Hatırlarsınız, Yeni Türk Ticaret Kanunumuzun Haziran ayında değişmeden önceki şeklinde ortakların şirkete borçlanması yasaklanmıştı. Gelen bu katı yasağa bir çare olarak ta, yıl içinde, sonradan doğacak kara mahsuben avans kar payı dağıtma imkanı getirilmişti.

Kanunun yürürlüğe giren halinde, borçlanma yasağı epeyce esnekleşti. Buna rağmen avans kar payı dağıtımına imkan veren düzenleme kaldırılmadı.

Geçtiğimiz Perşembe günü de konunun uygulama esasları belli oldu. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı konuya ilişkin bir tebliğde bu esasları duyurdu.

Avans kar payı anonim şirketler, limited şirketler ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler tarafından yapılabilecek. Tebliğ ile yapılan bu düzenlemeler halka açık şirketleri kapsamıyor. 

Avans kar payı dağıtımında temel kural, şirketin ara dönemde kar ediyor olması. Ancak bu şart sağlanıyorsa avans kar dağıtımı yapılabilecek.

Kar payı avansı dağıtılabilmesi için dağıtımın yapılacağı hesap dönemi içinde yapılacak genel kurul toplantısında karar alınması gerekiyor. Örneğin 2013 yılı içinde yapılacak olağan genel kurulunda 2013 yılı içinde avans kâr dağıtımı yapılacağı kararlaştırılabilir.

Olağan genel kurulda böyle bir karar alınmamışsa, olağanüstü bir toplantı ile bu karar yine alınabilir. 

Tebliğde 2012 yılı için de avans kâr payı dağıtımına izin veriliyor. Şirketler eski kanuna göre hazırlayacakları mali tablolara göre oluşan kardan avans kâr dağıtımı yapabilecekler.

Anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde, genel kurulca bu yönde karar alınabilmesi için sermayenin en az dörtte birini karşılayan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin toplantıda hazır olması, bu nisabın toplantı süresince korunması ve toplantıda hazır bulunan oyların çoğunluğunun kâr payı avansı dağıtılması yönünde kullanılmış olması, limited şirketlerde ise toplantıda temsil edilen oyların salt çoğunluğunun kâr payı avansı dağıtılması yönünde olması gerekiyor. 

Baştan gerekli prosedüre uyulup, avans kâr dağıtımı yapılıp, hesap dönemi sonunda, yıl içinde dağıtılan kâr payı avansını karşılayacak tutarda net dönem kârı oluşmaması halinde, dağıtılmış kâr varsa bir önceki yıla ait bilançoda yer alan serbest yedek akçelerden mahsup edilecek.

Bir önceki yıl serbest yedek akçeleri de dağıtılan kâr payı avanslarını karşılayamazsa ortakların aldıkları avansı iade etmeleri gerekiyor.

Eğer dönemi sonunda zarar oluşursa, varsa bir önceki yıla ait bilançoda yer alan genel kanuni yedek akçeler ile serbest yedek akçelerin öncelikle oluşan zararın mahsubunda kullanılması gerekiyor. 

Bu akçelerin oluşan zararı karşılayamaması halinde dönem içinde dağıtılan kâr payı avanslarının tamamının yönetim organının ihtarı üzerine ortaklar tarafından şirkete iade edilecek.

Eğer dönem içinde kâr payı avansı dağıtılmışsa bu avansların oluşacak net dönem kârından mahsup edilmesi gerekiyor. Bu işlem yapılmadan, şirket genel kurulunca kâr payı dağıtılmasına ve kâr payı avansı ödenmesine karar verilemez.

Dağıtılacak kâr payı avansı; varsa geçmiş yıllar zararlarının tamamının, vergi, fon ve mali karşılıkların, kanunlara ve sözleşmeye göre ayrılması gereken yedek akçelerin, varsa imtiyazlı pay sahipleri, intifa senedi sahipleri ve kâra katılan diğer kimseler için ayrılacak tutarların, oluşan ara dönem kârından indirilmesi suretiyle hesaplanacak. 

Ödenecek kâr payı avansı, bu şekilde hesaplanan tutarın yarısını geçemeyecek.

Aynı hesap dönemi içinde izleyen ara dönemlerde de kâr oluşması halinde dağıtılacak kâr payı avansı hesabında önceki ara dönem veya dönemlerde ödenmiş olan kâr payı avansı tutarları da düşülecek ve ödenecek kâr payı avansı, bu şekilde hesaplanan tutarın yarısını geçemeyecek.

Kâr payı avansı ödemesinde varsa kâr imtiyazları dikkate alınmayarak eşit dağıtım yapılacak.

İntifa senedi sahiplerine, ortak olmayan yönetim organı üyelerine ve ortaklar dışında kâra katılan diğer kimselere kâr payı avansı ödenemeyecek.

Ortakların sermaye taahhüt borçları dışında şirkete borçlu olmaları halinde söz konusu borç ortağa ödenecek kâr payı avansından mahsup edilmesi gerekiyor. Atilla Dölarslan

http://www.gozlemgazetesi.com/yazarlar/atilla-dolarslan/1241-kar-payi-avansinin-esaslari-belli-oldu.html

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.