ve iade işlemleri ise bundan önceki olaylarda olduğu gibi ilgili vergi dairesine başvurulması halinde yerine getirilecektir. Burada düzeltme başvurularının Anlaşmanın 27 inci maddesinde yer alan 4 yıllık süre içerisinde yapılmasına dikkat etmek gerekmektedir. Timur Çakmak/KPMG