I- GİRİŞ

Yürürlüğe giren 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda(1) iş kazası, işyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olay şeklinde, meslek hastalığı da mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalık şeklinde tanımlanmıştır. Ayrıca, söz konusu Yasa’nın 14. maddesi ile işverenlere iş kazası ve meslek hastalığı hallerinde kayıt tutma ve rapor düzenleme yükümlülüğü getirilmiş ve bildirim yükümlülükleri de yeniden düzenlenmiştir. Bu çalışmada, 6331 sayılı Yasa ile iş kazası ve meslek hastalıklarının bildiriminde yapılan değişiklikler üzerinde durularak, getirilen yenilikler ve yürürlükten kaldırılan düzenlemeler anlatılmaktadır. www.ozdogrular.com

II- İŞVERENE GETİRİLEN KAYIT TUTMA, İNCELEME VE RAPOR DÜZENLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 14. maddesi ile yeni bir uygulama olarak hükmün yürürlüğe gireceği 20.12.2012 tarihi itibariyle işverene,

— İş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutma, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenleme,

— İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yıl açan veya zarara uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporları düzenleme

zorunluluğu getirilmektedir.

Yukarıda belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene her bir yükümlülük için ayrı ayrı 1.500 TL idari para cezası uygulanacağı öngörülmektedir.

İşverenler, iş kazası ve meslek hastalıkları nedenleri konusunda inceleme yaparak iyileştirilmesi gerekli öncelikler konusunda rapor düzenleyeceklerdir. Bu sayede meydana gelen iş kazalarının veya ortaya çıkan meslek hastalıklarının işyerinden mi yoksa çalışanların kurallara uymadaki ihmallerinden mi kaynaklandığının tespiti yapılabilecek ve buna göre gerekli tedbirlerin alınması sağlanmış olacaktır. www.ozdogrular.com

III- İŞVERENİN BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Yasa maddesinin yürürlüğe gireceği 20.12.2012 tarihine kadar işverenler, eski uygulamayı(2) devam ettirecek, hem SGK’ya hem de Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine iş kazası ve meslek hastalığını bildireceklerdir.

20.12.2012 tarihi itibariyle işverenler;

— İş kazalarını kazadan sonraki 3 iş günü içerisinde,

— Kendisine bildirilen meslek hastalığını da öğrendiği tarihten itibaren 3 iş günü içerisinde sadece SGK’ya bildireceklerdir.

Belirtilen bu bildirim yükümlülüklerini yerine getirmeyen işverene 2.000 TL idari para cezası uygulanacağı öngörülmektedir.

Getirilen bu düzenlemeyle farklı yerlere mükerrer bildirimler yerine tek bildirim esası getirilmekte ve işverenin iki farklı yere bildirim zorluğu ortadan kaldırılmaktadır. Ayrıca, bildirim yapılmaması halinde uygulanacak idari para cezasının miktarı da arttırılmaktadır.(3) www.ozdogrular.com

IV- SAĞLIK HİZMETİ SUNUCULARINA GETİRİLEN BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Yeni bir uygulama olarak özel veya kamu kurumu niteliğindeki sağlık kuruluşları da kendilerine intikal eden iş kazaları ile meslek hastalığı şüphesi veya tespiti bulunan vakaları Sosyal Güvenlik Kurumu’na 10 gün içerisinde bildireceklerdir.

Bu hükümde yine, 20.12.2012 tarihinde yürürlüğe girecektir. Sağlık kuruluşlarının yapacağı bu bildirimle kayıt dışı istihdam edilenlerin de iş kazası ve meslek hastalığı tespitleri yapılabilecektir. www.ozdogrular.com

Getirilen bu yükümlülükleri yerine getirmeyen sağlık hizmeti sunucularına 2.000 TL idari para cezası öngörülmektedir.

Makalede bahsi geçen tüm idari para cezaları gerekçesi belirtilmek suretiyle Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünce verilecek, verilen idari para cezaları tebliğinden itibaren 30 gün içinde ödenecektir.

V- SONUÇ

İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası ile birlikte işyerinde gerekli tedbirlerin alınmasına yönelik olarak işverenlere getirilen kayıt tutma, inceleme ve rapor hazırlama yükümlülüğü işveren için ayrı bir yükmüş gibi görünse de, bu kayıtların tutulması ve raporların hazırlanmasının ileriye yönelik olarak neden-sonuç ilişkisinin kurulması açısından büyük kazanımlar sağlayacağı muhakkaktır. www.ozdogrular.com

Ayrıca, sağlık hizmeti sunucularına getirilen bildirim yükümlülüğü de kayıt dışı istihdama yönelenler açısından caydırıcı bir etkiye sahip olacaktır. 20/12/2012 tarihinden itibaren iş kazası ve meslek hastalığı bildirimlerinin sadece SGK’ya yapılmasının yeterli olması, ayrıca Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne bildirime gerek kalmaması çok yerinde bir uygulama olmuştur.

Özer DEMİRDİZEN*

E-Yaklaşım

------------------------------------------------------------------------------------

*    Sosyal Güvenlik Denetmeni, Mali Hukuk Bilim Uzmanı

(1) 30.06.2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

(2) 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanunu’na göre yapılması gereken bildirimleri ifade etmektedir.

(3) 4857 sayılı Yasa’ya göre bu sebeple uygulanacak idari ceza cezası miktarı 1.250 TL (20.12.2012 tarihine kadar) iken 6331 sayılı Yasa ile 2.000 TL’ye (20.12.2012 tarihinden itibaren) çıkartılmaktadır.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.